چرا اعدام؟

در این سرمقاله می خوانیم : تأیید حکم اعدام شیخ نمر از خبرهای مهم در رسانه های داخلی و خارجی در دو روز اخیر بود. شیخ نمر، از روحانیون معترض شیعی در شرق عربستان، چند سالی است که حکومت آل سعود را به خاطر نقض حقوق اقلیت شیعی در آن کشور به چالش کشیده است و از منتقدان سیاست های دولت عربستان به شمار می رود.
وی در سال٢٠١٢ به خاطر سازماندهی چند تظاهرات، بازداشت و دستگاه قضائی عربستان او را به جرم اقدام علیه امنیت ملی به اعدام محکوم کرد. اعتراضاتی دراین باره صورت گرفت؛ ازجمله آیت الله هاشمی رفسنجانی در نامه ای خواستار آزادی او شد. براساس آخرین اخبار، دادگاه عالی عربستان با تأیید ولیعهد این کشور، حکم اعدام شیخ نمر را تأیید کرده است.
بر هیچ کس پوشیده نیست در جهان امروز اعتراض یک شهروند علیه حکومت متبوع خود یا انتقاد سیاسی از حاکمیت، جزء حقوق اولیه به حساب می آید. شیخ نمر درعربستان سعودی با استفاده از این حق مشروع و مدنی خود علیه سیاست آل سعود اعتراض کرده است این اعتراض با سلاح سرد و گرم همراه نبوده و تنها فریاد خود را به گوش حاکمان سعودی رسانده است. روشن است حاکمیت آل سعود با به بندکشیدن شیخ نمر و همراهانش و درنهایت، تأیید حکم اعدام او، بزرگ ترین حق انسان را نقض کرده است.
نهادهای مدافع حقوق بشر باید وارد ماجرا شوند و جلوی اجرای این حکم را بگیرند ، اصلا چرا باید ایشان به خاطر فریاد اعتراض و انتقاد از حکومتی مستبد وارد زندان شود یا به جوخه اعدام سپرده شود؟ حتما قضات اهل سنت، سیره خلفا را برای خود حجت می دانند. بـا مـروری بر وقایع زمان رسول اللّه(ص) و خلفای راشدین، مشخص می شود مـسـلمـانـان تـربـیـت یـافـتـه در صدر اسلام، در مقابل حکومت احساس مسئولیت می کردند و در مـقـابـل کـجـی ها و اشتباهات آنها، اعتراض و آنها را به عدالت و تقوا دعوت می کردند.
خلاصه آنکه آنان نظارت بر اعمال حکومت را حق خود می دانستند. از بین روایات عدیده، ایـن روایـت مـشـهـور است که خلیفه دوم، در آغاز خلافت، بر فراز منبر نشست و خـطـبـه مـفـصلی خواند و گفت: «اگر من از صراط حق و عدالت کج شدم شما مرا راست کنید». یـکـی از افـراد عـادی مـسلمانان دست به شمشیر برد و فریاد زد: «اگر تو راست نشدی با شمشیر کج مستقیمت می سازیم» (طبری، ج٧، ص٢٠٠)
یا امـام حـسـیـن(ع) در یـکـی از خـطـابه های خود از قول پیامبر(ص) چنین می فرماید: «ای مردم، پیامبرخدا(ص) فـرمـود، هـر مـسـلمـانـی بـا سـلطـان مستبدی مـواجـه شود کـه حـرام خـدا را حلال کند وپیمان و عهد الهی را درهم شکند، با سنت و قانون پیامبر(ص) از در مخالفت درآید و در مـیـان بـنـدگـان خـدا راه گـنـاه و مـعـصـیـت پـیـش گـیـرد، اگر آن فـرد در مقابل چنین حاکمی با عمل یا با گفتار اظهار مخالفت نکند، بر خداوند است که این فرد [ساکت] را به عذاب همان طغیانگر گرفتار کند».
این سخن پیامبر(ص)، امثال شیخ نمر را مکلف می کند تا در برابر سلطانی که جایر می پندارند اعتراض کنند تا جوری و جنایتی صورت نگیرد. هر شهروندی در کشور خود باید حقوق مساوی با دیگران داشته باشد. از نگاه اسلام، در حقوق شهروندی شیعه و سنی و مسلمان و غیرمسلمان مطرح نیست.
به تعبیر امام علی(ع) «اما اخ لک فی الدین و اما نظیر لک فی الخلق/ ای مالک نگاهت به مردم یکسان باشد؛ چراکه مردم یا برادر دینی تو اند یا در خلقت با تو مساوی اند». کشورهایی که در حقوق شهروندی میان شیعه و سنی و مسلمان و غیرمسلمان فرق می گذارند، از دستور اسلام به دورند.
باید جلوی این شیوه های خشونت آمیز گرفته شود. از عالمان اهل سنت و مفتیان الازهر انتظار است جلوی این برخوردهای خشن را بگیرند. تحلیلگران سیاسی بر این باورند که گروه های خشن و سفاک منطقه از جمله داعش، النصره، القاعده، طالبان و… که به جان عده ای مسلمان افتاده اند، برآمده از بودجه های نفتی عربستان هستند.
یقینا روزی این خشونت ها، دامن پرورش دهنده خود، یعنی عربستان را خواهد گرفت. مفتیان اسلام بدانند سکوت در برابر این سیاست های خشن؛ ازجمله اعدام یک روحانی معترض، یعنی شیخ نمر در عربستان، جز اینکه اسلام را بدنام و جوانان را از اسلام گریزان کند نتیجه دیگری ندارد.
پس برعهده علمای اسلام و نیز برعهده کشورهای مدافع حقوق بشر و کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد است که جلوی اجرای این حکم را بگیرند. در غیر این صورت ، مسئول عواقب اعدام شیخ نمر فقط حاکمان سعودی نخواهند بود؛ چراکه «الراضی بفعل قوم، کالداخل فیه معهم/ کسی که به فعل قومی راضی باشد، همانند یکی از عاملین آن فعل است».