بازی نفتی اکسون موبیل آمریکا در اختلافات بین اربیل و بغداد

به گزارش جارپرس از ایرنا، به گزارش سایت رسمی وزارت نفت عراق، ‘جبار علی اللعیبی’ وزیر نفت این کشور بعد از دیدار با ‘براد کارسون’ رییس شرکت نفتی اکسون موبیل گفت که مذاکرات با این شرکت نفت و گاز آمریکا، برای سرمایه گذاری در طرح فراگیر نفتی جنوب از جمله چاه های نفت ‘نهر عمر’ و ‘ارطاوی’ (استان بصره)، مراحل بزرگی را طی کرده و در مراحل نهایی است.
در مقابل رییس شرکت اکسون موبیل نیز گفته است که این شرکت مایل به همکاری راهبردی با وزارت نفت عراق برای اجرای طرح های نفتی خود در عراق است.
شرکت اکسون موبیل، جزو اولین شرکت های نفتی بین المللی است که برخلاف خواست دولت مرکزی عراق در ۲۰۱۳ قراردادهای نفتی با دولت اقلیم کردستان عراق برای استخراج نفت از اقلیم منعقد کرد، امری که با اعتراض بغداد مواجه شد.
در واقع این شرکت تا قبل از این تاریخ، در جنوب عراق فعالیت می کرد، اما با تشدید اختلافات بین اربیل و بغداد برسر سهم اقلیم از بودجه و قضیه صادرات نفت از اراضی اقلیم به بندر جیهان ترکیه، وارد بازی اختلافات بین دو طرف شد.
‘رکس تیلرسون’ وزیر خارجه فعلی آمریکا در آن برهه، مدیر شرکت اکسون موبیل بود و در همان زمان با ‘نوری المالکی’ نخست وزیر وقت عراق دیدار کرد و گفت که سرمایه گذاری در چاه نفتی غرب ‘القرنه’ در شمال شهر بصره، انتظارات این شرکت را بر آورده نمی کند.
‘سالم مشکور’ روزنامه نگار معروف عراقی که در این خصوص مقاله ای نیز منتشر کرده است، در خصوص مذاکرات تیلرسون با ‘نوری المالکی’ نخست وزیر وقت عراق نوشته است که المالکی به تیلرسون قول داد ظرف دو ماه، فرصت های سرمایه گذاری بیشتری را در چاه های نفت جنوب عراق برای این شرکت فراهم می کند.
سالم مشکور موسس و اولین مدیر شبکه ماهواره ای عرب زبان آمریکا ‘الحره’ در عراق و منطقه است که با توجه به اشرافی که به سیاست های داخلی امریکا دارد، از عوامل درون زایی که از پشت پرده، سیاست های دولت امریکا را هدایت می کنند نیز مطلع است.
به نوشته مشکور، با گذشت مهلت تعیین شده، و به دلیل عدم دریافت پاسخی از دولت عراق، اکسون موبیل برخلاف میل بغداد، اقدام به بستن قرارداد با دولت اقلیم کردستان عراق برای سرمایه گذاری در چاه های نفت شمال عراق کرد.
این روزنامه نگار عراقی که بعدها از شبکه ‘الحره’استعفا کرد، درباره اکسون موبیل نوشته است که این شرکت جزو هفت شرکت بزرگ نفتی دنیاست که از آنها به ‘هفت برادران’ یاد می کنند و درترسیم سیاستگذاری های عمومی جهانی نقش دارند.
وی ادامه داده است که رکس تیلرسون به عنوان مدیر اکسون موبیل، در پشت پرده، سیاست های آمریکا را هدایت می کرد و انتخاب او به عنوان وزیر خارجه آمریکا به معنی طرح علنی اعمال مستقیم نفوذ این شرکت غول پیکر نفتی، در سیاست های دولت جدید امریکا به رهبری ‘دونالد ترامپ’ است.
سالم مشکور به نوعی حمله داعش در ۲۰۱۴ که بخش زیادی از اراضی عراق را اشغال کرد و تمامیت ارضی عراق را در معرض تهدید قرار داد و از طرفی باعث شد تا نوری المالکی – که پیروز انتخابات ۲۰۱۴ بود – از قدرت کنار برود، مرتبط با ناخرسندی اکسون موبیل از بدعهدی المالکی در عدم اعطای سهم بیشتر سرمایه گذاری به این شرکت در حوزه نفت جنوب دانسته است.
بعد از برکناری نوری المالکی از قدرت و تشکیل دولت جدید عراق به رهبری ‘حیدر العبادی’، شرکت نفت جنوب عراق در ۱۵ مارس ۲۰۱۷ اعلام کرد که گفت وگوها با شرکت اکسون موبیل به منظور توسعه چاه های نفتی در جنوب عراق آغاز شده است.
پیش از این نیز، این شرکت آمریکایی در اواخر دسامبر ۲۰۱۶ (سه ماه قبل از اعلام شروع مذاکرات با شرکت نفت جنوب عراق) اعلام کرده بود که از سرمایه گذاری خود در چاه های نفت اقلیم کردستان عراق انصراف داده است.
اکسون موبیل در توجیه علت انصراف از چاه های نفت اقلیم کردستان عراق گفته که چاه های نفت شمال عراق فاقد ذخایر نفتی مورد انتظار است و از طرفی بازیابی حقوق مالی این شرکت از دولت اقلیم کردستان با سختی همراه است.
در همین برهه، دیگر شرکت های نفتی بزرگ بین المللی از جمله ‘شورون’ دیگر شرکت نفتی آمریکایی، از سرمایه گذاری در چاه های نفتی اقلیم کردستان عراق انصراف دادند که تعداد اماکن نفتی که این شرکت ها از آن انصراف داده بودند به ۱۹ مکان نفتی رسید.
وزیر منابع طبیعی دولت اقلیم کردستان عراق نیز در اعتراض به انصراف این شرکت های بزرگ نفتی گفت که اربیل درصدد عقد قرارداد با شرکت های دیگری در این زمینه است که در این راستا در همایشی در انگلستان پیرامون انرژی، طرح سرمایه گذاری نفتی را در شمال عراق مطرح کرد.
چاه های نفتی که قرار شد، با سرمایه گذاری اکسون موبیل، در جنوب عراق توسعه داده شوند، ‘اللحیس’ در استان ذیقار و ‘الطوبه’، ‘نهر عمر’ و ‘ارطاوی’ در استان بصره هستند که دو میدان نفتی اخیر همان هایی هستند که اکسون موبیل در ۲۰۱۴، به محدود بودن سرمایه گذاری اش در این میادین به دولت وقت عراق اعتراض کرده وخواهان افزایش سهم سرمایه گذاری خود شده بود.
اکنون و بعد از گذشت دو سال از بازی نفتی که اکسون موبیل در جریان اختلافات بین بغداد و اربیل بازی کرد، توانست به انتظارات خود برسد.
با وجود اینکه گفته شده که اکسون موبیل از چاه های نفتی شمال عراق انصراف داده و در بیانیه امروز (سه شنبه) وزارت نفت عراق نیز مدیر شرکت اکسون موبیل ابراز تمایل کرده است که فقط خواهان همکاری راهبردی با وزارت نفت عراق است، اما این شرکت هنوز بخشی از سرمایه گذاری خود را در چاه های نفت اقلیم کردستان عراق حفظ کرده است.
چاه های نفتی ‘عربت’، ‘فرهنگیر’ و ‘بیتوته’ در استان سلیمانیه سه مکان نفتی بودند که اکسون موبیل از آنها انصراف داد اما در همان موقع وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان عراق گفت که این شرکت همچنان سرمایه گذاری نفتی خود را در چند نقطه دیگر در اقلیم حفظ کرده است.
همین کار را ‘شورون’ دیگر شرکت بزرگ نفتی آمریکا نیز انجام داده و بعد از اعلام انصراف از چاه ‘روفیا’ در دهوک در عوض سرمایه گذاری خود را در یک چاه نفتی دیگر در همین استان حفظ کرده است.
به اعتقاد کارشناسان، عدم انصراف کامل از چاه های نفتی اقلیم کردستان عراق توسط شرکت های نفتی بزرگ آمریکایی برای اعمال فشار بر دولت مرکزی عراق در صورت بدعهدی با این شرکت ها و در عین حال عدم قطع پل ارتباطی با اقلیم کردستان عراق است.
سالم مشکور می گوید که دونالد ترامپ در جریان تبلیغات انتخاباتی خود به وضوح گفت که سهم حقیقی آمریکا از آزادی عراق از رژیم صدام، سلطه بر تمامی منابع نفتی این کشور است و در ادامه این روزنامه نگار عراقی این سوال را مطرح کرده که آیا واشنگتن در حال اجرای این سیاست در عراق نیست؟