کودکان کار در جهان قربانیان اجتماعی

کودکان  کار کودکانی هستند که به صورت مداوم وپایدار به خدمت گرفته می شود و بسیاری از سازمانها  کار کودک را فعالیتی استثماری بر می شمرند کار کودکان باعث می شود که انها از رفتن به مدرسه باز داشته شوند و صدمات جبران ناپذیر  جسمی ورودی به آنها وارد شود عوامل متعددی در کار کودکان کار تاثیر گذار است از جمله خانواده ، فقر، تغییرات اقتصادی و…
خانواده‌ها به علت نداشتن تمکن مالی و یا به علت ناتوانی در کار پدر و مادر ویا فقر ناشی از عوامل اقتصادی آن کشور که در آن زندگی می کنند باعث می شود که کودکان به کار روی آورند.
بر اساس سر شماری سال ۱۳۷۵ حدود ۳۸۰ هزار کودک در سن ۱۰ تا ۱۴ در ایران کار ثابت داشته است .
کودکان کار می توانند به راحتی در قالب باندهای بزه کاری مشغول فعالیت شوند  و به کارهای نادرست اجتماعی بپردازند و از این طریق  به امرار معاش خود می پردازند این کودکان از طریق کارهای دست فروشی آواز خوانی نیز به کسب و کار می پردازند .
کار زنان و کودکان از دیر باز در همه جوامع رواج داشته است و پیش از انقلاب صنعتی در جهان کار در کنار خانواده ها بوده است اما بعد از انقلاب صنعتی و بالا رفتن بهره کشی از زنان و کودکان در صنایع و کار خانجات موضوع جلوگیری از کار آنها مطرح شد در کشورهای پیشرفته مانند انگلستان دولت از دخالت در امور اقتصادی خودداری می کرد برای حمایت از کارگرانی که از آزادی مطلق در روابط کار ناراضی بودند مثل کودکان وزنان با وضع قوانین حمایتی  دخالت کرد و فرانسه که ۵۰ سال پس از انگلستان با انقلاب صنعتی روبرو شد وضعی مشابه آن کشور داشت در کشورهای در حال توسعه زنان در مناطق روستایی فعالیتهای مختلف کشاورزی را انجام می دهند در حالی که این گروه از زنان از هر گونه حمایت اجتماعی این گروه از زنان از هر گونه حمایت اجتماعی محروم هستند در کشورهای در حال توسعه با وجود این که مشاغل منشی گری معلمی از گروههای شغلی است اما گرایش به سوی زنانه شدن این مشاغل است.
تعداد زیادی از کارگران زن در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند که حدود دو سوم آنان در بخش کشاورزی فعالیت می کنند کودکان خیابانی نیز جز کودکان  کار محسوب می شوند که آنها نیز به علت فقر وضعیت بد اقتصادی و از هم گسیختگی خانوادگی به کودکان خیابانی تبدیل شده‌اند .
کودکان خیابانی کارهای مهمی در قالب فعالیتهای اجتماعی و شغلی در میان مردم و جامعه را انجام می دهند از جمله بزه کاری ،دزدی ،دست فروشی و…
کودکان خیابانی هم در کشورهای توسعه یافته وهم در حال توسعه وجود دارند به عنوان مثال در هندوستان کودکانی هستند که درکنار خیابان زاده میشوند  زندگی می کنند وهم آنجا نیز بدرود زندگی می گویند .
می توان با جمع آوری این کودکان در مراکزی از آنها حمایت کرد وبا مشاوره و یاد دادن مهارتهایی به آنها به زندگی سخت و طاقت فرسای آنها پایان داد که البته این کار در ایران صورت گرفته است که البته در سطح بین‌المللی این کار با ایجاد یونیسف یا همان صندوق کودکان ملل متحد ایجاد شده که به ساماندهی وضعیت کودکان کار در جهان بپر دارد کودکان خیابانی دو دسته اند کودکان ساکن و مهاجر که البته کودکان مهاجر که برای کار به کشوری دیگر  به صورت قاچاق مهاجرت می کنند و یا از شهری به شهر دیگر نیز برای جوامع رقت بار ست .
شمار کودکان فقیر و محروم در روستاهای جهان بیش از شهرهاست زیرا بیشترین تفاوت بین کودکان روستایی و شهری  در خور خدمات بهداشتی است چرا که تنها ۹ درصد کودکان شهری از خدمات بهداشتی محروم هستند اما در مقابل ۴۱ درصد کودکان ساکن در روستاهای جهان از این عامل حیاتی بی بهره اند .
یکی از مسایلی که پیوسته مورد بحث جدی قرار گرفته تا نواقص و کاستی هایی که در این زمینه وجود دارد تا حدودی کاهش دهد حقوق کودک است .

کودکان به علت نداشتن تکامل رشد بدنی فکری نیاز به مراقبتهای دارند که به همین خاطر محتاج حمایتهای حقوقی هستند از سوی دیگر چون پیچیدگی های جوامع در کشورهای توسعه نیافته به دلیل اینکه در حال گذار از سنت به مدرنیته هستند نگاه سنتی هنوز ارجحیت دارد و کودکان به دلیل وجود نگاه و تربیتهای جدید روشهای گذشته را نمی پذیرند به همین دلیل صاحب نظران معتقدند علاوه بر رفع نواقص در زمینه حقوق کودک باید از بعد فرهنگی نیز آسیب شناسی شود.

در حالی که اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ به تصویب رسیده کنوانسیون حقوق کودک در سال ۱۹۸۹ مصوب شده است اما بعد از جنگ جهانی دوم جهانیان به اهمیت حقوق کودک پی بردند اما کشورها با اعمال حق شرطهایی که به این کنوانسیون پیوستند اما با اینکه ۳ دهه از تصویب کنوانسیون حقوق کودک می گذرد دولتها هنوز در رابطه با کودکان به موفقیت چندانی دست نیافته اند.

ایران در اسفند سال ۱۳۷۲ به موجب ماده واحدهای که به تصویب شورای اسلامی رسید به کنوانسیون حقوق کودک ملحق شد تعداد کشورهایی که تا کنون به عضویت کنوانسیون درآمده اند ۱۹۲ کشور است که تنها سومالی و آمریکا عضو کنوانسیون حقوق کودک نیستند.این ۲ کشور فقط کنوانسیون حقوق کودک را امضا کرده اند ولی در هر جا که مواد این کنوانسیون با قوانین داخلی اشان تعارض داشته باشند قوانین داخلی را اجرا می کنند .
سومین کنفرانس جهانی محو کار کودکان از ۸ اکتبر  تا ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳ در برزیل برگزار شد و این کنفرانس به ابتکار دولت برزیل و سازمان بین‌المللی کارتشکیل شد که حدود ۱۳۰۰ نفر از ۱۵۲ کشور در این اجلاس شرکت کردند که نماینده ۴۰ کشور در سطح وزیر بود .
روند جهانی برای محو کار کودک از سال ۲۰۰۰ به ابتکار سازمان بین‌المللی آغاز شد این روند نسبتا موفق بوده است تعداد کودکان کار از ۲۴۶ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ به ۱۶۸ میلیون نفر در سال ۲۰۱۳ رسیده است .

منطقه آسیا و اقیانوسیه هنوز در کارهای پر خطر بالاترین اقلام را به خود اختصاص داده است جمهوری اسلامی ایران کنوانسیون ۱۸۳ سازمان بین‌المللی کار در مورد محو بدترین اشکالهای کودک را تصویب کرده است تا کنون بیش از ۴۰ حرفه غیر استاندارد شناسایی و رسما استفاده از کودکان با مقررات تنبیهی روبرو است .
کودکان کار در کشورهای جهان نیز می توانند به دلیل زندگی سخت ،خیابانی و مشکلات و بیماریهای جسمی که پیدا می کنندناقل بیماریهای خطرناکی از جمله ایدز و هپاتیت نیز باشند  و این کودکان با سختی های خانوادگی و اجتماعی که دارند در بزرگسالی می توانند مشکلات زیادی را با خود حمل کنند.
در سرا سر جهان میلیونها کودک در شرایط نا مناسب به کارهای خطرناکی روی می آورند که سلامت ،آموزش ،پیشرفت شخصی و اجتماعی و حتی زندگی آنها در معرض خطر قرار می دهد .کودکان بیشتر به کار گرفته می شوند چون در مقایسه با افراد بالغ آسیب پذیر تر هستند ودستمزد کمتری در یافت می کنند توانایی مقابله با شرایط نا مناسب کار را نیز ندارند کاراین کودکان امکان تامین هزینه های خانواده را فراهم می کند .
یک بررسی اجمالی نشان می دهد که هر چه اقتصاد کشوری فقیرتر باشد کودکان زیر ۱۵ سال در آن کشور به کارمشغول می شوند به همین دلیل در آسیا ودر هندوستان ،پاکستان ، بنگلادش تعداد کودکان کار بسیار زیاد است در کشورهای آفریقایی کم درآمد نیز سهم کودکان کار فوق العاده بالاست در مقابل هر چه کشورها اقتصاد قوی تر ودر آمد سرانه بیشتری داشته باشند هم دولتها امکان هزینه در بخش آموزش عمومی را دارند وهم خانواده ها از پس هزینه های فرزندان خود در بخش آموزش بر می آیندامید است دولتها با اهتمام هر چه بیشتر به وضعیت کودکان کار در جهان و رسیدگی به حل مشکلات آنها بتوانند با موفقیت هر چه بیشتر در رشد وپرورش صحیح این قشر آسیب پذیر از جامعه کوشا باشند.