زیان ۴۰۰ میلیارد دلاری صنعت نفت کشور در دوران تحریم

double-quot
تهران – جارپرس – تحریم ها سبب شد که علاوه بر از دست دادن بازارهای انرژی، در مجموع عدم النفع حدود ۴۰۰ میلیارد دلاری در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به کشور تحمیل شود.

کد خبر : 19959
تاریخ انتشار : دوشنبه 23 اسفند 1395 - 9:41
زیان ۴۰۰ میلیارد دلاری صنعت نفت کشور در دوران تحریم

نفت در اقتصاد ایران، اثرات چند جانبه ای دارد. از یک سو تأمین کننده بیش از ۹۰ درصد حامل های انرژی مورد نیاز کشور است و از سوی دیگر، بخشی از منابع عمومی دولت را تشکیل می دهد.
بخشی از درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی و خالص صادرات گاز نیز به صندوق توسعه ملی واریز می شود که خود، تأمین کننده منابع مورد نیاز اقتصاد کشور است؛ به همین دلیل اقتصاد ایران را نفتی می خوانند.
بر این اساس هر تحولی که در صنعت نفت کشور ایجاد می شود، می تواند اقتصاد ایران را دچار یک رشته تغییرات جدی کند.
تحریم های اعمال شده بر اقتصاد ایران از صنعت نفت آغاز شد. محدودیت های مربوط به تحریم، باعث کاهش نقش ایران در بازار جهانی نفت شد و سبب شد شرکت های تراز اول فعال در صنایع نفت و گاز دنیا، ایران را ترک و با کشورهای دیگر شروع به فعالیت کنند.
تشدید تحریم بر اقتصاد ایران از سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ با اعمال قطعنامه های متعدد از جمله ۱۷۳۷ سازمان ملل باعث شد هزینه واردات و انجام فعالیت های اقتصادی و مالی با هزینه مبادله بالایی انجام شود.
بررسی ها نشان می دهد که خریداران نفت خام ایران پیش از تحریم ها به ۲ دسته مشتریان عضو و غیر عضو آژانس بین المللی انرژی (IEA) و مشتریان عضو و غیرعضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) قابل تقسیم بندی هستند.
در کشورهای حوزه آسیایی عضو آژانس بین المللی انرژی یعنی ژاپن و کره جنوبی در مجموع ۵۵۵ هزار بشکه نفت خام در روز از ایران خریداری و کشورهای اروپایی عضو آژانس بین المللی انرژی نیز ۷۹۲ هزار بشکه در روز نفت خام از ایران وارد می کردند.
با این ارقام، به طور متوسط این دسته از کشورها هفت درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از ایران وارد می کردند.
دسته دوم که کشورهای آسیایی غیر عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه بودند، در مجموع روزانه یک میلیون و ۶۵۵ هزار بشکه در روز نفت خام از ایران وارد می کردند که چین با ۵۵۰ هزار بشکه در روز (معادل مجموع ژاپن و کره جنوبی) و هند با ۳۱۰ هزار بشکه در روز (اندکی کمتر از ژاپن) مهم ترین بازارهای نفت ایران در حوزه آسیا بودند.
در مجموع، صادرات نفت خام ایران در سال ۲۰۱۱ روزانه ۲ میلیون و ۵۲۷ هزار بشکه بود که ۶۵ درصد این صادرات به بازار آسیا (چین ۲۲ درصد، ژاپن ۱۳ درصد، هند ۱۲ درصد، کره جنوبی ۹ درصد و سایر کشورهای آسیایی ۹ درصد ) اختصاص داشت.
در مقابل روزانه ۷۹۲ هزار بشکه از نفت خام صادراتی ایران به مقصد اروپا بود که ۳۱ درصد صادرات نفت خام ایران (ترکیه هشت درصد، ایتالیا هفت درصد، اسپانیا ۶ درصد و یونان چهار درصد و … ) را شامل می شد.
تشدید تحریم ها سبب شد که علاوه بر از دست دادن این بازارها، در مجموع عدم النفع حدود ۴۰۰ میلیارد دلاری در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به کشور تحمیل شود.
تحولاتی که در اثر تحریم و تشدید آن از سال های ۲۰۰۵ به بعد اتفاق افتاد، باعث شد که نقش و سهم ایران در بازار جهانی نفت خام در اثر کاهش صادرات کم رنگ شود.
به گونه ای که سهم ایران در تأمین نفت مصرفی دنیا از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۱ روند کاهش را طی کرد و از ۳٫۰۵ درصد در سال ۱۳۸۲ به ۱٫۲۶ درصد در سال ۱۳۹۱ کاهش یافته است.
اجرای برجام از سال گذشته سبب شد که تغییر جدی در میزان صادرات نفت خام و بهبود برخی از امور مربوط به بخش نفت حاصل شود: افزایش حجم صادرات نفت و تغییر قابل توجه در آن، بیمه نفتکش ها و تسهیل صادرات مربوط به نفت، میعانات گازی و فرآورده های نفتی، واریز وجوه حاصل از صادرات نفت به حسابهای بانک مرکزی و امکان استفاده از آنها، آزاد شدن تجهیزات توقیفی، امکان حضور کارشناسان شرکت های خارجی فروشنده کالا در ایران برای راه اندازی تجهیزات، آزاد شدن وجوه توقیفی نزد شرکت های نفتی، کاهش چشمگیر هزینه های جابجایی پول و دسترسی به تامین کنندگان اصلی و دسترسی به تامین کنندگان اصلی کالاها و خدمات، قیمت های رقابتی و کاهش چشمگیر هزینه ها را در پی داشته باشد.
برجام سبب شد امکان حضور شرکت های مختلف ارائه دهنده کالاها و خدمات به ایران فراهم شود، یعنی برطرف شدن انحصار حضور برخی کشورها و شرکت های خاص که این نیز می تواند به ایجاد قیمت های رقابتی منجر شود که زمینه ساز دستیابی به بهره وری است.
…………………….
منبع: نشریه وزارت نفت (مشعل)

برچسب ها :

ناموجود
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.