داعش؛ فرصتی برای بازگشت روسیه به آسیای میانه

به گزارش جارپرس از ایرنا، این روزها نگرانی از فعالیت گروههای تروریستی و افراطی در پایتخت های همه کشورهای جداشده از شوروی سابق و بیش از همه، «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان به چشم می خورد.

مقامات تاجیکستان بارها حضور دهها شهروند تاجیک در صف گروه های جنگجو در شمال افغانستان را تهدیدی برای ثبات و امنیت کشور خود عنوان کرده اند و پیوستن یک فرمانده نظامی تاجیک به صفوف داعش در خاورمیانه – که فیلم آن در روزهای اخیر انتشار یافت- بیش از پیش بر نگرانیهای آنان افزوده است.

برخی گزارشها حکایت از آن دارد که پرچم سیاه داعش حتی در برخی نقاط کشورهای آسیای میانه مشاهده شده و هراس از توسعه دامنه آن، روسیه و کشورهای منطقه را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرده است.

در همین راستا، «الکساندر ستیرنک» رییس اداره کشورهای مشترک المنافع در وزارت امور خارجه روسیه به خبرگزاری روسی «اینترفاکس» گفت: اقدامات مقدماتی برای اجرای برنامه کمک مستقیم به تاجیکستان در تامین امنیت مرز طولانی اش با افغانستان انجام شده است.

وی گفت: این کمک ها در چارچوب یک قرارداد ویژه میان سران کشور های عضو سازمان پیمان امنیت جمعی به تاجیکستان ارائه می شود.

«ستیرنک» گفت: برای جلوگیری از تاثیر منفی اوضاع افغانستان روی دولت های آسیای مرکزی، روسیه و متحدانش در سازمان پیمان امنیت جمعی، فعالانه در حال چاره جویی هستند.

به گفته این دیپلمات روس، همه راهها و اقدامات لازم برای پیشگیری از تهدید خارجی بررسی شده است و برقراری امنیت در مرزهای تاجیکستان با افغانستان در اولویت سازمان پیمان امنیت جمعی قرار دارد.

پیمان امنیت جمعی در سپتامبر سال ۲۰۱۳ میلادی با هدف برقراری امنیت در هزار و ۴۰۰ کیلومتر مرز تاجیکستان با افغانستان وعده یاری داده بود.

«نیکلای باردیوژه» دبیر کل سازمان پیمان امنیت جمعی آن زمان گفته بود: کمک ها به تاجیکستان که مرزهای جنوبی اش با افغانستان که مرز جنوبی کشور های عضو سازمان پیمان امنیت جمعی است، در دو مرحله کمک های فوری برای تامین تجهیزات و امکانات ضروری مرزبانان و تهیه برنامه بین دولتی برای تجهیزات فنی و نظامی ارائه خواهد شد.

به گفته مقام های تاجیکستان تاکنون این کمک ها محقق نشده است.

اخیرا «سراج الدین اصل اف» وزیر امور خارجه تاجیکستان نیز گفت که تحولات اخیر در افغانستان، این کشور را نگران کرده است.

وی تصریح کرد: تاجیکستان مرزهای طولانی با افغانستان دارد و باید برای محافظت از مرزهای خود تلاش بیشتری انجام دهد.

با این وجود، مقامات دوشنبه می گویند نیرو و توان کافی برای برقراری امنیت در مرز با افغانستان دارند و فقط به کمک های فنی و تسلیحاتی سازمان پیمان امنیت جمعی نیاز دارند.

سازمان پیمان امنیت جمعی در ماه گذشته با دو هزار و ۵۰۰ سرباز و دهها تانک، توپ و بالگرد از ارتش های شش کشور عضو پیمان امنیت جمعی شامل روسیه، بلاروس، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان در طول مرز تاجیکستان و افغانستان رزمایش نظامی برگزار کرد.

این رزمایش نظامی با هدف مقابله با گروه های افراطی انجام شد.

«ایگور لیکین فرال اف» سفیر روسیه در تاجیکستان هفته گذشته در مراسمی در پایگاه ۲۰۱ روسیه که در تاجیکستان حدود شش هزار نیرو دارد، گفت: احتمال رخنه گروه های تروریستی در مرز تاجیکستان وجود دارد، ولی دشمنان ما باید قدرتمندی و توان جنگی پایگاه ۲۰۱ را در نظر بگیرند.

بر اساس آمارهای رسمی، شمار نیرو های مسلح تاجیکستان ۲۰ هزار نفر است و واحد های نظامی این کشور بیشتر با سلاح بازمانده از زمان شوروی مسلح هستند.

زمانی که تاجیکستان از شوروی جدا نشده بود، لشکر ۲۰۱ شوروی در سرزمین تاجیکان مستقر بود و با استقلال تاجیکستان در سال ۱۳۷۰، مسکو پایگاهی به نام «۲۰۱ روسیه» در تاجیکستان تشکیل داد.

هر چند تاجیکستان خواستار کمک به برقراری امنیت در مرزهای خود با افغانستان است، اما مسوولان نیروهای مرزبانی تاجیکستان می گویند اکنون پس از گذشت ۲۰ سال کنترل مرزها بدون حضور روسیه، آنقدر توانمند شده ایم که قادر باشیم از مرزهای خود دفاع کنیم.

«غیوراف» یک مقام مرزبانی تاجیکستان نیز می گوید که ساکنان نواحی مرزی برای جلوگیری از تجاوز با نیروهای مرزبانی همکاری دارند و به همین خاطر امنیت در مرز نسبت به چند سال پیش خیلی بهتر شده است.

در اکتبر سال ۲۰۰۴ میلادی تاجیکستان و روسیه سند همکاری مرزی را امضا کردند که به موجب آن از سال ۲۰۰۴ خروج مرزبانان روس از تاجیکستان آغاز شد و در سال ۲۰۰۵ به پایان رسید و عملا روسیه پس از حدود یک قرن از مرزهای افغانستان عقب نشست.