پاکستان و بازی در میانه مثلث آمریکا، چین و روسیه

به گزارش جارپرس ببه نقل از ایرنا، محمد نواز شریف نخست وزیر پاکستان امروز (سه شنبه) برای دیدار با باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، وارد واشنگتن می شود. این سفر دوجانبه را می توان بخشی از صحنه بازی پاکستان در مثلث یاد شده توصیف کرد.
با وجود اختلاف های فراوانی که میان اسلام آباد و واشنگتن بر سر مسایل مختلف از جمله موضوع افغانستان، گروه های تروریستی فعال در پاکستان، نوع روابط اسلام آباد با کابل و دهلی نو و اخیرا هم به دلیل رشد سریع توان هسته ای نظامی پاکستان وجود دارد، پاکستان همچنان یکی از متحدان آمریکا در جنوب آسیا محسوب می شود هرچند آمریکا برخلاف سال های گذشته، دیگر توجه چندانی به روابط به پاکستان قائل نیست و منافع خود را در گسترش روابط با دهلی نو و کابل می بیند.
نوع رفتار و سیاست های واشنگتن درقبال اسلام آباد در شرایط کنونی به گونه ای است که آن را با دست پس می زند و با پا پیش می کشد. آمریکایی ها ناگزیر به حفظ روابط با پاکستان هستند و به دلیل همسایگی پاکستان به کشورهایی مثل هند، افغانستان، چین و ایران، که هرکدام بنا به دلایل گوناگون و خاص خود، از اهمیت فراوانی برای آمریکا برخوردار هستند، واشنگتن نمی تواند نقش و موقعیت ویژه پاکستان را به ویژه با توجه به خصوصیت های ژتوپلتیک آن، نادیده بگیرد.
شاهرگ امنیت افغانستان به عنوان کشوری که آمریکایی ها در بیش از یک دهه گذشته سرمایه گذاری فراوانی برای حضور در این کشور انجام داده اند، در دست پاکستان است و اسلام آباد، هر گاه اراده کند، می تواند برای آمریکایی ها در افغانستان دردسرهای فراوان ایجاد کند.
هند هم به عنوان بزرگترین قدرت اقتصادی و نظامی منطقه جنوب آسیا، روابط خوبی با آمریکا دارد و سفر چند ماه پیش اوباما به دهلی نو، گویای این واقعیت است. آمریکا مایل نیست پاکستان برای هند مزاحمت ایجاد کند و این موضوع نیز یکی دیگر از دلایل برای توجیه ناگزیر بودن آمریکا از حفظ روابط با پاکستان است.
از سوی دیگر، آمریکایی ها تمایل ندارند پاکستان بیش از این روابط خود را با پکن و مسکو به عنوان اصلی ترین رقبای واشنگتن در عرصه های راهبردی نظامی و اقتصادی جهان، تقویت کند. نزدیک تر شدن پاکستان به چین و روسیه، عملا به معنای دورتر شدن آن از آمریکا تعبیر می شود.
پاکستان که به دقت شرایط جاری منطقه و جهان را رصد می کند، سیاست خارجی خود را به گونه ای تنظیم کرده که راه را برای تقویت مناسبات خود با چین و روسیه بخوبی هموار کرده و امضای چندین قرارداد بزرگ همکاری های تجاری، اقتصادی و دفاعی پاکستان با چین و روسیه در سال ها و به ویژه ماه های اخیر، حکایت از رشد همکاری ها و مناسبات اسلام آباد با بزرگترین رقبای آمریکا یعنی چین و روسیه دارد.
امضای قرارداد احداث طرح عظیم راهروی اقتصادی چین – پاکستان، امضای قرارداد خرید هشت فروند زیردریایی از چین، امضای قرارداد احداث خط لوله گاز از کراچی تا لاهور با روسیه، امضای قرارداد خرید بالگردهای نظامی از روسیه تنها بخشی از قراردادهایی است که در ماه ها و روزهای اخیر میان پاکستان با روسیه و چین شکل گرفته است.
چین و روسیه که به دنبال کاهش نفوذ سیاسی و نظامی آمریکا در آسیا هستند، با هدف گسترش روابط با پاکستان به عنوان یکی از متحدان منطقه ای آمریکا، فرش قرمز زیر پای اسلام آباد پهن کرده اند و توافق کرده اند با وجود فضایی نه چندان مساعد در پاکستان، سرمایه گذاری های کلان در این کشور به ویژه در زمینه انرژی انجام دهند. سفر چند ماه پیش ‘شی جینپینگ’ رییس جمهوری چین به پاکستان، و سفر وزیر دفاع و وزیر انرژی روسیه به اسلام آباد در سال جاری از نشانه های روشن علاقمندی این دو ابرقدرت شرق برای توسعه روابط با پاکستان است.
پاکستان که به خوبی نسبت به اهمیت و حساسیت جایگاه خود نزد ابرقدرت های شرق و غرب به ویژه آمریکا، چین و روسیه آگاه است، سعی می کند با اهرم هایی که در دست دارد، از جمله قدرت نفوذ و تاثیرگذاری بالا بر تحولات افغانستان از طریق توانایی های اطلاعاتی و در اختیار داشتن گروه های شبه نظامی خاص، به گونه ای در میان مثلث سه ابرقدرت بازی کند که با پرداخت کمترین هزینه، بیشترین بهره را ببرد.
امروز، محمد نواز شریف نخست وزیر پاکستان، برای انجام گفت و گوهای مهم با عالی ترین مقامات آمریکا از جمله باراک اوباما رییس جمهوری این کشور در خصوص طیف وسیعی از موضوع های مختلف از جمله موضوع افغانستان و مذاکرات صلح این کشور، مبارزه با تروریسم، روابط پاکستان و هند، فعالیت های هسته ای پاکستان و … وارد واشنگتن خواهد شد.
بدون تردید، سفر نواز شریف به زاویه آمریکایی مثلث ابرقدرت های نزدیک به پاکستان، چین و روسیه را به تحرک وا خواهد داشت تا با ایجاد جذابیت های بیشتر برای پاکستان، اجازه ندهند این کشور در کنج زاویه آمریکایی مثلث پکن-مسکو-واشنگتن جا خوش کند.