شمیران نگین درخشان شمال تهران

آب و هوای مطبوع رودهای متعدد ، برخورداری از منابع غنی آبهای زیرزمینی ، وجود باغات فراوان و سر سبزی طبیعی منطقه ،شکارگاههای فراوان موقعیت پایکوهی منطقه و وجود چشم اندازه‌ای زیبا ، شمیران را به منطقه ای جذاب برای شاهان قاجار تبدیل کرد.شاهان و شاهزادگان قاجار کاخها و مهارتهای متعددی  در این منطقه بر پا کردند و به دنبال آنها دولت مردان تجار و متمولان شهر نیز به ایجاد باغ و عمارات برای خود پرداختند طبیعی است که به خاطر توجه شاهان ، شاهزادگان و درباریان به تملک باغ و ساخت سکونتگاه‌های تابستانی در منطقه شمیران رجال دولتی ، تجار و مالکانی که تمکنی داشتند نیز به این منطقه توجه نشان می دادند نمونه های متعددی وجود دارد که گویای آن است که رجال دربار در همان حدودی که شاه شروع به ساختن قصر می کرد ، آنها نیز اقدام به احداث باغ عمارت اعیانی می کردند . توسعه باغها در این منطقه از شهر صرفا  برای تامین میوه ویا حتی صرفا به منظور اقامتگاه تابستانی نبود بلکه در نبود گردشگاههای عمومی ، اعیان شهر به سمت پارک سازی و ایجاد گردشگاهها خصوصی پیش می رفتند شکل گیری این کاخها و باغهایی که کارکرد بوستان عمومی یعنی پارک را داشتند علاوه بر نقش ییلاقی ، نقش سیاحتی وتفریحی را نیز به این منطقه اضافه کرد علاوه براین موارد ،البته باید به وجود روستاهای فراوان وجود زیارتگاههای مهمی مثل امامزاده صالح (ع) که مراجعانی در بین عموم مردم منطقه داشت ، بازار سنتی تجریش و …. را نیز افزود که هر کدام سفرهایی را به منطقه در پی داشتند.
در تمام دهه های بعد از آن ،  نقش گردشگری منطقه شمیران افزوده شد تا جایی که امروزه برای توسعه گردشگری موقعیت ممتاز شناخته شده ای دارد و از منطقه یک شهرداری تهران (مهمترین نقطه شهری شمیران) به عنوان قطب گردشگری طبیعی ، تاریخی و فرهنگی در تهران بزرگ نامبرده می شود و هویت فرهنگی ،ظرفیتهای تاریخی جاذبه های طبیعی در تعریف چشم انداز توسعه آن نقش محوری یافته اند . رونق گردشگری در این منطقه شهری نیازمند انجام فعالیتهای مختلفی است که از جمله آن می توان به فعالیتهای اطلاع رسانی گردشگری اشاره نمود.
موقعیت: در تقسیمات سیاسی ، شمیرانات  نام  شهرستانی در شمال استان تهران و شهر شمیران منطقه یک شهرداری و همچنین بخشهایی از غرب منطقه ۴ و شرق منطقه ۲ شهرداری تهران را در بر می گیرد.
مرزهای شمیران ، عبارتند از مرزهای جنوبی ، شرقی وغربی منطقه یک بخشهایی کوهستانی در شمال منطقه یک تا جایی که جاذبه ای مذهبی یا طبیعی را در بر گرفته باش که با یک پیاده روی حداکثر چند ساعته بتوان به آن دسترسی داشت .
آب و هوا: آب و هوای منطقه یک تهران تا حد زیادی همخوانی با اقلیم شهر تهران است ،با این حال ویژگیهای  خاص خود را نیز دارا می باشد . مقایسه داده های سازمان هواشناسی ایستگاه شمال تهران و ایستگاه مهر آباد ، که معرف اقلیم بخشهای مرکزی شهر تهران می باشد ، گویای آن است که دمای این منطقه چه در میانگین  و چه در حداکثر و حداقل حدود ۲ درجه نسبت به شهر تهران خنک تر است . میانگین رطوبت در این منطقه در طول سال ۴۶ درصد (به این مفهوم که از حجمی از هوا که۱۴۶ گرم وزن دارد ۴۶ گرم آن را بخار آب تشکیل می دهد ودر شهر تهران ۴۱ در صد می باشد)
ارتفاعات : نام البرز کوه همواره پیچیده در اسطوره ها و افسانه بوده است در افسانه های باستان این کوه را مرکز زمین محل قضاوت روحها می دانستند و مکان به بند کشیدن ضحاک و…. نام البرز احتمالا به معنی دیدبان از فراز و نگهدار می باشد.
ویژه گیهای طبیعی شهر تهران و به خصوص شمیران تحت تاثیر این ارتفاعات قرار دارد رشته کوه البرز با۵۰۰ کیلومتر طول ، به شکل هلالی از شرق به غرب ایران کشیده شده و شهر تهران در دامنه جنوبی بخش مرکزی آن قرار گرفته است شمال تهران ، به ویژه منطقه یک شهرداری که مناطق مسکونی اش تا ارتفاع ۱۸۰۰متری بخشی از این رشته کوه قرار گرفته شامل چندین رود دره هم چنین قلل مرتفع می شود .رود در دهها از شرق به غرب عبارتند از تنگه کهنه دارآباد ، دارآباد  دره جمشیدیه ، گلابدره، در بند ، ولنجک و درکه این رود دره ها در واقع خروجی روان آب و خط القعر بلندیها و ارتفاعات کوههای شمال تهران در منطقه یک هستند .
پستی و بلندی : به لحاظ توپوگرافی شیب عمومی منطقه شمال به جنوب بوده که هرچه به سمت شمال برویم ، میزان شیب افزایش می یابد . توپوگرافی منطقه در قسمتهای شمالی کاملا کوهستانی وبا شیب زیاد است این توپو گرافی همچنین باعث عبور رودخانه های کوهستانی به سمت این منطقه و ایجاد منابع آب فراوان گردیده است از دیگر ویژگیهای توپوگرافی شمیران که در مناطق مسکونی دنیا به ندرت قابل مشاهده است، اختلاف ارتفاع زیاد در مسافت کم می باشد به طوری که از میدان تجریش با ارتفاع ۱۶۰۰ متر با طی حدود ۹ کیلومتر به ارتفاع ۴۰۰۰ متری در قله توچال می رسیم یعنی در فاصله کمتر از ۹ کیلومتر ارتفاع بیش از ۲برابر می شود .
فضای سبز :البرز مرکزی  یکی مناطقی است که تحت عنوان  مرکز گونه زایی گیاهی ایران شناخته می شوند و گونه های گیاهی خاصی در آن رشد می کند که مختص همین منطقه است .
بدین لحاظ پوشش گیاهی طبیعی این منطقه دارای اهمیت فوق العاده ای می باشد پوشش گیاهی طبیعی این منطقه در اواسط بهار جذابیت پوشش گیاهی به خصوص در ارتفاعات بالا ، زیبایی نفس گیری پیدا می کند در طول سالهای اخیر خریداری و تملک برخی باغهای وسیع وبا درختان کهنسال ،نظیر باغ ملک ،باغ امیر سلیمانی و باغ خسرو شاهی در دستور کار شهرداری منطقه یک قرار گرفته است این باغها بعد از احیا و باز پیرایی به عنوان بوستانهای عمومی در اختیار شهروندان قرار می گیرد.
مرزهای شمیران : مرزهای منطقه ای به نام شمیران ، از گذشته تا کنون و در تعاریف مختلف متفاوت است که در ادامه به مرزهای شمیران در منابع تاریخی و عرفی در تقسیمات سیاسی کشوری ودر تقسیمات شهری بیان میشود.
محدوده تاریخی شمیران قدیم : شمیران در منابع تاریخی محدوده ی نسبتا  وسیعتر  از آنچه که اکنون شهرستان شمیران نامیده می شود  با در نظر گرفتن منطقه بندی امروزی شهر تهران شمیران  نه تنها مناطقی مانند دو ، سه وچهار شهرداری تهران ،بلکه مناطقی مانند شش و هفت را هم در بر می گیرد .
شمیران در تقسیمات سیاسی (شهرستان شمیران ) در تقسیمات سیاسی کشور شمیران یا شمیرانات نام شهرستانی تست در استان تهران ودر دامنه های البرز جنوبی .شمیران در مجاورت شهر تهران و در شمال آن قرار دارد این شهرستان شامل شهر شمیران (تمامی منطقه یک شهرداری تهران و بخشهایی از مناطق ۲و ۴) و نیز بخشهای رود بار قصران  لواسانات می شود .
شهرستان شمیران از شمال به استان مازندران ، از جنوب به شهرستان تهران ،از شرق به شهرستان دماوند واز غرب به استان البرز منتهی می شود .مساحت شهرستان به تقریب حدود ۱۱۱۱ کیلومتر مربع و ۵/۹ در صد مساحت استان است .
شمیران در تقسیمات شهری (شهر شمیران یا تجریش )در تقسیمات منطقه ای شهر تهران ، هر کدام از مناطق با یکی از اعداد ۲۲ گانه نامیده می شوند که نخستین آنها در شمال تهران شهرداری منطقه یک است اما با توجه به سوابق تاریخی همچنین تقسیمات سیاسی کشوری ، استثنا این منطقه از مناطق شهرداری ، نه تنها در میان شهروندان بلکه حتی در متون رسمی و اداری نیز از نام تاریخی (شمیران)برخوردار است شهر شمیران (تجریش )در منابع رسمی به عنوان مرکز شهرستان شمیران ذکر می شود.