مخالفان FATF ادله جدی ندارند

 

موضوع پیوستن ایران به نهاد بین دولتی FATF بار دیگر جریان‌های مخالف دولت را بر آن داشته تا حمله‌های سیستماتیک به دولت تدبیر و امید را سازماندهی کنند. در این میان، روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها، صدا و سیما و حتی تریبون‌های عمومی، تنها به قرائت جناحی خود از بحث FATF اکتفا می‌کنند و توضیحات مقامات مسئول را در باب این نهاد، نه می‌پذیرند و نه مایل‌اند که گوش کنند.

این در حالی است که بزرگ‌ ترین دشمنان ما در منطقه نیز در پی آن هستند که از پیوستن ایران به FATF جلوگیری کنند.

در این میان سوالات بسیاری در باب این نهاد بین دولتی و تردیدهایی که مخالفان آن مطرح می‌کنند به ذهن متبادر می‌شود که «آرمان امروز» این سوالات را با «هادی حق‌شناس» کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی مطرح کرده است که در ادامه می‌خوانید.

از نظر شما به عنوان کارشناس مسائل اقتصادی، پیوستن به FATF مزیت مطلق یا ضرر مطلق است؟

در پاسخ به سوال شما باید به یک نکته مهم اشاره‌کنم. آن نکته این است که پیوستن هر کشوری به هر نهاد بین‌المللی، حتی اگر آن نهاد، سازمان ملل متحد باشد، به این مفهوم نیست که برای کشور مذکور، مزایایی را به دنبال داشته باشد، بلکه عضویت در هر سازمانی، ممکن است با محدودیت‌هایی همراه باشد.

در حال حاضر ما تلاش می‌کنیم که در سازمان تجارت جهانی WTO عضو شویم؛ سازمانی که قریب به ۱۷۰ کشور در آن عضویت دارند. وقتی افغانستان هم به این سازمان جهانی پیوسته، چرا ایران نباید بپیوندد؟‍

اما یقینا در کنار مزایایی که پیوستن به این سازمان به همراه دارد، محدودیت‌هایی نیز برای ما ایجاد خواهد شد. با این مقدمه، باید در نظر داشته باشیم که پیوستن ما به FATF قطعا مزایای فراوانی به همراه دارد اما محدودیت‌ها هم اجتناب‌ناپذیر است. از سوی دیگر، نباید فراموش کنیم که ما در مجلس، دو قانون را پذیرفته‌ایم. قانون مبارزه با پولشویی و همچنین قانون تامین مالی تروریسم که هر دو در چارچوب FATF است؛ بنابراین ما پیش از دستیابی به برجام، برخی از قواعد مالی و پولی دنیا را پذیرفتیم و در مجلس نیز مصوب شد و شورای نگهبان هم تایید کرد و امروز برای ما الزام‌آور است؛ اما این بدان معنا نیست که پذیرش در این نهادها، تماما مزیت است.

این در حالی است که وقتی نام ایران در کنار نام یک‌ کشور دیگر در دنیا قرار می‌گیرد که ریسک سرمایه‌گذاری بالایی دارد، بدیهی است که محدودیت‌هایی برای ما ایجاد خواهد شد. ازجمله این محدودیت، عضویت در نهادهای پولی جهان یا عدم بهره‌گیری از مزایای بازار پول جهان است.

مخالفان این‌طور القا می‌کنند که پیوستن به FATF از الزامات برجام است؛ اما در عمل می‌بینیم که چنین نیست. چرا این همزمانی تا این حد جنجال‌برانگیز شده است؟

یکی از دلایلی که ما برجام را پذیرفتیم، این بود که محدودیت‌هایی که دنیا در قالب تحریم‌های ظالمانه بر کشور ما اعمال کرد، برداشته شود. FATF هم در همین راستاست. ما برای اینکه به بازارهای پولی و مالی دنیا دسترسی آزادانه داشته باشیم، نیاز داریم که به این نهاد بپیوندیم. یکی از مشکلاتی که در اقتصاد ما وجود دارد، این است که در مواجهه با نهادهای بین‌المللی، با اما و اگر روبه رو می‌شویم.

درعین‌حال، پس از مدتی تلاش می‌کنیم که به آن نهاد بین‌المللی ملحق شویم؛ مانند سازمان تجارت جهانی. لذا به نظر می‌رسد که وقتی‌که دو نهاد مالی و پولی بزرگ کشور، یعنی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد که فرض همه ما باید بر این باشد که این دو نهاد، به لحاظ کارشناسی بیش از هر نهاد دیگری مطلع هستند، می‌پذیرند که ایران باید به FATF بپیوندد تا از مزایای مالی و پولی جهان بهره‌مند شویم، طبیعی است که افراد دیگری که اظهارنظرهای مختلف می‌کنند، باید اصل را بر اعتماد به این دو نهاد قرار دهند.

در کنار این ماجرا، اگر احتمال می‌رود که تهدیدات امنیتی وجود دارد، نهادهایی در قانون اساسی، مثل شورای عالی امنیت ملی برای اظهارنظر در این موضوع پیش‌بینی‌شده است. نه‌تنها درباره این نهاد اقتصادی بلکه در باب مسائل دیگر نیز اگر موضوعی از حالت عادی خود خارج شود و جنبه امنیتی پیدا کند، طبیعی است که شورای امنیت ملی صاحبنظر و ذیصلاح است که اظهارنظر کند. در یک جمع‌بندی کلی، با توجه به مجموعه واکنش‌هایی که هم در داخل و خارج کشور صورت گرفته، به نظر می‌رسد که منتقدان FATF ادله جدی در این خصوص که پیوستن ایران به FATF به ضرر ایران است، ندارند و انگیزه‌های سیاسی بیش از دلایل اقتصادی یا دغدغه منافع ملی در آن نقش دارد.

یکی دیگر از انتقاداتی که مخالفان مطرح می‌کنند، بحث خود تحریمی است. این موضوع نیز به جهت تعریف دوگانه ایران و غرب از تروریسم و در پی آن، قوانین مربوط به تامین مالی تروریسم در FATF مطرح شده است. از دیدگاه شما، موضوع خودتحریمی در پی پیوستن ایران به FATF مصداق دارد؟

انقلاب اسلامی ماهیتا با سیاست‌های غربی و آمریکایی در تعارض است. ما چه برجام را می‌پذیرفتیم و چه نمی‌پذیرفتیم، این تعارض باقی است. پیوستن به FATF نیز در همین چارچوب قرار دارد؛ بنابراین باید این موضوع را به عنوان یک اصل اساسی بپذیریم که این تعارض موجب آن شده که تعریف ما از تروریسم، با تعریفی که غرب و آمریکا از تروریسم دارند، متفاوت باشد؛ اما این تعاریف متفاوت دلیل نمی‌شود که ما قواعد بین‌المللی را نپذیریم.

طبیعی است که بقای انقلاب اسلامی، وابسته به نهادهای انقلابی و نهادهایی است که در قانون اساسی نام‌برده شده است؛ بنابراین ما بنا بر تعاریف خود سیاستگذاری می‌کنیم. در بسیاری از موارد، زمانی که تصمیمات نهادهای بین‌المللی با قوانین داخلی ما مغایرت دارد، آنها را نمی‌پذیریم. این در حالی است که ما هم در حوزه پولشویی و هم در باب تروریسم از قربانیان بزرگ محسوب می‌شویم.

در حال حاضر رژیم صهیونیستی هم با پیوستن ایران به FATF مخالف است. درعین‌حال، مخالفان در داخل ادعا می‌کنند که پیوستن به این نهاد به معنای آن است که اطلاعات مالی و پولی خود را دودستی در اختیار کشورهای غربی و نهادهای اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار می‌دهیم. آیا این مساله صحت دارد؟

ما باید اصل را بر اعتماد به نهادهای رسمی کشور بگذاریم. وقتی بانک مرکزی به عنوان متولی بازار پول کشور و وزارت اقتصاد و دارایی به عنوان متولی بازار مالی کشور، اذعان می‌کنند که هیچ اطلاعاتی به خارج داده نمی‌شود، باید آن را بپذیریم. نکته دیگر این است که باید این سوال را مطرح کنیم که اگر ایران با دنیا چالش نداشته باشد، به نفع و ضرر چه کسانی است؟!

مخالفان باید توضیح دهند که چرا سفارتخانه‌های عربستان سعودی در دنیا هزینه می‌کنند که شرکت‌های بزرگ اروپایی، قراردادی با ایران امضا نکنند. نتیجه‌گیری من این است که به هر میزان که جمهوری اسلامی ایران، چالش کمتری با دنیا داشته باشد، منتج به آن خواهد شد که رژیم‌هایی که ما از اساس موجودیت آنها را قبول نداریم، مانند رژیم صهیونیستی، از ثبات ایران بیشترین زیان را ببینند.

ما باید سناریو بزرگ‌تری را ببینیم. آن سناریو این است که غده سرطانی موجود در منطقه، از تعارضات داخلی و خارجی کشورهای اسلامی به نفع خود بهره‌برداری می‌کند. لذا مخالفت این رژیم با پیوستن FATF را باید از این منظر تحلیل کرد.

از: رضا پارسا

منبع: آرمان، سه شنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۵