راهنمای کاشت گیاهان دارویی در خانه

پنج گنج گیاهی

راهنمای کاشت گیاهان دارویی در خانه

اگر در حیاط خانه یا آپارتمان‌تان باغچه کوچکی دارید، پیشنهاد می‏کنم برای یک بار هم که شده، گیاهان دارویی در باغچه‌تان بکارید تا علاوه بر زیبایی و طراوت، از خواص دارویی آنها هم بهره‏مند شوید….

خیلی از گیاهان دارویی را می شود در محیط زندگی شهری؛ مثلا توی حیاط، روی پشت بام، تراس، بالکن و حتی بعضا در داخل منزل و پشت پنجره‌های پرنور کاشت. با کمی حوصله و صرف اندکی هزینه، داخل گلدان‌های قابل حمل یا جعبه‌های چوبی، امکان کاشت وجود دارد. کاشت این گیاهان از دیرباز در باغ‌ها و باغچه‌های منازل ایرانیان مرسوم بوده و این هفته می‌خواهم در صفحه «خانه سالم» به چند نمونه‏ از گیاهان دارویی که می‏توان در باغچه خانه یا آپارتمان کاشت و برخی خواص دارویی آنها اشاره ‏کنم.

۱) گل بنفشه سه رنگ

▪ نام عمومی: بنفشه فرنگی

▪ نام علمی: Viola tricolor

▪ نام خانواده: بنفشه

▪ قسمت مورد استفاده: گیاه کامل، سرشاخه‌های گلدار

▪ خواص درمانی: مدر، ملین قوی، ضدالتهاب مخاط دستگاه تنفسی

▪ طرز مصرف: دم‌کرده

▪ شکل گیاه: منشعب

▪ ارتفاع گیاه: تا ۱۵ سانتی‌متر

▪ زمان گلدهی: بهار و تابستان

▪ گل‌ها: مسطح با ۵ گلبرگ نامنظم، مخملی شکل با رنگ‌های مختلف اما غالبا خوش‌رنگ، معمولا دارای یک چشم مرکزی

▪ تکثیر: به وسیله بذرکاری در اوایل تابستان و انتقال نشاها به محل اصلی در پاییز یا با تقسیم بوته در اواسط تابستان

▪ نیازها: خاک (در خاک غنی از کود دامی)، آب (به طور متوسط آبیاری شود)، نور (آفتابی) و رطوبت (متوسط).

۲) اکیناسه

▪ نام عمومی: اکیناشا، سرخارگل

▪ نام علمی: Echinacea angustifolia

▪ نام خانواده: کاسنی

▪ نوع گیاه: بوته

▪ قسمت مورد استفاده: ریشه و ریزوم

▪ خواص درمانی: ضدعفونی‏کننده، ضدالتهاب، بازکننده عروق، تقویت‌کننده سیستم ایمنی

▪ طرز مصرف: دم‌کرده یا جوشانده ملایم

▪ توجه: در دوران بارداری و شیردهی نباید استفاده شود.

▪ ارتفاع: تا۹۰ سانتی‌متر

▪ زمان گلدهی:اواسط تابستان

▪ گل‌ها: با گلبرگ‌های ارغوانی آویخته یا گسترده در اطراف مرکز گل

▪ تکثیر: با تقسیم ریشه در اواخر زمستان یا اوایل بهار

▪ نیازها: خاک (در هر نوع خاک باغچه)، آب (در هفته ۳ بار)، نور (آفتاب و سایه) و رطوبت (متوسط).

۳) اسطوخودوس

▪ نام عمومی: استوقدوس

▪ نام علمی: Lavandaula officinalis chaix lavadula stoechas

▪ نام خانواده: نعناع

▪ نوع گیاه: بوته، درختچه

▪ قسمت مورد استفاده: گل و برگ

▪ خواص درمانی: ضدنفخ، ضدعفونی‌کننده، ضداسپاسم، مطبوع‌کننده در فرآورده‌های داروسازی و عطرسازی

▪ طرز مصرف: دم‌کرده

▪ شکل ظاهری: بوته‌ای خشبی

▪ ارتفاع گیاه: ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر

▪ زمان گلدهی: اوایل تا اواسط تابستان

▪ گل‌ها: به شکل گل‌آذین سنبله‌ای

▪ تکثیر: با قلمه پاشنه‌دار (خشبی) حدود ۸ سانتی‌متر، در اواخر تابستان، بذر و قلمه در پاییز و بهار

▪ نیازها: خاک (در خاک شنی، لومی، آهکی)، آب (آبیاری باید کم باشد؛ چون پرآبی گیاه را خراب می‌کند)، نور (محل آفتاب‌گیر) و رطوبت (نیازی ندارد).

۴) نعناع سبز

▪ نام عمومی: هزارپا، قوته، نعناع علفی

▪ نام علمی: Mentha species

▪ نام خانواده: نعناع

▪ نوع گیاه: بوته

▪ قسمت مورد استفاده: برگ و سرشاخه‌های گلدار گیاه

▪ خواص درمانی: ضدنفخ، ضدعفونی‌کننده، محرک، ضداسپاسم، معرق، ضدنفخ

▪ طرز مصرف: دم‌کرده

▪ شکل ظاهری: علفی

▪ ارتفاع: تا ۲۰ سانتی‌متر

▪ زمان گلدهی: آخر تابستان

▪ گل‌ها: به شکل سنبله

▪ تکثیر: با بذر در محل مناسب

▪ نیازها: خاک (حاصل‌خیز و نیمه سبک)، آب (تقریبا زیاد)، نور (کاملا ‌آفتابی) و رطوبت (رطوبت متوسط می‌خواهد و به سرما حساس است).

۵) گل همیشه بهار

▪ نام علمی: Calandula officinalis

▪ مشخصات گیاه: گیاهی است با برگ‌های تحتانی قاشقی شکل و برگ‌های فوقانی سرنیزه‌ای گل‌ها همواره زرد تا نارنجی رنگ بوده و میوه‌های فندقی آن خمیده و قلابی شکل است.

▪ قسمت‌های مورد استفاده: گل‌ها و سرشاخه‏های گلدار

▪ خواص دارویی: درمان جوش‌ها، التهابات و ترک‏های پوستی، پایین‌آورنده کلسترول خون

▪ طرز مصرف: گل همیشه بهار اثر فوق‌العاده‌ای در درمان برخی از ناراحتی‌های پوستی مثل ترک پوست، جوش‌ها و انواع التهابات پوستی دارد. برای این منظور می‌توان ۴ تا ۶ گرم عصاره گل همیشه بهار را در مقداری کره یا چربی مخلوط نموده و به شکل خارجی در موضع استعمال نمود. همچنین دم کرده ۳۰ گرم گل همیشه بهار در یک لیتر آب اگر تماما در یک روز مصرف شود می‌تواند کمی به کاهش چربی خون کمک کند.

▪ شکل گیاه: خشبی یکساله

▪ ارتفاع: تا ۳۰ سانتی‌متر

▪ زمان گلدهی: در فصل تابستان

▪ گل‌ها: زرد و نارنجی عرفی گل‌ها تا ۱۰ سانتی‌متر

▪ تکثیر: به وسیله بذکاری از بهار یا اواخر تابستان

▪ نیازها: خاک (در هر نوع خاک باغچه با زهکش مناسب)، آب (تقریبا پرآب است)، نور (آفتاب و آفتاب سایه) و رطوبت (متوسط)