تاملی بر همکاری ایران و روسیه

گاهی لازم است ایران با روسیه و در مواردی نیز با غرب قرارداد های نظامی ببندد. یک کشور مستقل باید استقلال عمل خود را در هر دو حال حفظ کند.

 

کشورهای مختلف در بعد دیپلماتیک و نظامی با یکدیگر همکاری‌ های مختلفی دارند. ایران نیز از این همکاری‌ها مستثنی نیست. گاهی لازم است ایران با روسیه و در مواردی نیز با غرب قرارداد‌های نظامی ببندد. یک کشور مستقل باید استقلال عمل خود را در هر دو حال حفظ کند.

در این میان مساله مصلحت ملی و منافع کشور به عنوان یک امر تاثیرگذار در تصمیمات یک نظام مستقل می‌ تواند نقش مهمی ایفا کند. محروم شدن یک کشور از تعامل ولو اینکه این محرومیت از درون ریشه گرفته باشد در حقیقت استقلال آن کشور را تضعیف می‌ کند. به هر روی کالاهای نظامی روسیه پس از کالاهای نظامی پیشرفته غربی قابل توجه و مهم هستند و برای اقدامات دفاعی قابل استفاده هستند که نمونه آن را در جنگ ایران و عراق مشاهده کردیم.

عراق با تجهیزات روسی حمله و تجاوز را به ایران آغاز کرد. درباره همکاری نظامی ایران و روسیه تشخیص نهایی این مساله بستگی به نظر کارشناسی نظامی‌ ها دارد و نگاهی به این مساله که رفتار روس‌ها در گذشته نسبت به معاملات چگونه بوده مهم است. آیا آنها قطعات مورد نیاز و خریداری شده توسط ایران را به موقع به تهران تحویل دادند؟ به هر حال این مسائل در محافل ذی‌ ربط قابل بررسی است. تلاش روس‌ ها برای برخورداری از یک پایگاه در ایران کاملا مغایر با سیاست‌ های اعلام شده نظام جمهوری اسلامی است.

اما اگر چنانچه قرار بر این باشد به صورت مقطعی از پایگاه‌ هایی استفاده کنند باز هم‌ چنین خواسته‌ ای بستگی به موقعیت کشور دارد. در شرایطی که ترکیه به خود این اجازه را می‌دهد که آزادانه وارد فضاهای کشورهای همسایه‌ اش شود، باید بررسی کرد که استفاده مجدد روس‌ها از پایگاه نوژه از چه اهمیتی برخوردار است. البته دولت ایران می‌ تواند در صورت بررسی و تایید این اقدام به صورت تک نوبنی و موقتی اجازه استفاده موردی را به این کشور دهد. علاوه بر مساله پایگاه نوژه و درخواست مجدد روس‌ ها برای استفاده از این پایگاه همان‌ طورکه پیش‌تر اشاره شد ایران باید بنا بر ضرورت‌ ها و مصالح ملی خود با کشورهای پیرامونش متحد شود.

از سویی آمریکایی‌ ها عملا مخالفت خود را با بسیاری از تحریم‌ها اعلام کردند اما هماهنگی و همکاری از سوی آنها صورت نمی‌گیرد، در این حالت تکلیف چیست؟ در این میان باید کشوری با توجه به امکانات خود به سایر کشورهای جهان در عمل نشان دهد که برجام به راستی قابل دفاع است. ایران به ویژه پس از برجام دلیل باقی نگذاشته است تا کشورهای اروپایی یا سایرین نخواهند با این کشور وارد معامله شوند. اگر آمریکا در دوران ترامپ از معامله با ایران جلوگیری کند یا همچنان میان گفتار و رفتار غرب تغییری در جهت همکاری صورت نگیرد در این صورت امضای این قراردادها از جمله قرارداد اخیر ایران و چین در زمینه نظامی ضمن اینکه بخشی از نیازهای کشور را برآورده می‌کند نوعی هشدار به جهان غرب است.

اگر غرب نخواهد از این موقعیت بهره‌ مند شود تنها بازار را خواهد باخت. همان‌ طور که طی دو روز اخیر برخی از مسئولان تهران اعلام کردند که ما برای اتومبیل به کشورهای آسیایی نزدیک خواهیم شد. این مساله نشان از آن است که فرانسوی‌ ها کارشکنی‌ هایی کردند یا شرایطی را قائل شدند، چنین رویکرد و سخنانی هشدار به غرب است.

تفاهم‌ هایی که با روسیه شده و همچنین قراردادهایی که با چین در حال انجام است از منظر تاکتیکی در منطقه قابل توجه است و از سویی برای روز مبادا می‌ تواند مفید باشد. اگرچه باید در نظر داشت که روسیه کارنامه مطلوبی در وفاداری به تعهدات خود نسبت به کشورها ندارد، اما به هر روی ایران باید بنا بر ضرورت‌ ها و مصلحت‌ ها رفتار کند.

از: فریدون مجلسی

منبع: روزنامه آرمان، شماره چهارشنبه ۲۶ آبان۱۳۹۵