نابلدهایی که ارابه مرگ را در جاده ها می رانند

به موازات افزایش جمعیت، تردد در جاده ها نیز افزایش یافته و این افزایش هم به همراه خود حوادث جانی و مالی فراونی را هم به دنبال دارد.
حوادث رانندگی دارای علل و عوامل متعددی شامل،خطاهای انسانی و قصور های غیر انسانی است که برنامه ریزی در هر دو بخش و آموزش و تجهیز و ایمن کردن جاده ها و خودرو ها می تواند موجب کاهش بخش عمده ای از خسارت های جانی و مالی شود.
در تعیین دلیل و ایجاد حوادث رانندگی و علت مرگ و میرهای مربوط به حوادث رانندگی، انگشت اتهام ،گاهی به سوی خودروسازها ،گاهی به سوی مسئولان راه سازی و سیستم حمل و نقل و گاهی هم به سمت رانندگان دراز است و گاهی هم ضعف های قانونی و خلاء های موجود را دلیل افزایش آمار تلفات رانندگی می دانند، اما باید گفت که همه این عوامل هرکدام به نوبه خود در ایجاد و افزایش تلفات رانندگی مهم هستند که جای بررسی و برنامه ریزی مناسب و صحیح را دارد که امیدواریم با تدابیر لازم بتوانیم در جهت کاهش تلفات حوادث رانندگی شامل کشته ها و مصدومان و همین طور خسارت های مالی بتوانیم قدم های موثری را برداریم.
اما در آمارهای داخلی که توسط وزارت صنعت و تجارت، سازمان پزشکی قانونی و ناجا تهیه شده‌اند، نکات قابل‌ توجهی به چشم می‌آید و نشان می‌دهد ایرانی‌ها نه فقط قربانی ایمن نبودن خودروها، بلکه قربانی ناامنی جاده‌ها و البته بی‌احتیاطی و نابلدی و قانون‌گریزی خود می‌شوند.
در این بین خودروهای سواری بازیگر نقش اول سوانح رانندگی در ایران به حساب می‌آید.
خطای انسانی عامل بیش از نیمی از تصادفات جاده‌ای کشور اعلام شده است، به نحوی که اگر مسائلی مانند خواب آلودگی رانندگان و قانون گریزی و تخلف را حل شده فرض کنیم، در عمل تصادفات جاده‌ای به کمتر از نصف خواهد رسید.
براساس آمار ارائه شده، تخطی از سرعت مجاز، سبقت غیر مجاز، انحراف به چپ و خستگی و خواب آلودگی راننده ،چهار عامل تاثیرگذار در تصادفات جاده‌ای ناشی از خطای انسانی به شمار می‌روند.
همچنین سازمان بهداشت جهانی نیز گزارش داده که مهمترین عوامل بروز تصادفات جاده‌ای در جهان، ارسال پیامک و مکالمه با تلفن همراه حین رانندگی، سرعت غیر مجاز، عدم رعایت قوانین و بروز اتفاقاتی مانند افت قند خون و سکته است.
در ایران در زمانی هایی مانند عید نوروز و تعطیلات پایان تابستان و همچین تعطیلات چند روزه شاهد بالارفتن بارترافیکی جاده ها و همچنین افزایش حوادث رانندگی هستیم و به منظور بررسی علل و میزان تلفات رانندگی گفت و گویی را با مدیر کل دفتر امور معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی ترتیب داده ایم که از نظر خواهد گذشت .

** ۱۵هزار و ۹۳۲ تن درحوادث رانندگی کشته شده اند
مدیر کل دفتر امور معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی گفت : درسال گذشته (۱۳۹۵) ۱۵ هزار و ۹۳۲ تن درحوادث رانندگی کشته شده اند،که ۳،۹درصد این تلفات نسبت به مدت مشابه سال قبل ازآن (۱۳۹۴) کاهش داشت .
عباس مینوی ادامه داد: بیشترین کاهش در سال گذشته مربوط به ماه بهمن ۱۶٫۷ درصد و بیشترین افزایش مربوط به ماه دی با ۲٫۶ درصد بوده است.
وی خاطر نشان کرد: بیشترین کشته های حوادث رانندگی سال گذشته مربوط به شهریور ماه با یکهزار و ۷۱۱ تن و پس از آن مرداد ماه با یکهزار و ۶۶۲ تن و کمترین آن مربوط به بهمن ماه با ۹۶۴ تن بوده است.
مینوی افزود: همچنین روز ۲۳ شهریور با ۸۰ کشته، ۲ مهر با ۷۷ کشته و ۷ فروردین با ۷۵ کشته پرتلفات ترین روز های امسال بوده است.

**بیشترین مرگ ها در جاده های برون شهری
این مسئول سازمان پزشکی قانونی با تاکید بر اینکه بیشترین تلفات مربوط به مسیرهای برون شهری است،اعلام کرد:۶۵٫۴ درصد کشته های تصادفات مربوط به جاده های برون شهری،۲۷٫۳ درصد در راه های درون شهری ،۶٫۹ درصد در جاده‌های خاکی و روستایی و محل تصادف ۰٫۳ درصد موارد نامعلوم بوده است.
به گفته وی در سال گذشته۱۰ هزار و ۴۲۷ تن در محورهای برون شهری (چهار درصد کاهش نسبت به سال ۹۴)، ۴هزار و ۳۵۵ تن در مسیرهای درون شهری (۲٫۲درصد کاهش نسبت به سال ۹۴)، یکهزار و ۱۰۲ تن در مسیرهای خاکی روستایی (۷٫۲ درصد کاهش نسبت به سال ۹۴) و ۴۸ تن نیز در مسیرهایی نامعلوم جان باخته‌اند.

**بیشترین تلفات در استان فارس
مینوی ادامه داد : در سال گذشته استان‌های فارس با یکهزار و۴۵۸ تن ، تهران با یکهزارو ۱۵۶تن و خراسان رضوی با یکهزارو ۱۳۳تن بیشترین و استان‌های ایلام با ۱۲۶، کهگیلویه و بویراحمد با ۱۶۸ و اردبیل با ۱۹۶ تن کمترین شمار کشته های ناشی از حوادث رانندگی را داشته‌اند.

**بیشترین درصد افزایش در استان قم
وی تاکید کرد: بیشترین افزایش در مرگ‌های ناشی از حوادث رانندگی در سال ۹۵ نسبت به سال قبل از آن در استان های قم با ۱۰٫۸ درصد و خوزستان با ۱۰٫۲ درصد و بیشترین کاهش مربوط به استان های ایلام با ۲۸ درصد و سمنان با ۱۴٫۱ درصد بوده است.

**بیش از سه چهارم کشته های تصادفات مرد هستند
به گفته این مسئول پزشکی قانونی ،بررسی های سازمان پزشکی قانونی نشان می دهد که ۷۸٫۳ درصد از کشته های ناشی از حوادث رانندگی در سال ۹۴ مرد (۱۲ هزار و ۴۷۰ تن) و ۲۱٫۷ درصد زن (سه هزار و ۴۶۲ نفرتن بودندو همچنین در افراد ۱۸ سال به بالا ۷۲ درصد متاهل و ۲۶٫۶ درصد مجرد هستند و وضعیت تاهل ۱٫۴ درصد نیز نامشخص بوده است.

**رانندگان، بیشترین قربانی
مینوی گفت: در زمان وقوع تصادف ۴۱٫۹ درصد از افراد راننده وسیله نقلیه، ۲۱٫۶ درصد عابر پیاده و ۳۵٫۳ درصد سرنشین یا ترک وسیله نقلیه بوده اند.
وی اضافه کرد: از مجموع تلفات رانندگی سال ۹۵ (۱۵ هزار و ۹۳۲ تن)، ۲۱٫۶ درصد یعنی ۳ هزار و ۴۴۰ تن عابر پیاده و ۲۴٫۱ درصد یعنی ۳ هزار و ۸۴۱ تن موتورسیکلت سوار بودند.

**۳۰-۴۹ سال بیشترین تلفات
وی تصریح کرد: براساس گزارش پزشکی قانونی ،از لحاظ سنی ۷٫۸ درصد افراد فوت شده در حوادث رانندگی سال گذشته ۱۰ سال و کمتر، ۵٫۸ درصد ۱۷-۱۱ سال، ۲۵٫۷درصد ۲۹-۱۸ سال، ۳۰٫۴ درصد ۴۹-۳۰ سال، ۳۰٫۳ درصد کشته های تصادفات ۵۰ سال به بالا داشته‌اند.

**سواری،خودروی مورد استفاده ۴۱٫۵درصد متوفیان
مدیر کل دفتر امور معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی گفت : نحوه وقوع تصادف ۴۴٫۸ درصد از افراد متوفی ناشی از برخورد ۲ وسیله نقلیه، ۲۱٫۶ درصد ناشی از برخورد وسیله نقلیه به عابر متوفی و ۲۴٫۳ درصد واژگونی وسیله نقلیه بوده است.
وی ادامه داد: خودرو مورد استفاده ۴۱٫۵ درصد از افراد متوفی خودرو سواری، ۲۴٫۱ درصد موتورسیکلت، ۶٫۳ درصد وانت بار، ۳٫۳ درصد کامیون، کامیونت و تریلی و ۱٫۵ درصد اتوبوس و مینی بوس بوده است و همچنین بر اساس این آمار ۳ هزار و ۴۴۰ تن از متوفیان تصادفات (۲۱٫۶ درصد) عابر پیاده بودند.

**ضربه به سر علت اصلی مرگ
به گفته وی علت اصلی مرگ ۴۹٫۹ درصد از افراد ضربه به سر، ۲۵٫۵ درصد شکستگی‌های متعدد، ۸٫۷ درصد به دلیل خونریزی و ۹٫۹ درصد به دلیل علل اشتراکی (موارد دارای بیش از یک علت)، ۰٫۹ درصد سوختگی، ۲دهم درصد نرسیدن اکسیژن، ۴٫۵ درصد سایر موارد بوده است.

**نیمی از متوفیات حوادث رانندگی در محل حادثه کشته می شوند
وی خاطرنشان کرد: محل فوت ۵۱ درصد از افراد در محل حادثه، ۶٫۷درصد حین انتقال به بیمارستان و محل فوت ۴۱٫۴ درصد از افراد در بیمارستان بوده است و همچنین نحوه انتقال ۸۸٫۹ درصد افراد متوفی از طریق آمبولانس ، ۸ درصد توسط وسایل نقلیه عبوری، ۰٫۴ درصد خودروی پلیس، ۰٫۸ درصد سایر خودروها و ۱٫۹ درصد نامعلوم بوده است.

**افزایش۶٫۴ درصدی مصدومین ارجاعی به پزشکی قانونی
مینوی گفت : در سال ۹۵، ۳۳۳ هزار و ۶۶ مصدوم تصادف به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کرده اند که این تعداد نسبت به سال گذشته ۶٫۴ درصد افزایش یافته است.

**۳ هزار و ۷۵۶ نفر در حوادث رانندگی در سه ماهه امسال جان خود را از دست دادند
وی تاکید کرد: در سه ماهه نخست سال جاری ۳ هزار و ۷۵۶ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات سه هزار و ۹۴۹ نفر بود، ۴٫۹ درصد کاهش یافته است.
وی اضافه کرد: در بهار امسال از کل تلفات حوادث رانندگی دو هزار و ۹۶۴ نفر مرد و ۷۹۲ نفر زن بودند.

**مرگ بیش از دو هزار نفر در مسیرهای برون شهری
مینوی تصریح کرد: در این مدت ۲ هزار و ۴۵۴ نفر در مسیرهای برون شهری، یکهزار و ۵۳ نفر در محورهای درون شهری، ۲۴۲ نفر در جاده های روستایی و هفت نفر در مسیرهایی نامعلوم جان خود را از دست داده اند.
وی افزود: آمار تلفات در مسیرهای برون شهری نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش ۲٫۶ درصدی و میزان تلفات در محورهای درون شهری با کاهش ۳٫۹ درصدی مواجه بوده است.
به گفته این مسئول پزشکی قانونی ،طی سه ماهه نخست امسال بیشترین تلفات حوادث رانندگی به ترتیب در استان های فارس با ۳۹۱، تهران با ۲۹۴ و خراسان رضوی با ۲۷۵ و کمترین آن با ۲۹ در ایلام، ۳۳ در اردیبل و ۴۱ فوتی در البرز ثبت شده است.

**بستن کمر بند ایمنی
مدیر کل دفتر امور معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی بااشاره به اینکه کار پزشکی قانونی در خصوص حوادث رانندگی شامل متوفیان و مصدومان می شود ،گفت :برخی از مسایل در مورد توصیه ها برای کاهش حوادث رانندگی بسیار بدیهی است بارها از سوی رسانه ها و دیگر مسئوولان بیان شده است .
مینوی ادامه داد: یکی از مواردی که رعایت آن از بخش عمده ای از خسارت های جانی حوادث رانندگی می کاهد ،بستن کمربند ایمنی است و موجب می شود که هنگام تصادف سرنشین خودرو به جلو و یا خارج از خودرو پرتاب نشود .
وی تاکید کرد: هرچند تذکر به بستن کمربند ایمنی بسیار تکرار شده است ،اما هنوز برخی از سرنشین های خودرو از آن استفاده نمی کنند .
وی تاکید کرد: اما زمانی که کمربند ایمنی بسته می شود، هم باید سرعت مطمئنه رعایت شود به دلیل اینکه عده ای فکر می کنند ،چون کمربند ایمنی می بندند، می توان با سرعت بالا برانند ،اما باید توجه داشت رعایت سرعت مطمئه اصل است و بستن کمربند ایمنی هم، حتی در سرعت های مجاز توصیه شده است و به صرف بستن کمربند ایمنی نمی توان از سرعت مجاز عدول کرد.

**استفاده از کلاه ایمنی
مینوی گفت: بیشترین ناحیه ای که موتور سوار آسیب می بینند ،ناحیه سر است که خسارت جانی جدی یا حتی مرگ را به دنبال دارد .
وی ادامه داد: استفاده از کلاه ایمنی هم برای موتور سوار و هم فردی که ترک او سوار می شود اهمیت دارد ،به دلیل اینکه از ضرباتی که منجر به خونریزی مغزی می شود جلو گیری می کند.
مدیر کل دفتر امور معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی گفت :برخی از موتورسوار ها و یا حتی خودرو ها رعایت ظرفیت سرنشین را نمی کنند که این امر برای موتور سوار ها علاوه بر اینکه جلوی کنترل وسیله نقلیه را می گیرد ،در برخورد با موانع و حوادث احتمالی قدرت واکنش را هم پایین می آورد و موجب افزایش خسارت ها می شود.
وی گفت :رعایت نکردن سرعت مجاز از سوی رانندگان خودرو نیز همیشه به عنوان یک عامل مهم تصادفات مطرح است و هرچه سرعت بیشتر باشد، احتمال وقوع تصادفات هم بیشتر و شدت صدمات ناشی از نیز بیشتر خواهد بود و بنابراین رعایت سرعت مجاز همیشه از سوی کارشناسان مورد توجه ویژه قرارر گرفته است.

**نزاع های بعد از وقوع تصادفات رانندگی
وی ادامه داد : یکی از نکاتی در معاینات پزشکی قانونی ،مربوط به حوادث رانندگی و نزاع ها بعد از آن مشاهده می کنیم ،این است که حادثه رانندگی رخ می دهد که فقط خسارت مالی داشته است ،ولی متاسفانه راننده ها با هم درگیر می شوند و این درگیری های لفظی منجر به درگیری فیزیکی می شود و تبدیل به یک نزاع می شود و به همراه خود مصدومانی نیز دارد که به پزشکی قانونی مراجعه می کنند .
مینوی افزود :اما با یک گذشت ساده و رعایت اصول اخلاق اسلامی و ایرانی و انسانی می توان از این نوع نزاع ها و تبدیل آن به خسارت جانی و مصدوم شدن افراد جلوگیری کرد.

**سلفی بگیرها
مدیر کل دفتر امور معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی گفت : زمانی که یک حادثه رانندگی چه در جاده های داخل یا خارج از شهر ها اتفاق می افتد، برخی افراد به قصد تماشا صحنه تصادف یا گرفتن عکس سلفی یا فیلم توقف می کنند که خود این موضوع به یکی از عوامل ایجاد تصادف و حتی تصادفات شدید و زنجیره ای تبدیل شده است .
وی تاکید کرد: بارها این موضوع موجب بروز خسارت جانی و مالی زیادی در صحنه تصادفات شده است که اقدام این افراد نه تنها غیر اخلاقی است ،بلکه موجب تصادف جدید و همچنین مانع امداد رسانی نیز می شود .

**اولین اصل در کمک رسانی این است که در معرض خطر قرار نگیریم
مینوی تاکید کرد: زمانی که در خارج از شهرها یا بزرگراه ها تصادفی رخ می دهد و به قصد کمک می ایستیم باید دقت داشته باشیم اولین اصل این است که خودمان در معرض خطر قرار نگیریم تا از وقوع یک حادثه جدید جلوگیری شود .
وی اضافه کرد: به عنوان مثال در حوادثی مانند غرق شدگی ،گاز گرفتگی در چاه ها و تصادفات رانندگی ،افرادی که به قصد کمک به صحنه حادثه می آیند ،خود در معرض خطر قرار می گیرند و شدت حادثه و شمار حادثه دیده ها افزایش می یابد .
این مسئول سازمان پزشکی قانونی خاطرنشان کرد: در موقع وقوع تصادفات رانندگی باید دقت کرد اگر قصد کمک دارید ،خودروی خود را در منتهی الیه جاده پارک کنید ،که از حادثه دور باشد و در مسیر حرکت دیگران نباشید و در اولین اقدام ،سریع به اورژانس خبر دهید که این زمان بسیار ضروری و حیاتی است .
وی تاکید کرد : چنانچه از نحوه کمک های اولیه و امداد و نجات مطلع نیستید ،فقط در زمان هایی که خیلی ضرورت دارد ،مصدوم را جابه جا کنید (مانند مواجه شدن با آتش سوزی ) زیرا شاید حرکت و جابه جایی نادرست مصدوم، منجر به آسیب دیدگی جدی مانند قطع نخاع شود .
مینوی در ادامه، کمک های اولیه به مصدومان تصادفات اضافه کرد: فقط در این زمان اگر راه های هوایی مصدوم بسته است به باز شدن آن کمک کنید یا اینکه ،اگر مصدوم دچار خونریزی فعال است فقط با یک تکه پارچه تمیز خونریزی را مهار کنید تا نیروهای امداد از راه برسند .
وی تاکید کرد: در برخورد با تصادفات و مصدومان احتمالی هم چه باید کرد و هم چه نباید کرد مهم است تا هم بتواینم جان مصدوم را نجات دهیم و هم اینکه دچار صدمات دیگر نشوند.

**مدیریت سفر
وی با بیان اینکه برخی از زمان ها مانند شهریور ماه یا نوروز و برخی از تعطیلات چند روزه زمان پیک سفر است و با تقاضای بالای سفر مواجه هستیم ،که در این زمان ها مدیریت سفر می تواند جلوی بسیاری از خسارت های مالی و جانی را بگیرد .
مینوی خاطر نشان کرد: این مدیریت سفر می تواند شامل انتخاب زمان مناسب و حتی ساعت مناسب سفر ، رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی ،داشتن استراحت کامل و پرهیز از رانندگی در مواقع خستگی و عجله نداشتن باشد.