دیابت بی صدا می آید

به گزارش جارپرس به نقل از ایرنا، اکنون ۴۲۸ میلیون نفر در دنیا مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۰ این رقم به بیش از ۶۰۰ میلیون نفر برسد و شیوع این بیماری در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است.
در ایران نیز شیوع این بیماری در برخی استانها مانند مازندران، اصفهان، یزد و تهران بالاتر است، همچنین در استان هرمزگان‌ دیابت شیوع افزایش‌ یابنده‌ای دارد.
مبتلایان به دیابت چهار برابر بیشتر از سایر افراد دچار مشکلات قلبی – عروقی می‌شوند و افرادی که دیابت کنترل نشده دارند ۶۰ تا ۷۰ درصد بیشتر مشکل عروقی پیدا می‌کنند.
اسدالله رجب، رئیس انجمن دیابت ایران در گفت وگو با خبرنگار ایرنا می گوید: دیابت دارای نوع ۱ و ۲ است. نوع یک آن ارثی و نوع شایع‌تر است و بر اثر چاقی و اضافه وزن، استرس و اضطراب بروز می یابد.
وی می افزاید: با توجه به اینکه برخی از بیماران مبتلا به دیابت از بیماری خود اطلاع ندارند، باید اطلاع رسانی دقیق تری در این زمینه انجام شود.

* ۳۰ سالگی آغاز شیوع دیابت
رجب، بهترین روش شناخت این بیماری را غربالگری می داند و می گوید: بیشتر موارد ابتلا به دیابت از سن ۳۰ سالگی به بعد دیده می‌شود، با توجه به تغییر فرهنگ زندگی، تغذیه نامناسب و کاهش فعالیت جسمی، ابتلا به این نوع دیابت در سنین ۱۳ یا ۱۴ سالگی هم دیده شده که تا ۸۰ درصد قابل پیشگیری است.
وی اظهار می دارد: پیشگیری از شیوع دیابت نیاز به عزمی ملی دارد، وزارت بهداشت، آموزش و پرورش، ورزش و جوانان و شهرداری‌ها باید در این زمینه همکاری کنند، سازمان بهداشت جهانی می‌گوید کمتر از ۱۰ درصد از کالری روزانه باید از قندهای ساده تشکیل شوند، اما ممکن است این رقم در رژیم غذایی ما به ۴۵ درصد نیز برسد و لازم است روزانه پنج تا شش واحد میوه مصرف کنیم، اما حدود ۹۰ درصد از ما این کار را انجام نمی‌دهیم.
رجب اضافه می کند: اگر قندخون بیمار مبتلا به دیابت کنترل و بیماری نیز به موقع تشخیص داده شود، هیچ عارضه‌ای ایجاد نمی‌شود. اگر در خانواده‌ای بیماری دیابت وجود دارد اعضای آن خانواده باید از ۲۰ سالگی به بعد تحت نظر قرار بگیرند تا در صورت ابتلا، بیماری به موقع تشخیص داده شود.

*فشارخون و چاقی دیابت را تشدید می کند
وی تصریح می کند: برخی بیماری‌ها مانند افزایش فشار خون و چاقی افراد را مستعد ابتلا به دیابت می‌کند، کلسترول بالا، مصرف سیگار، عدم فعالیت فیزیکی و تغذیه نامناسب نیز از عواملی است که در نهایت به دیابت ختم می‌شوند.
رئیس انجمن دیابت ایران تاکید می کند: اگر بیماری دیابت به موقع تشخیص داده و قندخون کنترل شود، طول عمر بیماران مانند افراد سالم خواهد بود ،در غیر این صورت بیماران دچار عوارض چشمی، کلیوی، عروقی و قلبی و حتی قطع عضو می‌شوند.

*اقتصاد کشور نمی تواند هزینه های دیابت را تامین کند
رجب می گوید: اقتصاد کشور ما نمی‌تواند هزینه های ناشی از بیماری دیابت را تامین کند، ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران در بخش قلب بیمارستانهای تهران مبتلا به دیابت هستند. برای کاهش هزینه‌های آینده باید از حالا پیشگیری کنیم.
وی اظهار می دارد: دیابت در بیش از ۹۰ درصد موارد به صورت نامطلوب در کشور کنترل می‌شود، به همین دلیل باید به بیماران آموزش داد، تا چگونه با دیابت زندگی کنند. باید مردم به زندگی و غذای سالم ترغیب شوند.
رئیس انجمن دیابت ایران خاطرنشان می کند: اگر چه هیچ درمان قطعی برای دیابت وجود ندارد اما مردم باید بیشتر مراقب باشند زیرا در دیابت نوع یک نیز زمانی که سلول های بتا از بین می رود اقداماتی همچون پیوند این سلول ها،‌ پانکراس و سلول های بنیادی انجام می شود و درمان اصلی آن با تزریق انسولین است و در دیابت نوع ۲ با تغذیه درست، ورزش و مدیریت استرس می توان آن را پشگیری کرد.

*رسانه ها به میدان بیایند
رجب می افزاید: رسانه‌ها نقش مهمی در کنترل بیماری دیابت و آگاهی‌بخشی مردم دارند و باید تلاش کنیم تا فرهنگ مردم را در زمینه فعالیت، ورزش و مصرف دارو در بیماران مبتلا به دیابت عوض کنیم.
وی می گوید: باید بیماران را توجیه کنیم آموزشی که درباره رژیم غذایی، ورزش، میزان داروی مصرفی و بسیاری مسائل موثر در این امر صورت می‌گیرند در کنترل بیماری افراد نقشی بسیار بزرگ دارد و درمان و کنترل این بیماری بدون آگاهی کافی و به‌روز درباره آن ممکن نیست.

* نقش معجزه آسای تغذیه در پیشگیری از دیابت
محمد حسنی، استاد دانشگاه تهران نیز در مورد نقش تغذیه در پیشگیری از دیابت به خبرنگار ایرنا می گوید: مصرف زیاد قندهای ساده با مصرف انواع شیرینی ، شکلات ، بیسکویت ، کیک و کلوچه، نوشابه های گازدار و آب میوه های صنعتی حاوی قند افزوده به علت تحریک ترشح انسولین موجب افت قند خون می شود که خود منجر به تمایل بیشتر به مصرف قندهای ساده و متعاقب آن افزایش انرژی دریافتی شده و مصرف بی رویه غذاهای آماده (فست فودها) ، غذاهای چرب و سرخ شده با اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.
وی می افزاید: به جای استفاده از قند و شکرهمراه با چای، از خرما، توت خشک، انجیرخشک و سایرخشکبار به مقدار کم مصرف شود.
حسنی اظهار می دارد: مردم باید مصرف میوه ها و سبزیهای تازه را در برنامه غذایی روزانه خود افزایش دهند، میوه ها وسبزی ها حاوی فیبر هستند که جذب قند و چربی را در روده کاهش داده و از اضافه وزن و چاقی، بالارفتن قند و چربی خون جلوگیری می کنند.
وی می گوید: مردم باید در برنامه غذایی خود از حبوبات و نان سبوسدار بیشتر استفاده کنند، فیبر موجود در حبوبات و نان های سبوسدار هم به کاهش جذب قند و چربی از روده کمک می کند.
این متخصص تغذیه بیان می کند: مصرف چربی و روغن را با محدود کردن مصرف غذاهای آماده (فست فود ها)، اجنتاب از غذاهای چرب و سرخ شده باید کاهش داد. مصرف زیاد چربی و روغن موجب اضافه وزن و چاقی می شود که خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، دیابت و سرطانها را افزایش می دهد.

* پیاده روی را فراموش نکنید
وی تصریح می کند: برای کنترل وزن بدن و پیشگیری از اضافه وزن و چاقی و البته دیابت باید حداقل ۵ روز در هفته و هر بار به مدت ۳۰ دقیقه پیاده روی تند داشه و برای برای کودکان و نوجوانان روزانه ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی توصیه می شود.
علی رضا مهدوی، معاون اجرایی دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت نیز می گوید: تقریبا ‏همه داروهای دیابت در کشور وجود دارد و تحت پوشش بیمه است. اگر این موضوع با کشورهای دیگر مقایسه شود، اصلا قابل ‏مقایسه نیست. رقمی که برای انسولین‌های جدید توسط دولت هزینه می‌شود، بسیار زیاد و در کنترل دیابت موثر است. تصمیم‌هایی ‏که درباره دیابت گرفته می‌شود، با مشارکت افرادی است که در این زمینه صاحبنظر هستند.‏
وی افزود: از سال‌ها پیش به پزشکان آموزش‌هایی در زمینه دیابت ارائه می‌شد و این آموزش‌ها در زمینه مراقبت بیماری دیابت ‏همچنان ادامه دارد. برنامه ایراپن که از دو سال پیش شروع شد نیز با رویکرد مراقبت ادغام یافته بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت ‏و فشار خون بوده است.‏
مهدوی ادامه داد: برای آموزش عمومی به همت وزیر بهداشت و معاون بهداشت، برنامه و طرح جدیدی برای افرادی که از وزارت ‏بهداشت خدمت نمی‌گیرند نیز آماده شده است و به این وسیله به مردم آموزش داده می‌شود که چطور از ابتلا به دیابت پیشگیری کنند.
افشین استوار، مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت نیز می گوید: هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم دیابت در ایران سالیانه ‏حدود چهار میلیارد دلار است. هزینه‌های مستقیم شامل هزینه‌های درمان و غیرمستقیم مربوط به درمان عوارض دیابت و سایر ‏هزینه‌های ناشی از غیبت از کار می‌شود.
به گفته وی، بر اساس آخرین مطالعات ‏انجام شده حدود ۱۱ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال در کشور به دیابت مبتلا هستند و حدود ۱۸درصد از جمعیت بزرگسال نیز در ‏شرایطی هستند که به آن پیش دیابت گفته می‌شود و مستعد ابتلا به دیابت هستند. در نتیجه جمعیتی حدود ۲۹ درصد بزرگسالان یا دیابت ‏دارند یا در معرض خطر جدی ابتلا هستند.
گزارش از رقیه نوری