ایرباس و دستاوردهای برجام

تهران – جارپرس – چند روز پیش بود که اولین سفارش ایران به شرکت هواپیمایی ایرباس در ایران به زمین نشست، جدا از حواشی که دلواپسان بعد از اجرایی شدن برجام به وجود آوردند، به نظر می رسد که دستاورد های عملی برجام درحال عملی شدن است.

قبلا همگان معتقد بودند که آمریکایی‌ها در برداشته شدن تحریم‌ ها آن‌گونه که باید وشاید به تعهدات خود عمل نکردند وحتی آنها تحریم‌ های موسوم به«داماتو» که در زمان بیل‌ کلینتون علیه ایران به تصویب رسیده بود را مجددا به تصویب رساندند و این تمدید موجب شد که انتظار از دستاوردهای عملی برجام تا میزان زیادی بی‌رنگ شود.

اما امضای قرارداد با ایرباس و بوئینگ این انتظار را به وجود آورده بود که با اجرایی‌شدن این قراردادها به صورت عملی دستاورد برجام دیده شود وانتقال اولین هواپیما به ایران از سوی فرانسه موجب شد که همگان متوجه شوند به رغم تصویب داماتو هنوز هم اروپایی‌ها خواهان مراودات تجاری با ایران هستند.

زیرا تحریم‌های آمریکا تحریم‌ های یک جانبه مضاعف است وسرمایه گذاران اروپایی هم مجبورند درمقابل تحریم‌های مضاعف آمریکا در پروژه سرمایه‌ گذاری در ایران که به انتقال تکنولوژی می‌انجامید، نپردازند. انتقال اولین هواپیما به ایران می‌تواند زمینه‌ ساز انتقال تکنولوژی آن به ایران در نتیجه توافق هسته‌ ای و اجرایی شدن برجام باشد.

این امید وجود دارد که کل قرارداد‌های خرید هواپیما تمام و کمال انجام پذیرد و هیچ مشکلی به وجود نیاید، چرا که با روی‌کارآمدن ترامپ در آمریکا این نگرانی به وجود آمده است که شاید ترامپ بتواند با تحریم‌ های یک جانبه جلوی سرمایه‌ گذاری در ایران را بگیرد.

البته به طور کلی ترامپ از موضع پاره‌کردن برجام کوتاه آمده و وزیر امور خارجه ترامپ اعلام کرده که برجام تنها باید مورد بازبینی قرار بگیرد. درصورتی که توافق هسته ای ناشی از تصمیم شورای امنیت است.

آژانس باید تایید کند که ایران به تعهدات پایبند بوده یا اینکه ایران برخلاف برجام عمل کرده است. درگذشته هم قطعنامه شورای امنیت براساس گزارش آژانس بین‌ المللی انرژی هسته‌ای به تصویب رسید و پیامد‌های منفی اقتصادی و سیاسی علیه ایران داشت، اما بر طبق منشور سازمان ملل نه تنها دبیرکل می‌تواند توجه شورای امنیت را به مسائلی که تهدید صلح و امنیت جهانی است جلب کند، بلکه هر کشور عضو هم می‌تواند به این امر بپردازد و آمریکا نیز مانند هر عضوی از شورای امنیت می‌تواند توجه اعضای شورای امنیت را به این موضوع جلب کند که ایران به وظایف خود بر اساس توافق وین انجام نداده است که در این مرحله نیز تصمیم گیری به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی باز می‌ گردد.

بنابراین اگر آژانس گزارش سوء علیه ایران بدهد آنگاه آمریکا می‌‌ تواند به اهداف خود برسد و در غیر این صورت محال است آمریکا بتواند علیه ایران قطعنامه ای به تصویب برساند. هر چند که این کشور می‌ تواند تحریم‌ های یک جانبه علیه ایران را به تصویب برساند.

از: داودهرمیداس باوند، تحلیلگر روابط بین‌الملل

منبع: روزنامه آرمان، شماره یکشنبه ۲۶ دی