فاجعه پلاسکو و ادامه نقد مسوولان شهری

این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز چهارشنبه ۶ بهمن ۱۳۹۵ خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

**نقد شهردار در شورای شهر تهران
حادثه فروریختن ساختمان پلاسکو در مرکز تهران، پس از گذشت هفت روز از وقوع آن همچنان محور ثابت خبری- تحلیلی روزنامه ها است. انتقادها از شهرداری وگزارش جلسه دیروز اعضای شورای شهر تهران درباره حادثه پلاسکو در روزنامه های چاپ امروز مرکز توجه قرار گرفت.
«جدل پلاسکو در شورای شهر» عنوان گزارش روزنامه «ایران» است که به جلسه دیروز شورای شهر تهران پرداخته است. در بخش هایی از آن می خوانیم: جلسه علنی دیروز شورای شهر تهران اگرچه طبق دستور، باید با بررسی بودجه آغازمی شد، اما به سمت اظهارات تند اعضای شورای شهر تهران رفت که مصرانه به دنبال طرح استعفای شهردار و محاکمه مسببان حادثه پلاسکو به دور از محافظه کاری‌های سیاسی بودند. احمد مسجدجامعی از لزوم تشکیل کمیته حقیقت یاب پلاسکو خبر داد و گفت که پیشنهاد داده‌ام که کمیته حقیقت یاب برای بررسی ابعاد مختلف این حادثه تشکیل شود. محسن سرخو نیز خواستار استعفای قالیباف در پی حادثه پلاسکو شد. وی در تذکر خود عنوان کرد که این حادثه پلاسکو آنقدرعظیم است که جا دارد شهردار تهران استعفا دهد. رحمت الله حافظی هم خاطرنشان کرد که قوه قضائیه باید بدون ملاحظات سیاسی وارد بررسی حادثه پلاسکو شود. انحصار خبررسانی پلاسکو باید شکسته شود. بر چه اساسی خبرنگاران و عکاسان را از محوطه خارج می‌کنند؟
«شهردار استعفا بدهد» عنوان گزارش روزنامه «شرق» از جلسه دیروز شورای شهر تهران است. در این گزارش آمده است: همانطور که انتظار می‌رفت جلسه روز سه‌شنبه شورا با محوریت حادثه پلاسکو بود. در این جلسه سرخو، رئیس کمیته حمل‌ونقل شورای شهر تهران، در سخنانی خواستار استعفای قالیباف در پی حادثه پلاسکو شد. وی با بیان اینکه بعد از حادثه آتش‌سوزی خیابان جمهوری باید شهردار استعفا می‌داد، اما ما را متهم به سیاسی‌کاری کردند، شاید اگر قالیباف استعفا داده بود، امروز شاهد این اتفاق نبودیم. رحمت الله حافظی رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران تصریح کردکه رسانه ملی هم باید به‌دور از جناح‌بندی‌های سیاسی، افراد مسئول را برای تشریح حادثه پلاسکو دعوت کند؛ کسانی که اولویت آنها احقاق حقوق مردم باشد، نه صرفا کسانی که در چند سال گذشته جایگاه و مواضعشان را در دفاع از شهردار نشان داده‌اند.
روزنامه «اعتماد» در گزارش میدانی خود از محل حادثه با یکی از آتش نشانان گفت وگو کرده بخشی از آن به این شرح است: من سال‌هاست که در اداره آتش‌نشانی سابقه کار دارم اما از آن وقت تا به حال تجهیزات آتش‌نشانی پیشرفت زیادی نداشته است. خجالت‌آور است که تعداد نردبان‌های نجات ما در این سال‌ها زیاد نشده. مدیریت ضعیف است. ما هر وقت که درخواستی برای خرید دستگاهی برای رییس می‌نویسیم آن را امضا نمی‌کنند و می‌گویند پول نداریم. مسوولان می‌آیند اینجا اوضاع را می‌بینند و می‌روند خیلی هم اظهار تاسف می‌کنند اما این تاسف‌ها به چه درد ما می‌خورد. اینجا نیروی انسانی فدای تجهیزات می‌شود.
«عباس عبدی» تحلیلگر سیاسی در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: سه سال پیش در همین روزها آتش‌سوزی در یک کارگاه مربوط به پوشاک درهمین خیابان جمهوری رخ داد. شهردارآن روزها در دفاع می‌گوید که «ما اگرهمین الان اماکنی که شرایط ایمنی را رعایت نمی‌‌کنند پلمب کنیم، می‌گویند در این بحران اقتصادی و بیکاری شهرداری می‌خواهد چوب لای چرخ دولت بگذارد.» پرسشی که از آقای شهردار می‌توان طرح کرد، این است که اگر آن اتهامات علیه برخورد احتمالی و قانونی شهرداری با ساختمان‌های دارای مشکل مطرح نمی‌شد، آیا طرف مقابل هم با دولت به همین شکل برخورد می‌کردند؟ کافی است وضع رفتار آنان را با برجام ببینید. این مشکل ریشه در وضعیت سیاسی ایران دارد. تا وقتی که همه جناح‌ها و گروه‌ها یکدیگر را به رسمیت نشناسند، ممکن نیست که این مشکل حل شود.
روزنامه «آرمان» با «غلامرضا انصاری» عضو شورای شهر تهران درباره حادثه پلاسکو گفت وگو کرده است که در بخش هایی از این گفت وگو به نقل از انصاری می خوانیم: بخش قابل‌توجهی از مدیران منتسب به شهردار فعلی، سیاسی هستند. در چنین شرایطی از مدیران متخصص در امور شهری کمتر استفاده می‌شود. آقای قالیباف در طول سه سال گذشته مدیران مختلف را چندین بار تغییر داد و دلایل این تغییرات توسط وی به اعضای شورای شهر کمتر توضیح داده ‌شده است. مدیران سازمان آتش‌نشانی چند مرتبه در طول چند سال گذشته تغییر یافته‌اند. سوال این است که آیا برمبنای ارزیابی خاصی مدیران آتش‌نشانی در سه سال گذشته تغییر کردند. به چه علت این مدیران تغییر کردند؟ این موارد هیچ‌گاه توسط آقای قالیباف مطرح نشد. مسئول مستقیم فاجعه پلاسکو شخص آقای قالیباف است و حداقل کاری که وی می‌تواند انجام دهد استعفاست.
روزنامه «همدلی» در یادداشتی زیر عنوان «عبرت های ناگرفته» نوشت: فاجعه پلاسکو تنها نوک کوه یخ است، چیزی که نگرانی و دلخوری مردم را فراهم آورده است، بحث و جدل‌های سیاسی و سیاه‌نمایی از حوادث این‌چنینی است. اخیرا فیلم جلسه شهردار تهران و نمایندگان شورای شهر در تاریخ اردیبهشت ۱۳۹۳ در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که در آن قالیباف شهردار تهران با گلایه از دولت و با اشاره مستقیم به ساختمان پلاسکو عنوان می‌کند که برخورد با این ساختمان‌ها امکان پذیر نخواهد بود، زیرا دولت آن را در تضاد با سیاست‌های خود برای ایجاد اشتغال می‌داند. چیزی که شهردار به آن اشاره می‌کند دوراهی است به نام رعایت اصول ایمنی یا کسب و کار و سود اقتصادی؛ دوراهی که در تمام بخش‌های اقتصاد ما دیده می‌شود. تا زمانی که سیاست و منافع شخصی و گروهی بر منافع ملی ترجیح داده شود، در بر همان پاشنه خواهد چرخید که اکنون شاهد آنیم.

**حضور وزیر امورخارجه در پارلمان بخش خصوصی کشور
بیست و دومین جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران صبح دیروز سه شنبه با حضور «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران برگزار شد. سخنان ظریف در این جلسه درباره برجام و آینده اقتصاد کشور، در روزنامه های امروز بازتاب یافت.
روزنامه ایران نوشت: این روزها بخش خصوصی در محافل مختلف یک سر و گردن بالاتر است شاید به همین دلیل بود که محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان دعوت اتاق بازرگانی تهران را پذیرفت و در جمع فعالان اقتصادی و تجاری قرار گرفت تا آنها اطمینان دهد که زیر سؤال بردن برجام چه از سوی داخلی‌ها و برخی از سیاسیون خارجی تنها شایعه و جوسازی است و اکنون بهترین زمان برای توسعه فعالیت‌هاست. ظریف با بیان اینکه برخی خیال می‌کنند من بابت برجام شرمنده‌ام در حالی که اتفاقاً به آن افتخار می‌کنم تاکید کرد که اما معتقدم که نباید برجام را هر روز مطرح کنیم. برجام یک واقعیت دنیاست. برجام یک توافق چند جانبه است که هر یک از طرفین نکاتی را در مورد آن پذیرفته‌اند. امریکا بیشترین نکات را پذیرفت. وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع اسنپبک اشاره کرد و گفت که اسنپبک به معنای نقطه ضعف برجام نیست، بلکه به خاطر تضمین ادامه برجام است.
روزنامه «جوان» در گزارش خود از نشست وزیر امورخارجه با اعضای اتاق بازرگانی آورد: ظریف به عنوان کسی که به برجام افتخار می‌کند، دیروز ابتدا بازرگانان را تفهیم کرد که کار برجام «رفع موانع» بوده است و این یعنی اگر حالا توانسته‌ایم از مسیر بدون مانع عبور کنیم یا نه، موضوع برجام نیست. ظریف در ادامه به نکته دیگری اشاره کرد که نشان می‌دهد او می‌خواهد بگوید «کار خود را در برجام کرده است» و حالا این دولت است که «باید کار خود را برای حفظ برجام بکند» و موفقیت برجام لزوماً به معنای موفقیت عملکرد دولت نیست.
«گام دوم اقتصاد در پسابرجام» عنوان یادداشت اول دفتر روزنامه ایران به قلم «غلامحسین شافعی» رییس اتاق ایران است که در بخش هایی از آن می خوانیم: بخش خصوصی ایران که در دوران طولانی مدت اعمال تحریم‌های بین‌المللی، دشواری‌های فراوانی را از سر گذرانده، مجموع رویدادهایی که بواسطه فضای پسابرجام برای بخش خصوصی فراهم شده است، به ‌عنوان فرصتی برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی و نقطه وصل دوباره اقتصاد ایران به چرخه جهانی محسوب می‌شود به همین دلیل با حساسیت بالایی از سوی اتاق ایران به‌عنوان بزرگترین پارلمان بخش خصوصی کشور دنبال می‌شود. همراهی با وزیر امور خارجه در سفرهای دیپلماتیک نیز که فرصت آن برای بخش خصوصی فراهم شده، فرصتی مطلوب برای پیشبرد دیپلماسی اقتصادی است.
در روزنامه «دنیای اقتصاد» زیر عنوان «دلگرمی ظریف به بخش خصوصی» آمده است: همواره طی دوره‌های مختلف یکی از مشکلات فعالان بخش‌خصوصی، بحث دیپلماسی اقتصادی بوده که محمدجوادظریف ضمن تحلیل اثرات برجام، این اطمینان را به فعالان بخش‌خصوصی داد که این بخش فعال می‌شود. وی با بیان اینکه برجام با خطر جدی روبه‌رو نیست گفت که با توجه به آرام‌شدن فضای جهانی نسبت به ایران باید تلاش کرد تا این موضوع حفظ شود. البته فعالان بخش‌خصوصی نیز به ارائه پیشنهادهایی پرداختند که مورد توجه محمدجواد ظریف قرار گرفت. سوالاتی درخصوص «اسنپ بک»، مراودات بانکی و صدور روادید، از جمله مواردی بود که این عضو کابینه دولت به آن پاسخ داد.
روزنامه «جهان اقتصاد» به انعکاس سخنان اعضای انتاق بازرگانی در دیدار با وزیر امورخارجه پرداخت و چنین نگاشت: پدرام سلطانی نایب‌رییس اتاق ایران به ظریف پیشنهاد کرد طی هر سال، سفارتخانه‌های ایران در کشورهای هدف با همکاری مستقیم اتاق بازرگانی، در راستای انتقال فناوری و تکنولوژی، توسعه صادرات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای کشور برنامه‌ریزی کنند.‏ اسداله عسگراولادی عضو باسابقه اتاق تهران نیز به موضوع روادید برای ایرانیان و به ویژه بازرگانان تمرکز شد و گفت که پروسه دریافت روادید از سفارتخانه‌های کشورهای روسیه، قزاقستان و چین بعضاً تا چندین ماه طول می‌کشد و موجب می‌شود بازرگانان و تجار ایرانی نتوانند کسب‌وکار خود با این کشورها را پیش ببرند.‏

**آینده سوریه در آستانه تحول
مذاکرات سیاسی برای حل بحران سوریه که از روز دوشنبه در شهر «آستانه» پایتخت قزاقستان آغاز شده بود، دیروز با قرائت بیانیه و تاکید بر حفظ آتش بس در سوریه به پایان رسید. در این نشست هیات هایی از ایران، روسیه، ترکیه‌، سوریه، مخالفان «بشار اسد» رییس جمهوری سوریه و نماینده سازمان ملل متحد حضور داشتند. تحلیل این رویداد و آینده سیاسی سوریه در روزنامه های امروز مورد توجه قرار گرفت.
«آستانه؛ یک گام به پیش» عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم «صباح زنگنه» تحلیلگر خاورمیانه است که در آن می خوانیم: چند دور مذاکره در دو روز گذشته در پایتخت قزاقستان، تصویر شفاف‌تری از مسئله سوریه و مواضع طرفین در آن ارائه داد. بیانیه رسمی نشست آستانه که با ابتکار ایران، روسیه و ترکیه درباره مذاکره مستقیم هیئت رسمی دولت سوریه و معارضان برگزار شد، محورهای متنوع سیاسی و دیپلماتیک را از طرف سه کشور مبتکر بحث آتش‌بس بین دولت سوریه و مخالفان، تبیین کرد؛ محورهایی که بر لزوم عبور از درگیری نظامی و رسیدن به مرحله چانه‌زنی‌های جدی سیاسی در کنار تداوم آتش‌بس و کمک به آسیب‌دیدگان تأکید دارد؛ اما واکنش معارضان را که در مذاکرات نیز تلاش می‌کردند فضا را به سمت خارج‌شدن از روال معمول مذاکرات دیپلماتیک سوق دهند، باید رفتاری تبلیغاتی ارزیابی کرد.
روزنامه «کیهان» در یادداشت روز خود به نشست آستانه اشاره کرد و نوشت: کارشناسان معتقدند که تلاش‌ها برای برگزاری مذاکرات آستانه که اولین همکاری مشترک ایران، روسیه و ترکیه برای پایان دادن به بحران سوریه است، آمریکا را «به حاشیه» رانده است. اگرچه سفیر آمریکا در قزاقستان به‌عنوان ناظر در این مذاکرات حضور دارد. ایران، روسیه و ترکیه ماه گذشته دربارۀ روند تخلیۀ معارضان و گروه‌های تروریستی از مناطق شرقی شهر حلب توافق کردند؛ به دنبال تخلیۀ معارضان مسلح، همچنین در پی توافقی دیگر میان این سه کشور، آتش‌بس سراسری در سوریه برقرار شد.
در روزنامه «رسالت» می خوانیم: تحلیلگران مسائل بین الملل جملگی بر این باورند که نشست آستانه، نقطه آشکار ساز ضعف و شکست ایالات متحده آمریکا و مخالفان حکومت سوریه بوده است. کلیت برگزاری نشست آستانه و گام‌هایی که در آن برداشته شده است، شکستی بسیار سخت برای آل سعود محسوب می شود. نکته قابل توجه در این نشست، عدم هرگونه حضور عربستان سعودی چه در سطح اعضای اصلی و چه در سطح ناظر است؛ موضوعی که پس از گذشت نزدیک به ۶ سال از بحران سوریه پیام‌های قابل توجهی دارد.