کنسرت در خیابان

به گزارش جارپرس به نقل از ایرنا ، علی می گفت نواختن گیتار را از دوران نوجوانی شروع کرده و اکنون هم برای خود شاگردانی دارد. از او پرسیدم آیا اجرا در خیابان را برای کسب درآمد انجام می دهد و او پاسخ داد: کسب درآمد شاید بخش کوچکی از انگیزه ی من برای گیتار زدن در خیابان ها باشد. من این کار را دوست دارم. دیدن شادی مردم من را آرام می کند.

به گفته ی علی، دیدن عابرانی که از نواختن او لذت می برند و با موسیقی او می توانند چند لحظه یی از حالت روزمرگی و خمودگی بیرون بیایند، مهم ترین دلیل او برای اجرای موسیقی در خیابان است.

به باور این نوازنده، او و کسانی مثل او که در خیابان ها به اجرای موسیقی می پردازند، تلاش دارند تا «موسیقی خیابانی» به عنوان نوعی از موسیقی شناخته شده در جهان، در ایران نیز به رسمیت شناخته شود.

علی اضافه کرد: جامعه باید به این آگاهی برسد که نوازندگان و خوانندگان عرصه ی موسیقی خیابانی همیشه افرادی بی دانش یا نیازمند نیستند که از روی نیاز مالی و بدون داشتن دانش موسیقایی در خیابان ها بخوانند و بنوازند.

به گفته ی این نوازنده، داشتن دانش موسیقی، اصل مهمی برای نوازندگان و خوانندگان فعال در عرصه ی موسیقی خیابانی است و از این نگاه باید میان نوازندگان دوره گرد با اهالی واقعی موسیقی تفاوت قایل شد و این دو گروه را با یکدیگر یکسان ندانست.

موسیقی خیابانی به عنوان ژانری شناخته شده در موسیقی، در بیشتر کشورهای جهان به رسمیت شناخته شده و از اهمیت ویژه یی برخوردار است؛ با این همه هنرمندان این عرصه هنوز در ایران به رسمیت شناخته نشده اند و موسیقی آنها همواره با موسیقی دوره گردی یکسان تلقی می شود.

*** موسیقی خیابانی؛ از گمنامی تا شهرت

موسیقی خیابانی از قدمت زیادی برخوردار است. تاریخ فعالیت نوازندگان و خوانندگان خیابانی در دنیا به سال ۱۸۵۰ و انگلستان باز می گردد.

بسیاری از خوانندگان و گروه های موسیقی مشهور در جهان، کار خود را با اجرای موسیقی های خیابانی آغاز کرده اند. خوانندگان و گروه هایی که به دنبال اجرای موسیقی در خیابان ها و دیگر مراکز عمومی مثل کافه ها، رکورد دار فروش آلبوم هایشان شدند و نامشان در تاریخ موسیقی جهان ثبت شده است.

گروه اسپانیایی تبار «جیبسی کینگ» یکی از معروف ترین این گروه هاست که اکنون به شهرت جهانی دست یافته است. این گروه به علت سبک نو و مردم پسند خود در کنسرتی که سال ۱۹۹۱ میلادی در «سنترال پارک» شهر نیویورک برگزار کرد، توانست ۳۰ هزار تماشاچی را به محل اجرایش بکشاند.

اینگونه موفقیت ها و دستیابی به شهرت اما، همواره به دنبال وجود تخصص و نگاه حرفه یی در گروه های موسیقی خیابانی میسر شده است؛ موضوعی که «همایون نصیری» نوازنده ی سازهای کوبه یی، آهنگساز و سرپرست گروه موسیقی «دارکوب» در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا نیز به آن اشاره کرد.

وی در این باره با تاکید بر این مطلب که جاری بودن موسیقی در بافت شهر اتفاق بسیار خوبی است گفت: این اتفاق باید در چارچوب های درست انجام گیرد و افرادی که در گروه های موسیقی خیابانی فعالیت می کنند، به سطح خاصی از موسیقی رسیده باشند و موسیقی حرفه ی واقعی آنها باشد.

نصیری افزود: هنرمندانی که در دیگر کشورهای مختلف در خیابان ها به اجرای موسیقی می پردازند، از استانداردهای لازم برای این کار هنری برخوردارند و موسیقی را در سطح به نسبت قابل قبولی ارایه می دهند.

نصیری در ادامه با تاکید بر این مطلب که اکنون موسیقی خیابانی در همه جای جهان جا افتاده است و بسیاری از گروه ها و خوانندگان مشهور دنیا با اجرا در خیابان ها آرام آرام به شهرت رسیده اند، افزود: در ایران نیز باید ساز و کاری در نظر گرفته شود که ضمن بررسی استانداردهای هنری افراد، به آنها مجوز فعالیت داده شود.چراکه رسیدن به شهرت و موفقیت در این عرصه نیازمند برخورداری از سطح بالایی از دانش موسیقایی است.

*** موسیقی خیابانی را به رسمیت بشناسیم

در کنار تلاش گروه های موسیقی خیابانی برای اثبات خود در عرصه ی موسیقی و بالا بردن سطح دانش خود در این عرصه، یکی از مهم ترین راهکارهای پیشرفت هنری این گروه ها که می تواند به بروز استعدادهای خلاق از میان آنها منجر شود، به رسمیت شناخته شدن فعالان عرصه ی موسیقی خیابانی است.

به گفته ی همایون نصیری، نوازندگان و خوانندگانی که در خیابان ها به اجرای موسیقی می پردازند، باید از سوی نهاد و یا سازمانی به رسمیت شناخته شوند و به آنها مجوز فعالیت داده شود.

نصیری در این پیوند افزود: اگر شرایطی فراهم شود که بخش هایی مثل سازمان فرهنگی و هنری شهرداری، پس از ارزیابی سطح کار هنرمندان موسیقی خیابانی به آنها مجوز فعالیت بدهند، موسیقی خیابانی به سر و سامان خواهد رسید و این اتفاق خیلی خوب خواهد بود. این نوع از موسیقی در همه جای دنیا وجود دارد. چه ایرادی دارد که در صورت رعایت موازین حرفه یی، هنرمندان این عرصه به رسمیت شناخته شوند و در سطح شهر به اجرای موسیقی بپردازند؟ جاری بودن موسیقی می تواند فضای شهر را برای عابران لذت بخش تر سازد.

این کارشناس موسیقی در ادامه تاکید کرد: رسمیت بخشیدن به موسیقی خیابانی می تواند با سامان بخشی به این عرصه، مرز میان موسیقی واقعی خیابانی را از موسیقی افراد دوره گرد مشخص سازد.

*** موسیقی خیابانی نباید با موسیقی دوره گردان اشتباه گرفته شود

در کنار گروه های موسیقی و خوانندگان و نوازندگانی که به صورت انفرادی به اجرای موسیقی در خیابان ها می پردازند، اجرای موسیقی از سوی افراد دوره گرد در خیابان ها و اماکن عمومی سطح شهر نیز پدیده یی است که بسیار به چشم می خورد .

در این نوع از موسیقی که بیشتر به صورت غیر حرفه یی انجام می گیرد، اجرا کنندگان افراد دوره گردی هستند که به نظر می رسد از دانش موسیقایی کافی برخوردار نیستند و بیشتر برای درآمدزایی دست به این کار می زنند. آنها دغدغه یی برای موسیقی ندارند و همین موضوع نقطه ی تفاوت نوازندگان و خوانندگان دوره گرد با گروه هایی است که از روی آگاهی به اجرای موسیقی در خیابان ها می پردازند.

«سجاد» نام پسری است که به همراه برادر کوچکش هنگام دوره گردی در خیابان آکاردئون و تنبک می نوازد و با صدایی به نسبت ناخوشایند آوازهای ایرانی را با اشتباه های فراوان می خواند.

او را هنگامی که در اتوبوس با برادرش مشغول خواندن و نواختن بود دیدم. سجاد در پاسخ به اینکه چه انگیزه یی برای اجرای موسیقی در خیابان دارد، در کمال تعجب گفت: می خوانیم که از مردم پول بگیریم.

او نواختن آکاردئون و تنبک را از پدر و عمویش یاد گرفته بود و فقط می توانست چند آهنگ را به صورت نیم بند بنوازد.

در همین پیوند همایون نصیری معتقد است: خوانندگی و نوازندگی دوره گردها در خیابان ها را نباید با اجراهای حرفه یی هنرمندان موسیقی یکسان دانست. دوره گردهایی که در خیابان ها می خوانند و می نوازند، در امر موسیقی از سطح قابل تحملی برخوردار نیستند و نباید کار آنها را در زمره ی موسیقی حرفه یی خیابانی به شمار آورد.

نصیری افزود: اگر قرار باشد جلوی کسی را بگیرند، مهم ترینش همین خوانندگان دوره گرد هستند که با اجراهایشان در خیابان به موسیقی ضربه می زنند و در بسیاری از موارد صدای آنها عابران را می آزارد.

به گفته ی نصیری، خوانندگان دوره گرد هیچ دغدغه یی برای موسیقی ندارند و تنها انگیزه ی آنها پول است و از هیچ نوع پشتوانه ی هنری برخوردار نیستند.

نصیری در پایان افزود: باید در این زمینه فرهنگ سازی شود تا مردم موسیقی خیابانی را به خوبی بشناسند و فرق آن را با دیگر انواع موسیقی که در خیابان ها می شنوند، از جمله ی موسیقی دوره گردها تشخیص دهند. بی شک این فرهنگ سازی نیازمند به رسمیت شناخته شدن موسیقی خیابانی و حمایت یک نهاد یا سازمان از این نوع موسیقی است.

*** سخن آخر

موسیقی خیابانی یکی از انواع موسیقی است که اکنون در بیشتر کشورهای جهان جا افتاده و به رسمیت شناخته شده است. هنرمندانی که در کشورهای اروپایی به اجرای موسیقی خیابانی می پردازند با حمایت همزمان جامعه و نهادهای فرهنگی و هنری، کم کم می توانند به پیشرفت و شکوفایی در حوزه ی موسیقی دست یابند.

جشنواره های موسیقی خیابانی هم اکنون یکی از جدی ترین بسترهایی است که سالانه در برخی کشورها بر پا می شوند و گروه های موسیقی خیابانی می توانند با اجرا در این جشنواره ها شناخته شوند و هوادارانی برای خود کسب کنند.

بسیاری از گروه های موسیقی خیابانی با شرکت در جشنواره های یاد شده بر سر زبان ها می افتند؛ به گونه یی که شرکت ها و تهیه کنندگان معتبر موسیقی وارد همکاری با آنها می شوند.

اما چنین امکانی برای اهالی موسیقی خیابانی در ایران وجود ندارد. اهالی این نوع از موسیقی تاکنون از سوی هیچ نهاد فرهنگی یا هنری به رسمیت شناخته نشده اند و شاید بتوان گفت موسیقی خیابانی در ایران به عنوان بی ارزش ترین ژانر موسیقی شناخته می شود. اما با توجه به افزایش تعداد هنرمندان این عرصه، تردیدی نیست که دیر یا زود باید موسیقی خیابانی را متولیان موسیقی کشور به رسمیت بشناسد و نوای هنرمندان در خیابان ها شنیده شود.

*از:مهتاب افشین نسب