آیا رسانه ملی واقعا ملی است؟!

البته در مورد عملکرد ضرغامی به نظر می رسد کمی پا فراتر از انتقادهای مرسوم رفته است.

راستگرایان به کم محتوا و گاه مبتذل بودن برخی برنامه های صداوسیما انتقاد دارند و چپگرایان معترضند که چرا تریبونی در رسانه ملی به آنها داده نمی شود و فضای صدا و سیما این قدر بسته و یکطرفه است.

برخی برنامه ها نظیر مناظره های انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ و اجرای ضعیف و جانبدارانه آنها، اتهامی بود که تقریباً هر دو طیف سیاسی کشور به ضرغامی وارد کردند.

اهمیت صداوسیما و ظرفیت هایش زیاد است؛ برخی معتقدند صداوسیما از این ظرفیت بهره خوب و کافی برده اما بسیاری نیز معتقدند که این سازمان نتوانسته از ظرفیت های موجود به خوبی استفاده کند.

«حسین نوش آبادی» معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه می گوید: صداوسیما شائبه وابستگی جناحی بودن را از بین ببرد

وی می افزاید: صداوسیما به تعبیر امام خمینی(ره) یک دانشگاه عمومی است و باید بتواند نیازهای فکری، خبری، معنوی و هنری تمام سطوح جامعه را تأمین کند زیرا با دارا بودن شبکه های زیاد می تواند در پیشرفت تمدن اسلامی ایرانی و در فرآیندسازی تحولات فرهنگی نقش آفرین باشد. انتظار امروز جامعه ما یعنی هم خواص، هم مسئولان و هم دولت این است که صداوسیما از این ظرفیت و توان استفاده مطلوب کند. ظرفیت و استعداد زیادی وجود دارد اما کمتر از آن استفاده می شود. صداوسیما باید به سمتی حرکت کند که در برنامه ها شائبه وابستگی اش به یک تفکر و سلیقه خاص از بین برود. صداوسیما باید از هر اتفاقی که موجب آسیب رساندن به این دستگاه فرهنگی می شود جلوگیری کند زیرا این به منزله آسیب به فرهنگ جامعه است. صداوسیما تشکیلات گسترده ای است که با نظارت مسئولان و نمایندگان سران قوا و تحت نظر رهبر انقلاب اداره می شود و به همین دلیل باید کم نقص تر و کم عیب تر باشد. نقش صداوسیما در بسیاری از عرصه ها نقشی بی بدیل، اثربخش و بی نظیر بوده است ولی گاهی مشاهده می کنیم که نقش ملی و کلانی که باید ایفا کند به دلیل برخی از سلیقه ها و روش ها آسیب می بیند.

سیدمحمدرضا میرتاج الدینی معاون پارلمانی رئیس سازمان صدا و سیما تاکید می کند که این رسانه «رسانه ملی است»

وی اظهار کرد: صداوسیما جهت گیری های کلی نظام و رویکردهای اصلی مقام معظم رهبری را مبنای کار خود قرار می دهد و رسالتش حمایت از کلیات نظام و سه قوه است و جریان و گروه خاصی را در کار خودش دخیل نمی داند.

ما این را قبول نداریم که صداوسیما مخاطبانش را از دست داده، زیرا در این زمینه آماری گرفته نشده است. ما می بینیم در هر برنامه ای که با پیامک با مردم در ارتباط هستند، بالاترین ارتباط ها برقرار می شود و نظرسنجی های مختلفی که داریم این را ثابت می کند و یکی از نشانه های اینکه صداوسیما مخاطبین خودش را دارد همین آگهی های بازرگانی است که به شبکه های خارجی نمی دهند بلکه به صداوسیما می دهند و اگر مخاطب نداشته باشند این کار را نمی کردند.

صداوسیما مجموعه عظیمی است و در این وانفسا که همه شبکه های خارجی فعال هستند یک تنه توانسته نیازهای مردم را در داخل و خارج کشور رفع کند و قطعاً باید ارتقا نیز پیدا کند. ما از انتقادات استقبال می کنیم و معتقدیم هیچ دستگاهی از انتقاد بری نیست. قطعاً هم دولت، هم مجلس و هم صداوسیما درعین حال که کار می کنند، برخی ضعف ها نیز دارند و در برخی موارد این انتقادت وارد است.

اما علی هادیلو کارشناس رسانه این موضوع را یادآور می شود که «صداوسیما بی طرفانه عمل نمی کند.»

وی گفت: نخستین مشکل صداوسیما این است که رقیب ندارد و وابسته به بودجه دولتی است و به همین دلیل نه می تواند دغدغه های توده های مردم را به نخبگان جامعه و سیاستمدارن برساند و نه می تواند برنامه ها و دغدغه های طبقه نخبه را به طبقه پایین برساند و وقتی رسانه ای به بودجه دولتی وابسته می شود ارتباطش با طبقات پایین قطع می شود.

صداوسیما بی طرفانه عمل نمی کند. این سازمان نتوانسته است اعتماد – که مهمترین سرمایه یک رسانه است – را حفظ کند و مردم به صداوسیما به عنوان یک رسانه اعتمادساز نگاه نمی کنند و اگر هم هنوز در کشور تأثیرگذار است به این دلیل است که هیچ رقیب داخلی ندارد و تنها رقیبش شبکه های ماهواره ای است.

شاید صداوسیما توانسته است در حوزه ای همانند ورزش که خط قرمز ندارد درصدی از مخاطبانش را حفظ کند اما در مجموع در حفظ و جذب مخاطب موفق عمل نکرده است زیرا نگاه صداوسیما نگاه پوپولیستی است؛ از سویی ربنای شجریان را نادیده می گیرد و از سوی دیگر برنامه ماه عسل پخش می کند که در آن از معتادِ ترک کرده تا زن افتاده در چاه نشان داده می شود.

سیدرمضان شجاعی کیاسری عضو شورای نظارت بر صداوسیما و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس می گوید: صداوسیما توانسته مصداق رسانه ملی باشد

وی افزود: به نظر من صداوسیما توانسته مصداق رسانه ملی باشد و در سیاستگذاری های کلان خود موفق عمل کرده است؛ البته ممکن است در برخی بخش های مربوط به معاونت های صداوسیما رویکرد سیاسی خاصی وجود داشته باشد اما مجموعاً اینطور نیست.

به اعتقاد من صداوسیما با توجه با راه اندازی شبکه های متنوع توانسته مخاطبان خوبی جذب کند، چراکه هر مخاطب می تواند بسته به ذائقه خود شبکه مورد علاقه اش را انتخاب و تماشا کند. البته قطعاً صداوسیما به دلیل وجود برخی خط قرمزها، جاذبه هایی را که شبکه های آن سوی مرزی دارند، نمی تواند داشته باشد؛ بنابراین طبیعی است که آنها جاذبه های بیشتری دارند و مخاطبان بیشتری جذب آن شبکه ها می شوند.

موسی غضنفرآبادی عضو فراکسیون روحانیون مجلس شورای اسلامی در مجموع عملکرد صداوسیما را موفق می داند.

وی گفت: با وجود همه تبلیغاتی که در سطح دنیا و در ماهواره ها وجود دارد و با توجه به همه مشکلاتی که برای صداوسیما وجود دارد، در مجموع صداوسیما در همه زمینه ها چه در زمینه شبکه های قرآنی و معارفی و چه در زمینه شبکه ها و برنامه های اجتماعی و سیاسی و چه در پخش سریال ها و فیلم ها موفق بوده است.

معتقدم صداوسیما با راه اندازی شبکه های گوناگون و متنوع، مخاطبان خود را که در معرض از دست رفتن بودند، تونست حفظ کند و به نوعی این خلاقیت را به موقع بالفعل کرد. به عقیده من صداوسیما توانسته است طی این سالیان بی طرفانه و بدون حمایت از یک جریان سیاسی خاص برنامه هایش را ارائه دهد و برنامه هایش در راستای حفظ نظام و پیشبرد اهداف انقلاب بوده و سیاست های کلی نظام را تعقیب می کند. البته ممکن است همین موضوع به مذاق برخی ها خوش نیاید.

سیامک کوخیان کارشناس رسانه در باره این زسانه می گوید: نمی توانیم موفقیت مطلوبی را برای صداوسیما متصور باشیم.

وی افزود: اگر بخواهیم به رسانه در خلاء و در محیط آزمایشگاهی بنگریم، کارکرد آن دیگر متأثر ساختن مخاطبان مانند گذشته نیست بلکه در دنیای جدید موضوع متأثر ساختن مخاطب و تأثیر پذیرفتن از وی مطرح است. در دنیای کنونی رسانه هایی موفق اند که می توانند خود را با نیاز مخاطب هماهنگ یا حداقل همسو کنند و پکیج پیام خود را در هم مسیری با مخاطب است که می توانند منتقل کنند.

با این نظر اگر بخواهیم صداوسیمای خودمان را مورد بررسی قرار دهیم، با وجود اقدامات مثبت انجام شده موفقیت مطلوبی را نمی توانیم برای آن متصور شویم و هنگام بررسی این ساختار عظیم، نقصان های بسیاری قابل مشاهده است.

بر این اساس، پرتوهای منبعث از رسانه ملی زمانی می تواند به مخاطب منتقل شود که نخست در خود منبع ساطع کننده نقصی نباشد و دیگر اینکه در مسیر، مزاحمت هایی ایجاد نشود و سوم اینکه گیرنده خود مانع ایجاد نکند که متأسفانه صداوسیمای ما در هر سه مورد دارای نقصان است.‎

شبکه مجازی آستان مقدس امام خمینی (ره)