لذت آرامش و حس خوب در آبادی های سرسبز خراسان شمالی

بجنورد – جارپرس – روستاهای هدف گردشگری خراسان شمالی بویژه در مسیر جاده اصلی استان های شمالی به مشهد مقدس با مناظر بکر و طبیعتی چشم نواز، لذت آرامش و حس خوب به گردشگران و مسافران می دهد، نشستن در سایه سار باغ ها، تابستان گرم را گذر می دهد.

گاهی برای درک یک طبیعت زیبا باید از شهر دور شد و به روستا سفر کرد روستاها در این ایام از چنان طبیعتی برخوردارند که شاید نتوان آنها را در قاب تصویر دید و باید در یک فصل خاصی به نقاشی زیبای خداوند در طبیعت نگریست.
باغ های سرسبز، تپه ماهورها، دره های سرسبز، دشت های وسیع و سرسبز، کوچه باغ ها، چشمه سار ها و رودخانه های جاری این خطه در فصل تابستان مکانی دنج برای لذت بردن از طبیعت بکر است و خنکای قدم زدن در زیر سایه سار درختان، خوردن یک پیاله چای کنار آتش، بی شک تجربه ای فراموش ناشدنی برای مسافران و گردشگرانی گذری از این استان است.
مردم خون گرم و میهمان نواز این خطه با پخت انواع نان، آش، صنایع دستی، کوله بار سوغات مسافران و گردشگران را خالی نمی گذارند و طبیعت زیبای روستاها خاطره ای خوش برای مسافران رقم می زند.
یکی از جاذبه ها و زیبای های هر شهر که می تواند مسافر و گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب کند طبیعت بکر و جاذبه های طبیعی است که استان خراسان شمالی نیز با قدمت چندین هزار ساله و جاذبه های طبیعی بکر و منحصر به فرد از این امر مستثنی نیست.
استان خراسان شمالی دارای ظرفیت های فراوانی بوده و هست که هر یک از آنها می تواند علاوه بر اینکه گردشگر را به سمت خود بکشد منبع درآمد یا اشتغالزایی و حرکتی در توسعه استان باشد.
از میان این طبیعت بکر و کم نظیر خراسان شمالی وجود هشت روستای هدف گردشگری یکی از ظرفیت های استان برای جذب گردشگر داخلی و خارجی است که هر کدام از این روستاها ویژگی ها و شرایط و بافت تاریخی منحصر به فردی دارد که نه تنها در کشور بلکه در دنیا بی نظیر است.
قدم زدن در کوچه های روستاهای گردشگری عظمت قدرت و زیبایی آن انسان را مبهوت می کند.
بیشتر این روستاها دارای رودخانه ای بسیار زیبا و دیدنی هستند که از چشمه هایی زیادی سرچشمه می گیرند و دارای باغ های میوه هستند.
خانه های زیبای این روستاها بخصوص روستاهایی که ییلاق های بسیار مصفایی دارد روی هم ساخته شده، طوری که پشت بام یک خانه حیاط خانه دیگر است و این زیبایی روستاها را دو چندان می کند.
اما، متاسفانه باید اذعان داشت که با تمام ویژگی های روستاهای هدف گردشگری استان هنوز این روستاها از امکانات و تجهیزات لازم برای نگهداری گردشگر در روستا و درآمد زایی برای روستا بی بهره هستند.
توسعه گردشگری به عنوان یکی از اهداف اصلی و برنامه های کلیدی دولت تدبیر و امید مطرح شده است که اجرای آن نیازمند نگاه درست، همه جانبه نگر و اثر گذار به ویژه در روستاهای هدف گردشگری است.
گردشگری به عنوان یک صنعت سالم و پاک نقش موثری در توسعه اقتصادی کشور دارد که روستاها نیز در این زمینه از ظرفیت های زیادی برخوردارند.
روستاهای هدف گردشگری خطه خراسان شمالی با داشتن جاذبه های تاریخی، طبیعی و مذهبی می توانند در توسعه اقتصادی منطقه نقش مهمی ایفا کنند.
روستاهای استان خراسان شمالی سرشار از مناطقی بکر، زیبا، تاریخی و مذهبی است و این بستر منحصر به فرد نه تنها بخش مهمی از جلوه های گوناگون ایران زمین است بلکه موقعیتی مناسبی برای درآمدزایی اهالی روستا محسوب می شود.
محور قرار دادن روستاها در سفر گردشگران، اهدافی از جمله جذب گردشگر و آشنایی مردم با آداب و رسوم منطقه را دنبال می کند که می تواند در ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت جوانان تاثیرگذار باشد.
فرهنگ سازی در زمینه پذیرش گردشگر یکی از اقدامات لازم برای توسعه این صنعت در روستاها است و روستاییان باید بپذیرند که ورود گردشگر موجب درآمد افزایی و رونق هرچه بیشتر روستاها می شود و عمران، آبادانی، هموار کردن راه های دسترسی، به سازی معابر، ارتقای کمی و کیفی امکانات موجود در روستا و ایجاد سرویس های بهداشی مناسب از جمله زیرساخت های توسعه گردشگری روستایی است.
گردشگری روستایی، یکی از مفاهیم و اشکال توسعه پایدار روستایی است که در آن از منابع موجود در مناطق روستایی استفاده می شود.
این گونه توسعه، کمترین تاثیر مخرب را دارد، یا اصولا فاقد چنین آثاری است و باعث ارتقای سطح بهره وری در مناطق روستایی، ایجاد اشتغال، اصلاح توزیع درآمد، حفظ محیط روستا و فرهنگ بومی، جلب مشارکت مردم بومی و محلی است.
خراسان شمالی با تفرجگاه ها، تفریحگاه ها و جاذبه های طبیعی بسیار واقع در گذرگاه شرق و شمال کشور، همه ساله پذیرای جمع زیادی از مسافران و گردشگران است که از جمله مناطق گردشگری که مسافران را به خود جذب می کند هشت روستای گردشگری در این استان است.
استان خراسان شمالی که در مسیر جاده اصلی تهران- مشهد واقع است سالانه حدود یک سوم زائران حرم مطهر امام رضا (ع) از این مسیر بویژه شهرستان های جاجرم، مانه و سملقان، بجنورد، شیروان و فاروج گذر می کنند.
درکش مانه و سملقان، رویین اسفراین، استاد و خسرویه فاروج، اسپیدان بجنورد، زوارم و گلیان شیروان و دشت گرمه از جمله این بهشت های زمینی استان خراسان شمالی هستند و جان و روح بیننده اهل دل را تا آسمان ها پرواز می دهند.
روستای رویین از معروف ترین آبادی های خوش آب و هوای شهرستان اسفراین در استان خراسان شمالی به شمار می رود و در ۲۷ کیلومتری شمال این شهرستان و ‎ ۵۲کیلومتری جنوب شرقی بجنورد در یکی از دره های دامنه جنوبی کوه آلاداغ جا خوش کرده است.
آب و هوای معتدل کوهستانی با زمستان های سرد و پربرف و تابستان های معتدل و استقرار آن در دره پر درخت و باغ های میوه از ویژگی های این روستای گردشگری است.
معماری پلکانی خانه های روستا و واقع شدن در دره ای به نسبت تند در میانه بلندی های سر به فلک کشیده آلاداغ، چشم انداز زیبایی به روستای رویین بخشیده و طبیعت سرسبز، کوه های زیبا و مرتفع، رودخانه دایمی، چنار قدیمی ۶۰۰ ساله و وجود مقبره ملاعارف رویینی و امامزاده اسحاق از جاذبه های روستا است و رویین را به تفرجگاهی زیبا و دایمی تبدیل کرده است.
همچنین وجود باغ های انبوه میوه بویژه در میانه نخست سال، زیبایی دره و ارتفاعات رویین را دوچندان می کند.
رویین به روستای شکوفه های سیب نیز معروف است و کوچه های پیچ در پیچ آن، بافت قدیمی خانه ها و شیب کوچه های روستا از مشخصات
بارز آن است که نظر هر تازه واردی را به خود جلب می کند.
گفته می شود این روستای گردشگری ‎ ۵۰۰سال قدمت دارد و بافت قدیمی روستا، بارگاه امامزاده اسحاق و تپه های باستانی خود می تواند شاهدی بر این ادعا باشد.
رویین همچنین دارای رودخانه ای است که از داخل روستا می گذرد و رونق کشاورزی، باغداری، دامداری و زنبورداری در این روستا مرهون آن است.
از طبیعت و زیبایی های رویین بگذریم، هنر و صنایع دستی بانوان روستایی منطقه نیز زبانزد است.
چادرشب بافی، چتایی بافی، حوله و دستمال دستباف از نشانه های هنر و ذوق بانوان هنرمند روستای رویین است که برخی از گردشگران از این دستباف ها به عنوان سوغات با خود همراه می برند.
این روستا از آنجا که نسبت به سایر روستاهای بلندتر و سرسبزتر است و به خاطر همین ویژگی به رویین معروف شده است و بافت تاریخی روستا نیز به عنوان نخستین روستای دارای بافت ارزشمند تاریخی در حال ثبت در فهرست آثار ملی است.
درکش یکی دیگر از روستاهای گردشگری خراسان شمالی است که در شهرستان مانه و سملقان قرار دارد و به عنوان یکی از دل انگیزترین جاذبه ها و کم نظیرترین جلوه های گردشگری روستایی استان بر دامنه کوه یامان داغی لمیده است.
این روستا با طبیعتی جنگلی و کوهستانی، با چشمه سارها و آبشارهای مصفا در حاشیه غنی ترین ذخیره گاه جنگل های بلوط شرق کشور، انتظار مسافران نوروزی را می کشد.
وجود باغ های میوه، انواع گیاهان دارویی و شفابخش، گونه های مختلفی از حیات وحش، تپه های باستانی و چشم اندازهای بکر و دلپذیر، جلوه ای خاص و بی مانند به این تفرجگاه بخشیده که هر ساله میزبان شمار زیادی از دوستداران طبیعت است.
روستای درکش در دره واقع شده و رودخانه درکش (زوهاور) از میانه آن می گذرد و در جنوب روستا کوه آلاداغ با ارتفاع دو هزار و ۴۵۵ متر و دره کنداب قرار دارد.
حرفه بیشتر اهالی آبادی، زراعت، باغداری، دامداری و محصولات عمده زراعی آن گندم، جو، یونجه، ذرت و چغندر قند و محصولات عمده باغی انگور، گردو، هلو و سیب است.
وجود آثار تاریخی با ارزش چون قزلر قلعه و سردابه های زیبا و همچنین ارتفاعات و کوه های مرتفع و نیز سرچشمه های پر آب و درختان جنگلی مناطقی چون چشمه جنگلی ییلاق، چشمه گلزار و سرچشمه سردار از مهم ترین دیدنی های این روستا به شمار می رود.
از آثار فرهنگی و تاریخی این روستا می توان از برج سبزعلی خان قراچورلو که قدمت آن به یک قرن پیش می رسد، نام برد.
این دهکده زیبا در فاصله ‎ ۳۰کیلومتری جنوب غرب ‘آشخانه’ مرکز شهرستان مانه سملقان با زیبایی بسیار و جاذبه فراوان قادر است هر مسافری را برای ساعت ها محو تماشای خود کند.
روستای گردشگر اسپیدان در ‎۴۵ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، با توجه به شرایط خاص طبیعی منطقه و قرار گرفتن در حصاری از کوه ها مانند دژی عظیم محصور شده و همین عامل باعث پیدایش دره ای زیبا با رودخانه ای جاری و طبیعتی منحصر به فرد شده است که این عوامل در ساختار معماری روستا نیز تاثیر گذاشته، به طوری که بافت معماری روستا را به شکل پلکانی و بسیار زیبا شاهد هستیم.
از جاذبه های اسپیدان می توان به آبشار هنرور، آبشار بارگاه، غار خزانه هنرور، مقبره شیخ محمدرضا ربانی معروف به حاج آخوند موسس مدرسه علمیه، امامزاده محمدبن باقر بن موسی بن جعفر (ع) اشاره کرد.
صنایع دستی این روستا نیز صنایع چوبی، سفال، قالیبافی و چادرشب بافی است که گردشگران می توانند با خود به سوغات ببرند.
ویژگی ممتاز این روستا استقرار آن در قعر دره است به طوری که از چهار طرف در احاطه کوه ها قرار گرفته است و از سویی وجود آبشار هنرور و آبشار بارگاه و طنین صدای دلنشین ریزش آب در دل کوه، این منطقه را به محیطی فرحبخش و باطراوت تبدیل کرده است.
از آیین خاص ساکنان این روستای گردشگری می توان به جشن اطعام در روز نخست سال با غذا و چای در محل امامزاده روستا و نیز تجمع مردم روستا در پایان عید نوروز و در روز ۱۳ فروردین، طبیعت در محل آبشار هنرور اشاره کرد.
روستای زوارم در ‎ ۲۸کیلومتری جنوب غربی شیروان از دیگر روستاهای گردشگری خراسان شمالی است و دارای طبیعتی سرسبز و باغ های انبوه میوه است که از جمله می توان به صیفی جات این روستا و نیز گونه های گیلاس، انگور و زردآلو، بادام و گردو اشاره کرد.
از جاذبه های این روستا حاشیه مصفای رودخانه زوارم، مسجد قدیمی، قزلر قلعه، منطقه اوج دوشی با سه چشمه همجوار یخدان، آبشار مناطق جترالنگ، دو چشمه، قاینار چشمه و قرمز چشمه را می توان ذکر کرد.
این منطقه گردشگری انواع گیاهان طبی و خوراکی مانند کاسنی، زیره و کاکوتی، ساریگل، زردآلو کوهی و سیب کوهی دارد که گردشگران می توانند از این موهبت خدایی نیز بهره مند شوند.
ییلاق زوارم دارای طبیعتی سبز و باغ های میوه فراوان است و به علت برخورداری از چشمه ها، آبشارها و حوضچه های سنگی هوای لطیف و دل انگیز و چشم اندازهای بکر، هر ساله پذیرای میهمانان و گردشگران است.
روستای دشت در ۱۲۷ کیلومتری شمال غربی شهرستان گرمه و ۱۳۵ کیلومتری بجنورد، مرکز استان از دیگر جاذبه های گردشگری روستایی خراسان شمالی است و هزار و ۶۰۰ نفر جمعیت دارد.
وجود آثار تاریخی با ارزش چون قزلر قلعه و سردابه های زیبا و همچنین ارتفاعات و کوه های مرتفع و نیز سرچشمه های پرآب و درختان جنگلی، چشمه گلزار و سرچشمه سردار از مهمترین مناطق دیدنی این روستا است. پوشش جنگلی اطراف روستا، رودخانه دایمی و سردابه های دشت، تپه کلاته حسن از جاذبه های طبیعی این روستا است.
صنایع دستی این روستا شامل شالبافی و قالی بافی است و ورزش محلی این روستا نیز کشتی باچوخه است که در بین جوانان رونق دارد.
پناهگاه حیات وحش میاندشت در حاشیه این روستا، با گستره ‎ ۸۵هزار کیلومتر در شرق شهرستان جاجرم واقع شده یکی از قدیمی ترین مناطق زیست محیطی کشور به شمار می رود و وجود دشت ها، کوه های وسیع و تراکم گیاهی خوب در آن باعث شده که این منطقه دارای گونه های گیاهی و جانوری متنوعی باشد.
روستای استاد در ۳۰ کیلومتری شهرستان فاروج از دیگر روستای گردشگری خراسان شمالی است با آب و هوای معتدل و کوهستانی از جاذبه های آن علاوه بر چشم انداز های طبیعی زیبا می توان به تخت حصار، قلعه کهنه، مسجد جامع، حمام قدیمی و بنای امامزاده اولیا اشاره کرد.
صنایع دستی رایج در این روستا قالیبافی است و گردشگرانی که به این خطه سفر می کنند، می توانند از این روستای توریستی کشک، گردو و کشمش، سوغات ببرند.
روستای گردشگری خسرویه در دامنه رشته کوه زیبای شاه جهان در ‎۲۵ کیلومتری جنوب غربی فاروج در دل دره ای سرسبز، جای گرفته که این طبیعت سرسبز چشمان میهمانان و گردشگران را خیره می کند.
این روستا از بافت سنتی و معماری بسیار غنی برخوردار است و وجود بناهای مذهبی و تاریخی همچون مقبره باباحسین و بی بی از غنای فرهنگی مذهبی این منطقه در ادوار گذشته حکایت دارد.
خسرویه تنها روستای فارسی زبان منطقه است و دره معروف جنگل گردو، دره معروف به بادام، چشمه مردکانلو، آرامگاه شاهزاده عبدالرحمان خرق و امامزاده سلطان جعفر سیاهدشت از جاذبه های سیاحتی و زیارتی آن است.
خسرویه زادگاه عالم ربانی آقانجفی قوچانی نویسنده کتاب معروف سیاحت غرب است.
این روستا دارای رودخانه ای معروف به کال خونی است که از وسط روستا عبور می کند و روستا را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرده است و از دیدنی های منحصر به فرد آن می توان به یخچال طبیعی در ارتفاعات کرکان اشاره کرد.
گلیان در ۲۳ کیلومتری جنوب شهر شیروان واقع شده و آب و هوای نیمه خشک و سرد کوهستانی دارد که منجر به غنای زیست محیطی و وفور حیات وحش در منطقه و برخورداری روستا از طبیعتی زیبا و دل انگیز شده است.
از جاذبه های روستای گلیان می توان به چشمه های فراوان اشاره کرد و از مهمترین آن ها چشمه های شیرخان، برزنگ، پیرک، قلعه نو، ˈچشمه موسی و چشمه پاسگاه است که در این میان چشمه شیرخان و پیرک به علت داشتن آب گوارا و شیرین و آبدهی بالا، مورد توجه است.
غار کافر قلعه از دیدنی های این روستا است و ار نامش پیداست مسکونی بوده و در زمان های گذشته از آن به عنوان پناهگاه استفاده می شده، در پنج کیلومتری جنوب غربی روستای گلیان در قسمت راست دره وسیعی که راه برزلی از آن می گذرد واقع است.
از اماکن مذهبی روستا می توان به امامزاده گلیان، مسجد قدیمی حاج عبدالله با قدمت ۲۰۰ ساله، مقبره باباتوکل از مشایخ و عرفای نامی قرن چهارم هجری یاد کرد.
علاوه بر روستاهای گردشگری مذکور، دره های صخره ای و سرسبز روستای بازخانه، حمزانلو، روستاهای مهنان، فیروزه، روستای ییلاقی گلیان، اسطرخی، اسفجیر، حصار، چشمه آب گرم ایوب از جمله روستاهایی مصفایی است و اگر مسافری در مسیر عبور خود از خراسان شمالی از آنها دیدن نکند، فرصتی طلایی را از دست داده است.
استان خراسان شمالی در شمال کشور قراردارد و هرساله پذیرای میلیون ها مسافر، گردشگر و زائر امام هشتم (ع) گذری است.

ایرنا