مدیریت مصرف زودبازده ترین برنامه آبی/نگاه ویژه دولت به آب در بودجه ۹۴

به گزارش جارپرس به نقل از ایرنا، براساس آمار منتشره حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، به پنج میلیارد و ۸۵۰ میلیون مترمکعب رسیده که این میزان در مدت مشابه سال آبی گذشته شش میلیارد و ۲۹۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود.

در حالی که میزان حجم آب خروجی از سدهای کشور نیز از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، شش میلیارد و ۸۸۰ میلیون مترمکعب گزارش شده میزان آب خروجی در مدت مشابه سال آبی گذشته، شش میلیارد و ۹۲۰ میلیون مترمکعب بود.

در کنار آمارهای اعلامی اظهارات حمید چیت چیان وزیر نیرو مبنی بر اینکه با توجه به گرمای پیش بینی شده برای سال آینده، به نظر می رسد که تابستان ۹۴ در تأمین آب و برق مورد نیاز کشور شرایط سختی خواهیم داشت.

وی با بیان اینکه برای این شرایط سخت از هم اکنون برنامه داریم، گفته که مدیریت منابع و تقاضا دو رویکرد اصلی وزارت نیرو است که در هر بخش پیش بینی های لازم انجام شده و طرح هایی را در قالب لایحه بودجه سنواتی کشور و همچنین طرح هایی خارج از بودجه به دولت ارائه کرده ایم.

خوشبختانه وضعیت آب که در گذشته نه چندان دور مورد بی توجهی کمتری بود امروز به عنوان دغدغه اصلی کشور و مسئولین قرار گرفته به گونه ای که در همایش ها و سمینارهای مختلف نه تنها مسایل مرتبط به آب مورد توجه قرار می گیرد بلکه کارشناسان و صاحبنظران بخش آب راهکارهایی را برای خروج از شرایط بحرانی این بخش نیز ارایه می کنند.

این در حالی است که تشکیل شورای عالی آب به ریاست اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری از آغازین روزهای شروع بکار دولت یازدهم نشانگر توجه به این موضوع بود.

متاسفانه در کنار جلسات مکرر، برنامه ریزی ها و هزینه های صورت گرفته برای افزایش بهره وری منابع، آنچنان که باید و شاید مصرف کنندگان الگو و مدیریت مصرف را رعایت نمی کنند.

به نظر می رسد هنوز زوایای پیدا و پنهان مشکلات مرتبط با آب برای شهروندان و هموطنان مشخص نبوده و یا اگر هم بوده مورد بی توجهی واقع شده چرا که طبق آمارها در حال حاضر مصرف آب در اکثر مناطق کشور بیش از اندازه و بالغ بر میانگین جهانی است.

به گفته معاون وزیر نیرو در امور برنامه ریزی و اقتصادی، گفت: در پی تداوم شرایط خشکسالی و میزان نامطلوب بارندگی های کشور، امروز آب به موضوعی ملی تبدیل شده، بنابراین میزان اعتبارات مربوط به حفاظت از آب های زیرزمینی در لایحه بودجه سال آینده، بیش از ۳۴۰ درصد افزایش یافته است.

علیرضا دائمی با بیان اینکه بیش از ۵۰ درصد منابع آبی از آب های زیرزمینی تامین می شود، اظهار داشته که متاسفانه ۲۰۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در کشور وجود دارد که برداشت از آنها موجب کاهش حجم منابع آب زیرزمینی شده که به لحاظ شرعی و قانونی، ادامه این روند مجاز نیست.

وی خاطرنشان کرد: برداشت غیرمجاز از آب های زیرزمینی در ۱۴ سال اخیر سبب بروز مشکلاتی چون فرورفتن زمین و ایجاد ترک های بزرگ و شوری آب های زیرزمینی و کاهش منابع زیرزمینی شده، به طوری که این مباحث برخی استان های کشور از جمله فارس، کرمان، یزد و خراسان جنوبی را در معرض تهدید ملی قرار داده است.

بنابراین شرایط موجود خشکسالی و منابع آبی کشور سبب شده که در بودجه سال آینده به لحاظ جایگاه و اهمیت آب در بخش های مختلف بخصوص اقتصادی، بهره وری و نگهداری از تاسیسات آبی مورد توجه جدی قرار گرفته است.

دراین خصوص عباس رجایی رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با یادآوری بحران آب و تاثیر مستقیم آن بر کشاورزی و امنیت غذایی، گفت: در لایحه بودجه سال ۹۴ دولت باید سه موضوع آب، کشاورزی و صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی را در اولویت ویژه قرار دهد تا بتوانیم با یک وضعیت بهبود یافته تر از این بحران ها عبور کنیم.

وی تصریح کرد: در حال حاضر مشکل آب به یک بحران تبدیل شده و طبیعتا اگر این وضعیت ادامه یابد و شرایط تشدید شود، امنیت غذایی هم دستخوش مشکلات جدی تری خواهد شد.

براساس این گزارش وزارت نیرو طرح هایی را به منظور تعادل بخشی منابع آبی در دست بررسی و اجرا دارد و آب یک مدیریت چند وجهی است زیرا مسایل مختلف زیست محیطی، فنی و انسانی و از همه مهم تر مباحث اجتماعی در مدیریت آب دخیل هستند.

موضوع آب علاوه بر اینکه در بخش رفاه اجتماعی نقش اساسی دارد در حوزه اقتصادی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به همین منظور وزارت نیرو در کنار آینده نگری برای منابع آبی طرح هایی را برای تامین آب شرب شهرها و تهران انجام داده که انتقال آب از سد های ساخته شده به شهرها و طرح های تصفیه آب مواردی از آنها می باشد.

بنابراین به نظر می رسد حال که با شرایط خشکسالی و کاهش ذخیره آب در سدها مواجه هستیم، مدیریت مصرف آب مهم ترین عامل غلبه بر مشکل آب در کنار ظرفیت های صرفه جویی در بخشهای آب شرب، کشاورزی و صنایع بشمار می آید.

البته مصرف بیش از ۹۲ درصد منابع آبی در بخش کشاورزی سبب شده وزارت جهادکشاورزی اصلاحاتی را به این منظور انجام دهد که بنابر اظهارات محمود حجتی وزیر جهادکشاورزی در حال حاضر برای حفظ منابع آب، بهترین کار آبخیزداری است تا حفاظت لازم از منابع انجام شود و در کنار آن حفاظت از خاک، حفظ پوشش گیاهی و جلوگیری از تبخیر بیش از حد نیز سامان یابد و این نیز نشانگر برنامه های اصلاحی در دست اقدام در این بخش توسط دولت است.

هرچند شرایط آبی به دغدغه اصلی همه مسئولان تبدیل شده و برنامه های کوتاه مدت و بلندمدتی را برای این مسئله پیش بینی کرده اند ولی با وجود شرایط نامناسب منابع آبی و جوی، در تابستان سال آینده در کنار همه برنامه ریزی ها رعایت الگوی مصرف و مدیریت آن همچنان از برنامه های اساسی و ضروری است.