فشارخون مهمترین عامل سکته مغزی و دیالیز در کشور

به گفته مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ۸۱ هزار مرگ از ۳۸۰ هزار مرگ طی سال در کشور مربوط به فشار خون است؛ بیماری که علامتی هم ندارد.

از سوی دیگر سه ونیم درصد میزان «دالی» (سال های از دست رفته عمر به دلیل مرگ و ناتوانی) افراد در کشور مربوط به فشار خون است.

ایران جزو کشورهایی است که آمار موارد ابتلا به فشارخون در آن زیاد است با این وجود حداقل ۲۰ درصد مبتلایان فشار خون از بیماری خود مطلع نیستند و از مطلعین نیز فقط ۶۰ درصد برای درمان اقدام می کنند.

** فشارخون چیست و مقادیر فشارخون طبیعی و بالا کدامند؟

فشارخون نیرویی است که به علت پمپ خون در سراسر بدن توسط قلب بر دیوار شریان ها، ایجاد می شود.

معمولا فشار خون بالای ۹۰ میلیمتر جیوه و کمتر از ۱۴۰ میلیمتر جیوه به عنوان فشارخون طبیعی در بزرگسالان در نظر گرفته می شود.

به فشار ماکزیمم مساوی یا بیش از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و فشار مینیمم مساوی یا بیش از ۹۰ میلیمتر جیوه، فشارخون بالا اطلاق می شود.

امروز شنبه ۲۷ اردیبهشت ماه – ۱۷ می – به نام روز جهانی فشارخون نامگذاری شده و فرصت مناسبی است تا مردم با این بیماری و خطرات جبران ناپذیر آن بیشتر آشنا شوند.

** چرا مردم فشارخون خود را درمان نمی کنند؟

فقط ۶۰ درصد افرادی که از بیماری فشار خون خود مطلع هستند، اقدام به درمان می کنند.

رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، علت این امر را بی علامت بودن فشارخون می داند.

دکتر «طاهره سماوات» به خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: فشارخون یک بیماری موذی و بدون علامت است بطوریکه ممکن است فرد سال ها با آن زندگی کند اما علامتی نداشته باشد.

وی خاطرنشان می کند: بی علامت بودن فشارخون دلیل بر بی آزار بودن آن نیست بلکه دلیلی بر خطرناک بودن آن است.

** فشارخون دلیل اصلی سکته مغزی و دیالیز

۶۰ تا ۷۰ درصد علل نارسایی های کلیه و دیالیزی شدن افراد به گفته مسوولان نظام سلامت مربوط به بیماری فشار خون است.

فشارخون پس از دیابت، دومین عامل بروز بیماری های کلیوی است، بطوریکه بیش از ۳۰ درصد عامل بیماری های کلیوی مربوط به فشار خون است.

رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت، در این باره می گوید: متاسفانه هنگامی که فشارخون به اندام های حیاتی بدن مانند قلب، مغز، چشم و کلیه آسیب می زند ، تازه علامت های این بیماری بروز پیدا می کند.

سماوات می افزاید: بسیاری از بیماران بستری در بخش های دیالیز، براثر فشارخون یا دیابت، کلیه های خود را از دست داده اند.

** فشارخون، بیماری پیشرونده و خطرناک اما قابل پیشگیری

فشارخون بالا، عامل مهم بیماری عروق کرونر قلب و نیز سکته مغزی خونریزی دهنده است.

از دیگر عوارض فشار خون می توان به نارسایی قلبی، نارسایی کلیوی، بیماری عروق محیطی و خونریزی ته چشم اشاره کرد.

با این وجود می توان از این بیماری مهلک پیشگیری کرد.

رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت، در این باره می گوید: فشارخون یک بیماری بسیار خطرناک و درعین حال قابل پیشگیری است.

سماوات می افزاید: یکی از مهمترین عوامل خطر بروز فشارخون بالا، مصرف نمک است، بنابراین به همه مردم توصیه می شود که میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهند تا به فشارخون مبتلا نشوند.

وی تصریح می کند، طبق بررسی های انجام شده سرانه مصرف نمک در ایران، دو برابر کشورهای دیگر است.

سماوات یادآور می شود: وزارت بهداشت با اجرای برنامه های خودمراقبتی و آموزشی تلاش دارد تا میزان مصرف نمک مردم را کاهش دهد.

** سابقه خانوادگی احتمال ابتلا به فشارخون را افزایش می دهد

رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت، می گوید: افرادی که یکی از اعضای خانواده آنان به بیماری فشارخون مبتلاست، بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به فشارخون قرار دارند.

سماوات می افزاید: اینگونه افراد باید بیشتر از خود مراقبت کرده و فشارخون خود را در فواصل زمانی کم، اندازه گیری کنند.

وی ادامه می دهد: بطور مثال اگر افراد معمولی هر دو سال یکبار فشارخون خود را اندازه می گیرند، افراد دارای سابقه خانوادگی باید هر سال این کار را انجام دهند.

** چاقی با فشارخون رابطه مستقیم دارد

رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت می گوید: کنترل وزن یکی از مهمترین راه های کنترل فشارخون است زیرا چاقی با فشارخون رابطه مستقیم دارد.

سماوات با بیان اینکه با کمک ورزش و رعایت رژیم غذایی می توان وزن را کنترل کرد، می افزاید: تحرک و فعالیت بدنی منظم حداقل روزی نیم ساعت پیاده روی نسبتا تند یا متوسط، می تواند به کنترل وزن و کاهش فشارخون کمک کند.

** ضرورت مراجعه به پزشک از سوی مبتلایان فشارخون

رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت تاکید می کند: مبتلایان به فشارخون بطور قطع باید نزد پزشک مراجعه کند و داروهای تجویز شده را به دقت مصرف کند.

سماوات با تاکید براینکه مبتلایان فشارخون حتما باید هر سه ماه یک بار به پزشک مراجعه کرده و فشارخون خود را کنترل کنند، می افزاید: حتی اگر دارویی برای بیمار عارضه داشت، بیمار باید درمورد عوارض این دارو، دوباره با پزشک خود مشورت کرده تا داروهای مناسب را دریافت کند.

** پیشگیری از سکته مغزی با کنترل فشارخون

رییس اداره قلب و عروق وزارت بهداشت با بیان اینکه فشارخون از علل اصلی سکته مغزی به شمار می رود، می گوید: درصد قابل توجهی از سکته های مغزی را می توان با کنترل فشارخون، پیشگیری کرد، بطوریکه در ژاپن از ۷۰ درصد سکته های مغزی با کنترل فشارخون، پیشگیری می شود.

سماوات می افزاید: فشارخون از عوامل دمانس(زوال عقل) و آلزایمر نیز به شمار می رود و با کنترل آن می توان از این بیماری ها نیز پیشگیری کرد.

به گفته وی، ۳٫۴ درصد کل مرگ ها طی سال در کشور بر اثر بیماری فشار خون است.

** هشدار وزارت بهداشت به مردم درباره توجه به فشارخون خود

ضرورت توجه به بیماری خاموش فشارخون در کشور تا آن اندازه است که مدیرکل دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چندی پیش هشدار داد که با توجه به اینکه بیماری های غیرواگیر از جمله دیابت و فشار خون در کشور شیوع بالایی دارند، در صورتیکه پیشگیری و کنترل درستی از این بیماری ها انجام نشود، شاهد افزایش بیماران جدید مبتلا به نارسایی حاد کلیوی و دیالیزی خواهیم بود.

دکتر «سیداحمد تارا» می گوید: بر اساس شاخص های جهانی، هر سال بین ۱۵ تا ۱۷ درصد به تعداد بیماران دچار نارسایی حاد کلیه در کشورهای مختلف دنیا اضافه می شود.

** رفتار مردم عاملی موثر در کنترل فشار خون

معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز بارها بر تهدید فشارخون برای سلامت مردم تاکید کرده و می گوید: ۷۰ درصد مرگ ومیرها در کشور ریشه در رفتار مردم دارد، بنابراین برنامه های تحت عنوان کنترل بیماری های غیرواگیر طراحی کرده ایم تا از مرگ های زودرس با همکاری خود مردم جلوگیری شود.

«علی اکبر سیاری» می افزاید: اکنون در کشور سالانه ۹۱ هزار سکته قلبی، ۴۳ هزار سکته مغزی، ۳۰ هزار مرگ ناشی از سرطان و ۲۱ هزار مرگ ناشی از حوادث اتفاق می افتد که ریشه در مسایلی مانند کم تحرکی دارند و قابل پیشگیری هستند.

به هرحال به گفته مسوولان ذیربط، ۲۰ درصد از جمعیت ایران مبتلا به فشارخون بوده و این بیماری سومین عامل مرگ و میر در کشور است، درحالیکه مردم در رفتارهای خود به اصول پیشگیرانه از بیماری توجه نکرده و کمتر از ۱۳ درصد موارد فشارخون کنترل می شود و این نشان می دهد که فرآیند آموزش به مردم و همچنین درمان فشارخون، امری زمانبر و مستلزم آموزش های لازم در این زمینه است.