تیشه سرما بر ریشه باغات و مزارع

جز مناطق شمالی کشور که از بارش رحمت آسمانی سیراب شده،‌ هنوز گلوی سایر استان ها خشک است و به ویژه کشاورزان چشم به آسمان دوخته اند و در انتظار سیراب شدن کشت هایشان.
حتی در آبان ماه که به ماه آغاز بارش ها مشهور است، خبری از ‘بارندگی موثر’ نبود؛‌ آغاز ماه پایانی پاییز با بارش اندکی برف و باران همراه بود اما سوز و سرمایی که به جان کشت های تشنه انداخت، در برخی شهرها امید کشاورزان را بر باد داد.
بذرهایی که هنوز جوانه نزده بودند،‌ از این موج یخ‌ بندان جان سالم به در بردند اما از زعفران خراسان و مرکبات شمال گرفته تا انار مرکزی و کلزای کردستان و کرمانشاه کم و بیش آسیب دیدند.
ضربه دوم را دلالان فرصت طلب به باغداران زدند، طوری که به گفته عنایت‌الله بیابانی، قائم ‌مقام دبیرکل خانه کشاورز ‘به بهانه سرمازدگی مرکبات و یخ‌ زدگی میوه‌ها’، قیمت‌ها را کاهش و شرایط بازار را به زیان تولید کننده تغییر دادند.
هیات دولت در جلسه ۱۷‌ آذر، دو هزار میلیارد ریال تسهیلات با نرخ ۱۰ درصد برای حمایت از ‏خسارت های یخبندان و سرمازدگی در استان مازندران اختصاص داد اما وضعیت کشاورزان سایر استان ها هنوز مبهم است.
سرمای آذر استان کرمانشاه را هم به لرزه انداخت و دمای هوای بیشتر شهرستان ها چندین بار منفی شد و بین ۲ تا ۱۰ درجه زیر صفر در نوسان بود.

** تکلیف مبهم خسارت دیده ها
فرشاد صابری، مدیر گروه صندوق بیمه کشاورزی استان کرمانشاه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بیشتر سطح زیرکشت پاییزه در استان دیم است و چون بارشی نداشته ایم،‌ بذرها هم سبز نشده و تبعا از گزند سرما در امان مانده اند.
زمین های زارعی مورد اشاره صابری در بیشتر مناطق استان غیر از شمال آن است.
مرکبات کرمانشاه هم تاکنون از سرمای پاییزه جان سالم به در برده اند و حتی به گفته رضا زارعی، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان، نسبت به سال گذشته ‘۳۰ درصد’ رشد تولید داشته اند.
در باره محصول کلزا اما شرایط متفاوت بوده و به گفته صابری کشاورزانی که به توصیه های جهاد کشاورزی برای کشت کلزا عمل نکردند، زیان دیده اند.
براساس ‘طرح ملی دانه های روغنی’ سهم حق بیمه این کشاورزان باید از طرف وزارت جهاد کشاورزی به صندوق بیمه پرداخت می شد اما چون این کار در زمان مقرر صورت نگرفته، بیمه محصول کلزا برقرار نشده است.
آنچنان که صابری بیان کرد،‌ در روزهای اخیر وزارت جهاد کشاورزی طرح جدیدی برای بیمه کلزا مطرح کرده که طبق آن ‘بخشی کمی’ از حق بیمه را هم باید خود کشاورزان پرداخت کنند.
او گفت: اگر این طرح اجرایی شود، صندوق بیمه کشاورزی خسارت های سرمازدگی هفته های اخیر را جبران می کند.
این ناهماهنگی ها و برقرار نبودن بیمه محصول کلزا، سبب شده که صندوق بیمه کشاورزی استان ارزیابی و برآوردی از میزان خسارت سرمازدگی این محصول نداشته باشد.

** انتظار برای تخصیص اعتبار
رییس اداره مدیریت بحران سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه، هم آمار دقیقی از میزان خسارت ها نداشت اما گفت که در نتیجه باد و طوفان، ‌بارندگی و سرمازدگی هفته های اخیر، در مجموع ‘بیش از ۲۸ میلیارد ریال’ خسارت به کشاورزی استان وارد شده است.
محمود ناصری در گفت و گو با ایرنا افزود: ۲۳ میلیارد ریال از این خسارت به مزارع استان و بقیه به باغات، واحدهای تولیدی،‌ دامداری ها، ‌صنایع تبدیلی و کندوهای زنبورعسل وارد شده است.
آنچنان که او گفت، بیشتر زمین های خسارت دیده هم بیمه نبوده اند و کشاورزان زیان دیده باید منتظر بمانند تا دولت اعتباری به اداره مدیریت بحران سازمان جهاد کشاورزی استان تخصیص دهد تا از آن محل خسارت آنها جبران شود.
تاخیر در پرداخت بهای گندم کشاورزان و نبود بارش ها سبب تاخیر در آغاز کشت محصول و کاهش مراجعه برای بیمه کردن محصولات شده است.

** بیمه را جدی بگیرید
در چنین شرایطی مسوولان صندوق بیمه کشاورزی تاکنون ۲ بار دست به تمدید فرصت بیمه کردن محصولات زده اند و امیدوارند که شاهد استقبال کشاورزان باشند.
به گفته مدیر گروه صندوق بیمه کشاورزی استان کرمانشاه فرصت بیمه محصولات کشاورزی مناطق سرد و معتدل استان تا پایان فصل پاییز تمدید شده است؛‌ بیمه محصولات مناطق گرمسیر هم طبق اعلام قبلی تا پایان آذر ادامه دارد.
رییس اداره مدیریت بحران سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه هم گفت: ‌پیش بینی های هواشناسی سال آبی خوبی را نشان نمی دهد و لازم است که کشاورزان بیمه محصولات را جدی بگیرند.

** احتمال خسارت های گسترده
‘‌با توجه به تاخیر در بارش ها و تغییرات دمایی، احتمال خسارت به محصولات کشاورزی استان به ویژه محصولات دیم زیاد است’؛ این را هم مدیر گروه صندوق بیمه کشاورزی استان کرمانشاه هم عنوان کرد.
صابری گفت که ‘شک نکنید احتمال سرمازدگی محصولات وجود دارد و این موضوع قابل پیش بینی است زیرا محصولی مانند گندم هنوز به شرایط تحمل سرما ‌نرسیده است.’
او از ‘احتمال خسارت های گسترده’ به محصولات کشاورزی خبر داد و به همه کشاورزان استان توصیه کرد که تا زمان باقی است، محصولات خود را بیمه کنند چون با پایان فصل زراعی، امکان تمدید فرصت بیمه محصولات وجود ندارد.
در سال گذشته هفت هزار هکتار از زمین های کشاورزی بیمه شده استان به دلیل آبگرفتگی، ‌سیل و تگرگ خسارت دیدند که صندوق بیمه کشاورزی با پرداخت حدود ۴۵ میلیارد ریال خسارت کشاورزان را جبران کرد.
در سال زراعی گذشته تنها ۱۲۰ هزار هکتار از اراضی زراعی استان زیرپوشش بیمه قرار گرفته بود.
استان ۲ میلیون نفری کرمانشاه ۴۵ هزار هکتار باغ و ۹۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که حدود ۲۵ درصد آن آبی است.