پنجم مهر در آینه تاریخ معاصر ایران

مهمترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران در این روز، به شرح زیر است:

۵ مهر ۱۳۶۳
آیت‏الله سید عبدالله شیرازی مرجع و فقیه عالیقدر حوزه ی علمیه ی مشهد و صاحب اثرهای ارزنده ی عمده الوسایل، الامامه و الشیعه و ذخیره الصّالحین در ۹۲ سالگی درگذشت.

۵ مهر ۱۳۶۰
ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات ثامن الائمه را با رمز «نصر من الله و فتح قریب» در جبهه ی جنوب و شمال آبادان در شرق رود کارون آغاز کرد. هدف از اجرای این عملیات شکستن حصر آبادان، با تصرف سه پل کارون و قطع حلقه ارتباطی نیروهای دشمن با یکدیگر به امید گشودن گره کور جنگ و آزاد سازی نیروهای خودی از حلقه محاصره عراقی ها بود. عملیات ثامن الائمه پس از ۲ روز با پیروزی رزمندگان اسلام و شکست حصر آبادان به پایان رسید.

۵ مهر ۱۳۵۹
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات محدود ریجاب کرمانشاه را در منطقه ی سرپل ذهاب به اجرا درآورد. در این عملیات ابتدا رزمندگان، شمال پاتاق تا ریجاب را پاکسازی و امنیت را در شهرهای دالاهو، چناره و گاره برقرار کردند.

۵ مهر ۱۳۵۹
محمد علی رجایی نخست وزیر وقت در یک گفت و گوی تلویزیونی گفت: اگر شخصیت هایی از کشورهای خارجی علاقه مند به دیدن آثار جنایت های ناشی از جنگ تحمیلی دولت بعث عراق به ایران بیایند از طرف ما مانعی ندارد ولی ما هیاتی را به عنوان حسن نیت نمی پذیریم.

۵ مهر ۱۳۵۹
رونالد ریگان کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا از حزب جمهوری خواه با شکست سکوت خود درباره ی بروز جنگ میان ایران و عراق، جیمی کارتر رییس جمهوری آمریکا را متهم به حضور در این جنگ کرد.

۵ مهر ۱۳۵۹
ستاد مشترک ارتش در اطلاعیه شماره ۶۰ خود که در ساعت هشت صبح امروز منتشر شد، از انهدام تاسیسات نفتی و صنعتی البکر، عام الفیل و کرکوک در آخرین حمله ی جنگنده های ایران به عراق خبر داد.

۵ مهر ۱۳۵۷
موج اعتصاب ها و تظاهرات علیه محمدرضا پهلوی در شهرهای مختلف کشور، ابعاد گسترده تری یافت.

۵ مهر ۱۳۵۱
بخشنامه ی دفتر برنامه ریزی آموزش متوسطه ی وزارت آموزش و پرورش، برای تعیین شرایط ثبت نام دانش آموزان دوره ی متوسطه صادر شد. در این بخشنامه، با اشاره به برگزار نشدن کلاس اول نظام قدیم آموزشی، شرایط سنی برای ثبت نام دانش آموزان اعلام شده است.

۵ مهر ۱۳۴۵
پنجاه و پنجمین اجلاسیه کنفرانس بین المجالس در تهران گشایش یافت. در این کنفرانس ۴۶۰ تن از نمایندگان ۶۳ کشور جهان شرکت کردند، این کنفرانس سیاست جهانی اعمال زور را محکوم کرد.

۵ مهر ۱۳۳۳
علی امینی نخست وزیر وقت ایران لایحه ی قرارداد کنسرسیوم را برای تصویب، تسلیم مجلس شورای ملی کرد. طرف این قرارداد پنج شرکت بزرگ آمریکایی و ۹ شرکت مستقل بودند و محل قرارداد جزایر خلیج فارس، تعیین شد و مدت آن نیز در اختیار کنسرسیوم بود. برپایه ی این پیمان در صورت درخواست تمدید از طرف شرکت های یادشده، دولت ایران مجبور به پذیرش این خواسته بود.

۵ مهر ۱۳۱۶
نخستین موسسه ی انحصار دخانیات و کارخانه ی توتون و سیگار در زمینی به مساحت ۱۰ هکتار در جاده ی قزوین گشایش یافت.

۵ مهر ۱۳۰۳
شارژدافر کاردار سفارت شوروی در تهران با رضاخان دیدار و گفت و گو کرد.

۵ مهر ۱۳۰۰
تعدادی از مسوولان کشور از جمله ظهیر الاسلام، ضیاء السلطان، میرزا احمدخان و عون السطنه به اتهام سوء قصد به رضاخان و قوام السلطنه دستگیر شدند.