آسیای میانه به دور خود حصار امنیتی می کشد

تهران – جارپرس – پس از آرامش نسبی در شمال افغانستان، گروه های طالبان و شبه نظامیان داعش مجددا حملات خود را از سر گرفتند.

به گزارش جارپرس به نقل اسپوتنیک، کشورهای آسیای مرکزی برای محافظت از قلمروی خود در مقابل حملات سازمان های افراطی نشات گرفته از افغانستان اقداماتی را اتخاذ می کنند. ترکمنستان بعد از تشدید درگیری ها در شمال کشور، نیروهای کمکی نظامی را به سوی مرزهای شمالی خود گسیل کرد. تاجیکستان نیز مجوز بستن دسترسی اینترنتی و خطوط تلفن را صادر کرده است. از سوی دیگر ازبکستان نیز مانور نظامی ضدتروریستی را آغاز نموده و در قزاقستان افراطیان اسلامی را به دام انداخته و محاکمه می کنند. فقط در قرقیزستان جشن و سرور به مناسب تولد یک کودک و رسیدن جمعیت به شش میلیون نفر ادامه دارد.

پس از آرامش نسبی در شمال افغانستان، گروه های طالبان و شبه نظامیان داعش مجددا حملات خود را از سر گرفتند. دو هفت پیش شبه نظامیان طالبان شهرستان درقد را اشغال کردند و همان روز به شهرستان مجاور آن یعنی خواجه بهاالدین در ولایت تخار واقع در مرز افغانستان با تاجیکستان حمله ور شدند. در سایر شهرستان های اطراف نیز اوضاع چندان آرام نبود. شرایط در شمال کشور مقامات افغانستان را به فکر انداخت به طوری که اشرف غنی رییس جمهور کشور روز پنج شنبه به ولایت کندوز رفته و در شورای امنیت افغانستان تشکیل جلسه داد.

کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان، نیز به خاطر نگرانی از شرایط ولایات فاریاب و جوزجان و حضور انبوه شبه نظامیان طالبان در این دو نقطه به فکر افتادند. عشق آباد نیروهای کمکی خود را به سوی مرزهای کشورش با افغانستان گسیل کرد.

ازبکستان در منطقه بخارا یک رزمایش تاکتیکی دو روزه برای شبیه سازی عملیات درصورت بروز تهدیدات تروریستی و شرایط فوق العاده طبیعی و غیرطبیعی را آغاز کرده است. در این رزمایش میزان آمادگی نیروهای امنیتی برای خنثی کردن تهدیدات امنیتی در کشور و هماهنگی تمام ارگان های مربوطه آزمایش می شود. این رزمایش قرار است در تمام مناطق کشور برگزار شود.

رحیم بیک باباخانوف کارشناس ارشد مرکز مطالعات منطقه ای و تمدنی از انستیتوی آفریقای آکادمی علوم می گوید: «در قزاقستان برخی از اهالی آستانه به جرم تبلیغات به نفع تروریسم بازداشت و محاکمه شده اند. سه تن از شهروندان قزاق به خاطر انتشار ایدئولوژی افراطی دینی و دعوت به همکاری با سازمان تروریستی داعش متهم شناخته شدند. در قزاقستان امروز شاهد رشد سلفی گری هستیم. سلفی گری یکی از شاخه های افراطی اسلام است که از عربستان سعودی صادر می شود. سازمان های سلفی به شکل قانونی فعالیت کرده و در بسیاری کشورهای آسیای مرکزی و از جمله قزاقستان به شکل نیمه قانونی هستند».

به گفته رادیوی آزادی، در تاجیکستان واکنش های سریع انجام می گیرد. شب گذشته کمیته دولتی امنیت ملی مجوز بستن دسترسی اینترنتی و خطوط ارتباطی را در زمان انجام عملیات تروریستی دریافت کرد. دوشنبه از یک طرف نگران تهدیدات خارجی و نفوذ شبه نظامیان طالبان یا داعش از سوی افغانستان است و از طرف دیگر نگران رادیکال های داخل کشور است. در ماه سپتامبر حزب احیای اسلامی تاجیکستان را افراطی اعلام کرده، فعالیت های آن را ممنوع و اعضای فعالش را دستگیر کردند.

رحیم بیک باباخانوف می گوید: «حکومت مردم را می ترساند و اقدامات خشونت آمیز خود را به واسطه نفوذ احتمالی داعش توجیه می کند. اما فقط آن عده ای وحشتناک هستند که در عراق و سوریه جنگیده اند و حال به کشور بازگشته اند. اگرچه تعداد این گروه هنوز زیاد نیست. داعش قبل از تاجیکستان به سراغ افغانستان می رود و عبور از افغانستان به سوی تاجیکستان چندان ساده نیست. تهدید دیگری که مقامات تاجیکستان از آن نام می برند، طالبان است. اما طالبان در خارج از افغانستان تهدید به حساب نمی آید. طالبان فقط در افغانستان زور دارد». باباخانوف می پرسد، سازمان های جدید جوانان که در شبکه های اجتماعی فعال شده اند، چه خطرات بزرگی می توانند داشته باشند؟ گروه جوانان یک «رستاخیز» جدید با اعضای جدید است.

«رستاخیز» جدید نام خود را از سازمان پیشین به ارث برده و حال در تاجیکستان فعال شده است. این حزب در زمان جنگ های داخلی سال های ۱۹۹۷-۱۹۲۲ حضور فعال داشت. به گفته باباخانوف، حزب «رستاخیز» توسط عده ای از جوانان تشکیل شده که در غرب تحصیل کرده اند و اهل مناطق شمالی تاجیکستان هستند. این گروه بیشتر در خارج از کشور سکونت دارند و در فضای مجازی فعالیت می کنند. هدف آنها به راه انداختن قیام مردمی و تغییر حکومت کنونی و بازگشت به ریشه های خود یعنی خط و زبان فارسی است. به گفته برخی منابع، حزب «رستاخیز» توسط برخی محافل ایرانی حمایت می شود که خواهان صدور «مذهب تشیع ایرانی» به تاجیکستان هستند. برخی از نمایندگان روحانیون تاجیکستان نیز در همین راستا فعال هستند. تمام این موارد برای حکومت تاجیکستان یک تهدید بزرگ به شمار می رود، به همین خاطر امام علی رحمان آنها را افراطی می نامد. در برخی گروه های مجازی مرتبط با «رستاخیز» بیش از ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر عضو هستند.