تهران سالن اختصاصی نمایش آیینی ندارد

جواد انصافی در پاسخ به این سوال که اگر رئیس جمهور اینجا بود چه درد دلی با ایشان داشتید؟ گفت: ما در کشوری با این قدمت تاریخی و آیین های پر محتوا هنوز مکان مناسب و خاصی برای اجرای دایمی هنرهای آیینی نداریم . به نظر من یکی از خانه های قدیمی را باید برای این کار در نظر بگیرند و همه توریست ها از این مکان دیدن کنند، باید سالن های اختصاصی برای اجرای دائمی نمایش های آیینی باشد تا توریست ها امکان دیدن همیشگی این نمایش ها را داشته باشند.

وی افزود: من و همسرم که به تایلند و هندوستان سفر کرده بودیم. در این کشورها سالن هایی اختصاصی وجود داشت که به طور دایمی در آن ها نمایش آیینی انجام می شد. من به کشورهایی مانند یونان و ایتالیا کار ندارم، اما ایران که از کشورهای همسایه مثل تاجیکستان کمتر نیست ولی ما حتی در پایتختمان یک سالن برای اجرای دائمی کار آیینی نداریم.

این بازیگر تئاتر افزود: من هر روز در برنامه “عمو پورنگ” دو تا تیپ دارم، در محله “گل و بلبل” عمو نوروز و آقای دلشاد هستند که تیپ آقای دلشاد شبیه عبدلی است، برنامه ای که ما از نوروز شروع کردیم و بحث های مهمی که در این برنامه به صورت ریز و دقیق مطرح می شود گویای این نکته است که بچه های ما بابانوئل را بیشتر از عمو نوروز می شناسند و این به دلیل تهاجم فرهنگی است؛ چون بابا نوئل عروسک دارد، آب نبات دارد و این اتفاقات به دلیل کار فرهنگی است که انجام داده اند و عروسک بابانوئل از عروسک دارا و سارا ارزانتراست، چون آنها با هدف برداشت فرهنگی عروسک انبوه تولید می کنند و می خواهند فرهنگ خود را جا بیندازند.

وی ادامه داد: گروه ما در برنامه محله گل و بلبل روی عمو نوروز کار کرده است. عمو نوروز کاملا بین بچه ها جا افتاده و حتی به ما می گفتند عمو نوروز در پاییز و تابستان چه می کند؟ ما گفتیم هر روزی که بچه ای یا بزرگتری یک کار خوب انجام دهد،آن روز یک روز نو است و ضرب المثل قدیمی که داشتیم”هر روزتان نوروز و نوروزتان پیروز” به همین معنی است و جالب این است که دو تا از بچه ها می گفتند که ما می دانیم خانه عمو نوروز کجاست، پرسیدم کجاست؟ گفتند خانه عمونوروز در بهشت است و بچه ها به خوبی درک کرده اند،کسی که کار خوب انجام می دهد،دروغ نمی گوید و پشتوانه مردمی دارد ،جایش در بهشت است وعمو نوروز جزء این آدم هاست.

جواد انصافی افزود: من کار حرفه ای را از سال ۱۳۵۰ شروع کردم و حتی قبل از آن، از زمان دبستان کار نمایشی می کردم و در دبیرستان چند بار جایزه گرفتم. بهترین کارهایم نمایش ایرانی است،یعنی نمایش در فضای ایرانی و نمایش شادی آور، نمایش سیاه بازی و نمایش های آیین های ایرانی، تمام نمایش های آیینی ما پشتوانه علمی و فرهنگی دارد.

این بازیگر تئاتر اضافه کرد: من تا سال ۱۳۵۴ به خودم اجازه ندادم که لباس سیاه بپوشم وفکر می کردم به آن درجه نرسیدم که لباس سیاه سیاه بازی را بپوشم و نقش سیاه را بازی کنم،چون هنوز روی آن پژوهش می کردم،تا سال ۱۳۵۴ نقش سیاه را شروع کردم و خلاقیتی به کار بردم و یک سیاه زن روی صحنه آوردم و هدفم این بود که نشان دهم تکامل یک مرد با زن شکل می گیرد و فضای فکری هر دو یک جور است، هر دو شوخ هستند و حرکاتی انجام می دهند که مردم را شاد کنند.

انصافی افزود:سیاه بازی یک نمایش کاملا ایرانی است و قدمت ثبت شده آن به دوره ساسانی بر می گردد،به همین دلیل بیشتر روی صحنه،نمایش سیاه بازی کار کردم.

وی عنوان داشت: علت اینکه سیاه صورتش را سیاه می کند این است که می خواهد بگوید من پیرو خط سیاوشم، سیاوش یک اسطوره ایرانی است که چشم پاک است،هرگز دروغ نمی گوید،به ناموس کسی به چشم بد نگاه نمی کند.من وش را یا صورتم را سیاه می کنم تا سیاووش بشوم، قرمز می پوشم به خونخواهی سیاووش و دروغ نمی گویم حتی اگر به ضررم باشد،این سیاه ما خط مشی مهمی دارد،یعنی سنبل توده زجر کشیده مردم است.سنبل آزادی، فریاد،وشادی است. از میان مردم آمده وبه میان مردم خواهد رفت.درد دل مردم را می گوید و هیچگونه عشق زمینی ندارد از چیزی نمی ترسد،چون عشق زمین ندارد که نگران از دست دادنش باشد، بنابراین با زن و پول و مقام نمی توان او را خرید.سیاه یک آزاده کامل است.

انصافی در ادامه گفت: من در ابتدا طنز کار می کردم،چون شاد کردن مردم را دوست داشتم،ولی از زمانی که سیاه بازی را شروع کردم دیگر آن را کنار نگذاشتم، حتی زمانی که در تئاتر و تلویزیون اجازه سیاه بازی نداشتیم شخصیت “عبدلی و اوستا” را خلق کردم که برگرفته از سیاه بود. صدای سیاه را دارد و رنگ صورتی لباسش به لباس قرمز رنگ سیاه، نزدیک است. کلامش کلام سیاه است،همان شوخی ها را میکند،با همان ریتم رفتار میکند.مردم آن را پذیرفته اند و روزنامه ها تیتر زدند،”عبدلی همان سیاه” و مردم کاملا عبدلی را به جای سیاه پذیرفته بودند و اوستا هم همان ارباب یا حاج آقا است. در اکثر نمایش های آینی سیاه را داریم در نمایش”نوروز و پیروز” که کار کردیم،عمو نوروز و حاجی فیروز که حاجی فیروز همان سیاه است.

این بازیگر سیاه بازی گفت: برای شب یلدا نمایشی داریم که در تالار محراب اجرا خواهیم کرد، در اینجا هم سیاه را داریم. در این کار خانم من بازی می کند و طراح لباس های ما است و لباس ها را دوخته است. دوتا پسرهای من هم هستند،پسر بزرگم چند نقش بازی می کند و پسر کوچم آهنگساز کار است و چند تا از موسیقی ها را می نوازد. دف، تنبک و دایره را به نسبت موسیقی های مورد نیاز کار می نوازد.

انصافی ادامه داد: سیاه قدمت دارد،در متون ثبت شده است،که در فردای شب یلدا پادشاه بارعام می دهد و باز هم دور قاب چین ها جمع می شوند و جلوی پادشاه تملق می گویند که ای پادشاه قوی شوکت،قدر قدرت،این جا باز هم فردی حضور دارد که به رفتار آنها اعتراض میکند و می گوید:پادشاه خود می خواهد بار عام دهد و با مردم نزدیک شود،چرا با چاپلوسی مانع می شوید،این شخصیت همان سیاه تاریخی آیین نمایشی ایرانی است،که دوباره در این نمایش به این شکل ظاهر می شود و رفتار ها و حرکات سیاه را دارد و من تلاش کردم در نمایش های آیینی این پشتوانه علمی را گسترش دهم و به آن بپردازم.

وی گفت : یکی از پیام هایی که در این نمایش مطرح می شود این است که در شب یلدا که طولانی ترین شب سال است،شام را سبک بخورید،این پیام از چهار هزار سال پیش در ایران وجود داشته است که توصیه می شده است که میوه،میوه خشک یا آجیل بخورند.

این بازیگرافزود: دراردبیل سنتی وجود دارد که در نمایش ما هم آمده است،به این شکل که یک کاسه ماست،با چاقو به دست بزرگ خانواده بریده می شود و بزرگ خانواده می گوید:قضا و بلای ما بریده شد و آن ماست در کاسه های کوچک به اعضای خانواده داده می شود و فلسفه این قضیه این است که اگر به این مقدار کم شام بخورید، قضا و بلا از خانواده رفع می شود و دور می شود. این پیام کاملا واضح است.الان همه پزشکان دنیا به این نتیجه رسیدند که شام مختصر بخورید و ما در نمایش خود، میوه و میوه خشک و آجیل گذاشتیم،چون آجیل بسیار مقوی است.همه آیین های ما پیام دارد،آیین های نوروز یا بقیه آیین ها.

انصافی درباره وضعیت معیشیتی هنرمندان گفت: اکثر هنرمندان از نظر مالی تامین نیستند،به همین دلیل خودم کارم را رها نکردم و به بچه های گروهم اجازه ندادم که کارشان را رها کنند.من کارمند مخابرات هستم و حقوقم را از مخابرات می گرفتم و در پانزده سال آخر روابط عمومی مخابرات بودم و سمعی و بصری مخابرات را اداره می کردم،یعنی برای مخابرات فیلم می ساختم.

وی ادامه داد: ما نه تنها که تامین نیستیم،بلکه گاهی از جیب هم برای کار خرج می کنیم.مثل همین الان که تمایل نیست این نمایش بر روی صحنه برود و بدترین سالن ممکن را به ما دادند،یعنی تالار محراب که احتمالا شما آدرسش را نمی دانید. آدرس سالن محراب، تقاطع ولیعصر و سپه است که یک سالن متروکه است و به اصرار ما می خواهند سالن را راه اندازی کنند و کمک هزینه هم به ما نمی دهند،ما گفتیم یا کمک هزینه به ما بدهید یا چند ماه زمان بدهید،چون ۲۰ روز طول می کشد که مردم متوجه شوند تئاتر کجاست و من فقط در ده روز آخر می توانم بفروشم.نمی توانم ۲۵ نفر را تغذیه کنم.

جواد انصافی در خاتمه عنوان داشت: به جوانان توصیه می کنم که قبل از ورود به عرصه هنر،حتما حرفه ای برای درآمد داشته باشند و زیاد مطالعه کنند و پژوهش در آیین های ایرانی را فراموش نکنند،در آیین های ایرانی نکات ریز و مهمی از علوم مختلف وجود دارد،مثلا در سبزه سبز کردن معنای مهمی نهفته است،مادران ما دانه های مختلف را می کاشتند و با توجه به آب هوای آن سال و منطقه وضعیت رشد دانه ها را می سنجیدند و سپس در کشاورزی آن سال آن اطلاعات را به کار می بردند و پشتوانه علمی بسیار مهمی پشت این سنت نهفته است و جوانان در پژوهش در آیین های ایرانی به نکات مهمی خواهند رسید که هنوز مطرح نشده و بکر است.

انتهای پیام/