فناوری های نوین در خدمت انتخابات شفاف

رهبر انقلاب روز شنبه بیست و چهارم مهرماه، در راستای اجرای بند نخست اصل ۱۱۰ قانون اساسی، سیاست های کلی انتخابات را در ۱۸ بند ابلاغ کرد؛ سیاست هایی که در آن، سلامت انتخابات و شفافیت در سازوکارهای برگزاری عنصری اساسی به شمار می آید.
در بند دوازدهم از سیاست های کلی انتخابات به طور مشخص بر بهره گیری از فناوری های نوین در جهت حداکثرسازی شفافیت، سرعت و سلامت در اخذ و شمارش آرا و اعلام نتایج تاکید شده و این موضوعی است که تاکنون بحث ها و نقد و نظرهای بسیاری درباره آن صورت گرفته است.
به باور موافقانِ بهره گیری از ابزارهای نوین در انتخابات، الکترونیکی شدن رای گیری و شمارش آرا، زمینه ساز رفع کامل شبهه ها درباره صحت نتایج اعلام شده خواهد شد و از تکرار برخی تجریه های ناخوشایند پیشین جلوگیری خواهد کرد.
«جلال جلالی زاده» مدرس دانشگاه و نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی و «نعمت احمدی» حقوقدان در گفت و گو با گروه «پژوهش و تحلیل خبری» ایرنا بر اهمیت اجرای دقیق سیاست های کلی انتخابات، ابلاغ شده از سوی رهبری تاکید کردند و استفاده از فناوری های نو در انتخابات را راهکاری اساسی برای پایان دادن به ادعاها و شبهه های ایجاد شده پس از هر انتخابات دانستند. آنان مخالفت با برگزاری انتخابات الکترونیکی را هم در تباین با فرمان رهبری، قانون و علم توصیف کردند.

*** انتخابات و ضرورت همراهی با فناوری های روز
کارشناسان در گفت وگو با ایرنا بر اهمیت بهره گیری از فناوری های تسهیلگر در امور مختلف زندگی امروز انگشت نهادند. احمدی در این باره به ایرنا گفت: باید همراه با علم پیش رفت. در دنیای امروز نمی شود پس از هر انتخابات چند صدنفر بنشینند و نتایج را بشمارند و اعلام نتایج هم چندین روز به طول بیانجامد. سپس اعتراض ها و ادعاها شروع شود یا در برخی مواقع آرای اعلام شده ابطال شود. انتخابات الکترونیکی ابزار قرن جدید است و باید از آن استفاده شود.
جلالیان نیز در این ارتباط به ایرنا گفت: همچنان که ما از همه علوم و فناوری ها برای تسهیل امور زندگی استفاده می کنیم و فرآورده های علمی بسیاری از مشکلات زندگی ما را حل کرده، در موضوع انتخابات هم باید از فناوری های نوین استفاده کنیم.

*** انتخابات الکترونیکی، مانعی در برابر تخلف
به باور احمدی استفاده از فناوری های نوین در انتخابات تا اندازه زیادی سلامت آن را تضمین می کند و مانعی بزرگ در برابر شکل گیری تخلف و تقلب است.
این حقوقدان در این زمینه اظهار کرد: برگزاری انتخابات با ابزارهای جدید مشخص می کنند که در تمام ثانیه های انتخابات به کدام فرد، چه تعداد رای داده شده است. بنابر این راه هرگونه تقلب در انتخابات چه از جانب کسانی که آرا را شمارش می کنند و چه از جانب کسانی که نتایج را اعلام می کنند بسته خواهد شد. وقتی نظام جمهوری اسلامی و رهبری انقلاب بر این موضوع تاکید دارند که رای مردم حق الناس است، دست اندرکاران برگزاری انتخابات باید استفاده از ابزارهای جدید در انتخابات را بپذیرند و هرچه زودتر زمینه را برای برگزاری انتخابات الکترونیکی فراهم کنند.
احمدی با اشاره به اینکه در گذشته مواردی از شبهه و تخلف در انتخابات بوده که منجر به ابطال ۷۰۰ هزار رای شده است، اضافه کرد: من همواره یکی از موافقان برگزاری انتخابات الکترونیکی بوده و با برگزاری انتخابات سنتی مخالف هستم. جای شکر است که رهبری با استفاده از امکانات و فناوری های جدید در سیاست های کلی انتخابات موافقت کردند. مجلس هم موافق است و وزارت کشور نیز اعلام آمادگی کرده و تا جایی که من می دانم ابزارش هم تهیه شده است. بنابر این باید هر چه زودتر در این مسیر گام برداشت.
جلالیان نیز در ادامه گفت و گو با ایرنا گفت: استفاده از فناوری های جدید در امر انتخابات می تواند به شفاف سازی و رفع شبهه هایی که گاه و بیگاه پس از اعلام نتایج انتخابات ایجاد می شود کمک کند. ثابت شده است که استفاده از ابزارهای نوین به سرعت و صحت انتخابات یاری می رساند. استفاده از این فناوری ها در برگزاری یک انتخابات شفاف، بدون مساله و بدون حاشیه کمک می کند. بنابر این مخالفان این ابزارها مخالفان علم و شفافیت هستند.
به گفته وی، لازم است دولت وسایل و ابزارهای لازم در این زمینه را فراهم سازد تا مردم بتوانند به نتیجه بخش بودن رای خود اعتماد کامل داشته باشند و در اسرع وقت نتیجه رای خودشان را ببینند.

*** موانع چیست و برای رفع آنها چه باید کرد؟
احمدی بر این باور است مسایلی وجود دارد که تاکنون مانع برگزاری انتخابات به روش الکترونیک شده است. وی نگاه سنتی به انتخابات را یکی از مهمترین موانع دانست و گفت: در نگاه مدرن به انتخابات کسی با تکنولوژی مخالفت نمی کند زیرا هم از هزینه ها می کاهد و هم ضریب تخلف و تقلب را پایین می آورد. از سوی دیگر راه بهانه گیری و ادعاهای واهی برخی گروه ها را که گاه مدعی بروز تقلب در انتخابات می شوند می بندد.
جلالیان نیز وجود برخی رویکردها را مانع برگزاری انتخابات الکترونیک و شفاف خواند ودر این ارتباط گفت: کسانی که به هر دلیل استفاده از فناوری های نوین در انتخابات را به ضرر خود می دانند و در گذشته مانده اند با برگزاری انتخابات الکترونیکی مخالفت می کنند. مخالفت این افراد و جریان ها این ذهنیت را ایجاد می کند که آنان احساس می کنند، ابزارهای جدید راهی برای دستکاری کردن یا ایجاد تردید در نتایج آرا باقی نخواهد گذاشت و استفاده از این ابزارها به صلاح آنان نیست. این در حالی است که همین مخالفان در جایی دیگر که در راستای منافع آنها است از همین فناوری ها استفاده می کنند و فقط وقتی پای فناوری های جدید به شمارش آرا می رسد مخالفت کرده و اشکال می گیرند.
این مدرس دانشگاه تاکید کرد: دولت باید به منظور همراه شدن با پیشرفت های بین المللی و استفاده از تجارب کشورهای پیشرفته هر چه زودتر استفاده از فناوری های جدید را در انتخابات نهادینه کند زیرا این مساله هم به نفع مردم و به نفع نظام و کشور است. هر قدر هم که شمارش آرا در انتخابات سنتی صحیح باشد، با توجه به ایرادهایی که گاه به نتایج این نوع انتخابات گرفته می شود، به نظر می رسد ذهنیتی منفی راجع به قابل شکل گیری است.
همچنان که اشاره شد، برگزاری انتخابات الکترونیک موضوعی است که طی چند سال گذشته محل بررسی و گفت وگو بوده است. ابلاغیه تازه رهبری در مورد سیاست های کلی انتخابات اما اکنون بایسته ای پیش روی همگان برای استفاده از ابزارهای نوین در انتخابات است و می تواند راهکاری اساسی در جهت جلوگیری از تکرار برخی تجربه های ناخوشایند پیشین باشد.

ایرنا