اروپا و سالِ مهاجران

اروپا در سال خورشیدی که گذشت شاهد رخدادهایی گوناگون، مهم و حتی شگفت آور بود. شماری از کشورهای قاره اروپا همچون بریتانیا، یونان، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، آلمان و … انتخاباتی ملی یا محلی را از سرگذراندند. در سال ۱۳۹۴ قاره سبز با ۲ مساله مهم روبرو شد؛ نخست موج مهاجرت از مبدا کشورهای جنگ زده و دوم اوج گیری تهدیدهای تروریستی که نمود اصلی آن حوادث خونبار پاریس بود. اتحادیه کشورهای اروپایی نیز در این سال شاهد رویدادی چون تغییر وضعیت بریتانیا در چارچوب این سازمان منطقه ای بود.
در این گزارش، مهمترین رخدادهای پارسال اروپا به اختصار آورده شده است:

**انتخابات سراسری بریتانیا
هفدهم اردیبهشت پارسال (هفتم می ۲۰۱۵) انتخابات سراسری بریتانیا (شامل انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی) برگزار شد. حزب محافظه کار به رهبری «دیوید کامرون» با پیروزی در این انتخابات، جایگاه برتر خود را پارلمان و عرصه قدرت برای پنج سال دیگر تمدید کرد. از این رو، کامرون نخست وزیر، پس از پیروزی حزبش برای تمدید دوره تصدی ریاست دولت به دیدار ملکه در باکینگهام رفت. همزمان، ملی گرایان اسکاتلند نیز با پیروزی در این انتخابات توانستند ۵۶ کرسی از مجموع ۵۹ کرسی پارلمان را به دست آورند.
از طرف دیگر، به دنبال شکست حزب کارگر در انتخابات سراسری و کناره گیری «اِد میلیبند» که رهبری این حزب را بر عهده داشت، «جرمی کوربین» بیست و یکم شهریور (دوازدهم سپتامبر) جانشین میلیبند شد. این سیاستمدار انگلیسی انتقادهای فراوانی به دخالت کشورش در جنگ عراق و پیروی لندن از کاخ سفید داشت. وی همچنین مواضعی ناهمخوان با منافع و رویکردهای رژیم صهیونیستی را دنبال می کند.
به دلیل نقش انگلیس در اروپا و شراکت فراآتلانتیکی لندن با واشنگتن و تاثیرپذیری آن از انتخابات سراسری بریتانیا، خبرگزاری «فرانس ۲۴» از پیروزی حزب محافظه کار به عنوان مهمترین رویداد سال ۲۰۱۵ میلادی نام بُرد.

** حمله های تروریستی پاریس
شامگاه جمعه بیست و دوم آبان (سیزدهم نوامبر) چند حادثه تروریستی، همزمان قلب اروپا را به لرزه در آورد؛ رخدادی که «فرانسوا اولاند» رییس جمهوری فرانسه از آن به عنوان بی سابقه ترین حادثه تروریستی این کشور نام برد. در جریان چند انفجار و تیراندازی همزمان در هفت منطقه پاریس، بیش از ۱۳۰ تن کشته و صدها نفر دیگر زخمی شدند.
گروه تروریستی داعش در صفحه های مجازی خود مسوولیت این اقدام ها را بر عهده گرفت و آن را «۱۱ سپتامبر فرانسه» خواند. این گروه دهشت افکن افزون بر گروگانگیری و کشتار حدود یکصد تن در سالن نمایش «باتکلان»، با حمله به رستوران «پُتی کامبوج» در محله دهم و رستوران «بل اکیپ» در محله یازدهم پاریس و همچنین چند انفجار و تیراندازی پیرامون ورزشگاه بین المللی فرانسه در «سن دنُی» یکی از بزرگترین رخدادهای تروریستی را در قلب اروپا به نام خود ثبت کرد. البته این نخستین باری نبود که افراط گرایان در پاریس به اقدام های خشونت بار دست می زدند. هفدهم دی ماه سال ۱۳۹۳ بود که تروریست ها به دفتر نشریه «شارلی ابدو» در پاریس حمله کردند. در این رویداد که به خاطر انتشار کاریکاتور پیامبر اسلام (ص) انجام گرفت ۱۲ تن از جمله ۲ پلیس کشته شدند.

**تشدید موج مهاجرت به اروپا
طی سال های گذشته گسترش جنگ، ناامنی و فقر در کشورهای خاورمیانه همچون سوریه و برخی مناطق آفریقا، تمایل شهروندان این کشورها را برای مهاجرت به قاره سبز افزایش داده است. در حالی که اتحادیه اروپا امیدوار بود اوایل سال ۲۰۱۶ (ماه های پایانی سال ۹۴) به دلیل کاهش دمای هوا از میزان مهاجرت شهروندان کشورهای جنگ زده خاورمیانه به این قاره کاسته شود اما این اتفاق نیافتاد.
«فرونتکس»، نهادی که نظارت بر مرزهای اتحادیه اروپا را به عهده دارد چندی پیش اعلام کرد که نه تنها میزان مهاجرت کاهش نیافته است بلکه روزانه بین ۲ تا سه هزار پناهجو به یونان وارد می شوند. آمار و اطلاعات منتشر شده حاکی است شمار پناهجویانی که در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی) به کشورهای اروپایی مهاجرت کردند در همسنجی با سال پیش از آن رشدی ۲ برابری را تجربه کرده و به ۱٫۲ میلیون تن رسیده است. بر پایه اطلاعات «کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان» (UNHCR) تنها در ۲۴ روز از دی ماه پارسال حدود ۵۰ هزار و ۷۰۰ پناهجو به یونان وارد شدند. در این زمینه، «فابریس لاجری» رییس فرونتکس تاکید کرد تا زمانی که وضعیت جنگ در سوریه برقرار باشد مهاجرت پناهجویان به اروپا نیز ادامه می یابد و اگر آمار کنونی ثابت بماند اروپا سالانه یک میلیون پناهجوی تازه خواهد داشت.
همچنین بررسی ها نشان می دهد که در سال گذشته خورشیدی هزاران تن جان خود را در راه تلاش برای رسیدن به اروپا از دست داده اند. بنا بر آمارهای اروپایی، پیش از ماه های آبان و آذر پارسال ۵۶ درصد از پناهجویانی که وارد یونان می شدند سوری بودند اما بر پایه گزارش های فرونتکس این رقم پس از ماه های یاد شده کاهش یافت و به ۳۹ درصد رسید، در مقابل، شمار پناهجویان عراقی از ۱۱ به ۲۵ درصد افزایش یافت. این موضوع نشان می دهد که روند مهاجرت از دیگر کشورهای خاورمیانه به اروپا در حال فزونی است.

** تداوم اقتدار مرکل در آلمان و اروپا
آلمان بیش از هر عضو دیگر اتحادیه اروپا در همگرایی این سازمان منطقه ای نقش آفرینی می کند. در این راستا، «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان در سالی که گذشت تلاش های زیادی برای حفظ این یکپارچگی انجام داد. کمک های چندمیلیارد یورویی اتحادیه به یونان برای بازپرداخت بدهی هایش پس از رایزنی ها و تلاش های مرکل صورت پذیرفت.
برنامه ریزی مرکل برای تقسیم بندی پذیرش مهاجران میان اعضای این اتحادیه از جمله دیگر اقدام هایی بود که سبب شد گروهی از پناهجویان که پیشتر زندگی در اروپا برایشان تبدیل به رویا شده بود به وی لقب «مامان مرکل» بدهند. بنابراین، مرکل که بیش از یک دهه صدراعظمی آلمان را بر عهده دارد پارسال به عنوان چهره سال مجله «تایم» برگزیده شد. این مجله مرکل را «صدراعظمی برای دنیای آزاد» خواند و به این ترتیب مرکل چهارمین زنی بود که از سال ۱۹۲۷ توانست چهره سال این مجله را به خود اختصاص دهد.

**تغییر وضعیت بریتانیا در اتحادیه اروپا
سی ام بهمن ماه پارسال بود که مقام های ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا در بروکسل نشستی را برای تصمیم گیری در مورد جدایی یا باقی ماندن انگلیس در این اتحادیه برگزار کردند. در این نشست دوروزه، سران کشورهای عضو اتحادیه با پذیرش «موقعیت ویژه» لندن امتیازهایی را برای این عضو در نظر گرفتند.
کامرون به عنوان نخست وزیر انگلیس یک روز پس از این نشست به تشریح دستاوردهای آن پرداخت. از جمله اینکه قوانین اتحادیه اروپا تنها در صورتی برای لندن الزام آور خواهد بود که پارلمان این کشور با قوانین تصویب شده موافقت کند. بریتانیا همچنین نپذیرفت که به حوزه پولی «یورو» بپیوندد. کامرون گفت که بر پایه قوانین مربوط به تجارت آزاد، کشورش را در خارج از محدوده یورو حفظ خواهد کرد. بنابر تفسیر کامرون از موقعیت ویژه، با توافق صورت گرفته، روابط لندن و اتحادیه اروپا اصلاح خواهد شد و بریتانیا در اتحادیه اروپا باقی خواهند ماند. البته تصمیم نهایی درباره خروج یا ادامه حضور بریتانیا در اتحادیه اروپا به نتیجه همه پرسی سوم تیر ۱۳۹۵ (سوم ژوییه ۲۰۱۶) بستگی دارد و این تصمیم بزرگ به دست شهروندان بریتانیایی رقم خواهد خورد.

** یونان و بازگشت دوباره سیپراس به قدرت
نتیجه انتخابات یونان که بیست و نهم شهریور ۱۳۹۴ برگذار شد، پیروزی حزب چپگرای «سیریزا» بود که بیش از ۳۶ درصد کرسی های پارلمانی این کشور را از آن خود کرد. «ونگلس میماراکیس» رهبر اصلی ترین حزب رقیب یعنی «دموکراسی نو» پس از اعلام نتایج، با قبول شکست، پیروزی سیریزا را تبریک گفت.
حزب سیریزا پیشتر در انتخاباتی که در بهمن ۱۳۹۳ برگزار شد، با شعار اجرا نکردنِ برنامه ریاضت اقتصادی و گفت وگو برای دریافت وام از صندوق بین المللی پول پیروزی انتخاباتی را از آن خود ساخت اما پس از تشکیل دولت بسیاری از شرایط اتحادیه اروپا را پذیرفت؛ اقدامی که باعث اعلام نارضایتی و جدایی شماری از چهره های سرشناس از این حزب شد.
در ادامه، «الکسیس سیپراس» رهبر حزب سیریزا پس از آنکه اختلاف نظرهای درون حزبی را در مورد تصمیم های گرفته شده مشاهده کرد از مقام نخست وزیری استعفا و اعلام کرد که انتخابات زودتر از زمان تعیین شده برگزار خواهد شد. به این ترتیب ۹ حزب در پایان تابستان ۹۴ برای انتخابات یونان به رقابت پرداختند که باز هم حزب چپگرای سیریزا پیروز انتخابات شد.

**اروپا و برگزاری چند انتخابات محلی
نگرانی و ناخرسندی مردم فرانسه از وقوع رخدادهای تروریستی پاریس یکی از مهمترین دلایلی بود که باعث شد حزب راستگرای «جبهه ملی» در دور نخست انتخابات محلی که ششم دسامبر ۲۰۱۵ (پانزدهم آذر ۹۴) برگزار شد در ۶ منطقه از ۱۳ منطقه انتخاباتی بالاترین آرا را کسب کند. این در حالی بود که حزب «فرانسوا اولاند» رییس جمهوری کنونی و «نیکولا سارکوزی» رییس جمهوری پیشین تنها در پنج منطقه انتخاباتی بیشترین آرا را به دست آوردند.
در دور دوم انتخابات که بیست و سوم آذرماه انجام گرفت نتیجه وارونه شد. به دنبال برگزاری دور دوم، امیدهای «مارین لوپن» رهبر جبهه ملی که با اعلام نتایج دور نخست، خود را برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۷ میلادی آماده می کرد، کمرنگ شد. با این حال بازهم احتمال می رود وی در انتخابات سال آینده میلادی نامزد ریاست جمهوری شود. نتیجه دور دوم انتخابات محلی فرانسه نشان داد که حزب «اتحاد برای جنبش مردمی» (او. ام. پ) به ریاست سارکوزی به جز حزب راستگرای تندرو جبهه ملی، رقیبان چپگرای خود را نیز شکست داده است. این حزب راست میانه و متحدانش که پیشتر کنترل ۴۱ شورای محلی را در اختیار داشتند پس از این انتخابات توانستند کنترل ۷۰ شورای محلی را به دست گیرند.
در سال ۹۴ به جز فرانسه، در شماری دیگر از کشورهای اروپا نیز انتخابات محلی برگزار شد. در اسپانیا حزب حاکم محافظه کار به رغم پیروزی در انتخابات محلی اکثریت پارلمان و کرسی های بسیاری را از دست داد. همچنین ایتالیا، آلمان و …نیز پارسال انتخابات محلی برگزار کردند.

منبع: ایرنا