یکم دی در آینه تاریخ معاصر ایران

مهمترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران در این روز، به شرح زیر است:

۱ دی ۱۳۵۹
بالگرد های رژیم بعث عراق، شهر آبادان را بمباران کردند، این شهر از همان ابتدای جنگ از سه طرف محاصره شده بود.

۱ دی ۱۳۵۶
امام خمینی در بیانیه ای خواستار ارسال کمک به بازماندگان جنایت های رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان شد.

۱ دی ۱۳۵۴
دولت اتریش سرانجام تسلیم تروریست ها شد؛ در نتیجه، ربایندگان وزیران نفت اوپک، به همراه گروگان های خود از جمله جمشید آموزگار وزیر نفت ایران با هواپیمایی که دولت اتریش در اختیار آنها قرار داده بود، وین را به قصد الجزیره ترک کردند.

۱ دی ۱۳۵۱
ریچارد هلمز رییس پیشین سازمان اطلاعاتی آمریکا(سیا) به عنوان سفیر جدید این کشور در تهران معرفی شد، وی تا ۱۳۵۶ هجری خورشیدی معتقد بود هیچ خطری محمدرضا پهلوی را تهدید نمی کند.

۱ دی ۱۳۴۹
در دانشگاه تهران تظاهرات بزرگی علیه حکومت محمدرضا پهلوی برگزار شد.

۱ دی ۱۳۴۴
توپخانه های دوربرد عراق دهکده های مرزی ایران را گلوله باران کردند.

۱ دی ۱۳۴۱
سپاه دانش آغاز به کار کرد، در این طرح آموزشی، جوانان برای گذراندن خدمت سربازی به عنوان معلم به روستاهای محروم اعزام می شدند.

۱ دی ۱۳۳۹
بانک مرکزی ایران به طور رسمی کار خود را آغاز کرد، این بانک تا سال ۱۳۳۹ خورشیدی که قانون بانکی و پولی کشور به تصویب رسید، دارای حق انحصار نشر اسکناس بود. اما سرانجام بر پایه مصوبه مجلس عملیات بانک ملی به دو بخش تقسیم شد و آن بخش که مربوط به حفظ ارزش پول و تنظیم اعتبارها و حق انحصار انتشار اسکناس و پول فلزی می شد به بانک مرکزی ایران واگذار شد. بخش عملیات تجاری و اداره کردن صندوق پس انداز و فعالیت های بانکی از این قبیل مانند سابق بر عهده بانک ملی ایران باقی ماند.

۱ دی ۱۳۳۴
ایران به عضویت کنوانسیون ژنو درآمد، این کنوانسیون معاهده ای است که نقش تعیین کننده ای را در ادامه زندگی ساکنان غیرنظامی مناطق بحرانی و اسیران جنگی ایفا می کند.

۱ دی ۱۳۲۹
جمعیت زیادی با حضور صدها هزار تن از مردم با دعوت آیت الله کاشانی، به جانبداری از تلاش های مربوط به ملی شدن صنعت نفت در مسجد شاه تهران گرد آمدند.

۱ دی ۱۳۱۴
دستورالعمل اجرای غیررسمی قانون کشف حجاب به تمام استان های ایران ارسال شد.

۱ دی ۱۳۰۹
دو لایحه درباره تمدید تاریخ رواج پول ریال و تقاضای اعطای مبلغ ۵۰ هزار تومان اعتبار برای هزینه های عمران لرستان با امضای حسن تقی زاده وزیر مالیه، به مهدی قلی هدایت نخست وزیر، ارائه شد.

۱ دی ۱۳۰۵
مهدی فرخ معتصم السلطنه رئیس حسابداری وزارت امورخارجه، وزیرمختار ایران در افغانستان شد.

۱ دی ۱۳۰۳
ارنست هرتسفلد، شرق شناس آلمانی از مرز دزداب وارد ایران و عازم مشهد شد.

۱ دی ۱۳۰۲
وزارت امور خارجه ایران با ارسال یادداشتی به سفارت خود در استانبول نوشت که حل اختلاف های مرزی ایران و ترکیه تاکنون به مرحله قطعیت نرسیده است.

۱ دی ۱۲۹۴
در منطقه رباط کریم، جنگ شدیدی میان ژاندارم های ایرانی و قوای روسی درگرفت. جمعی کشته و زخمی شدند و عده ای نیز از طرف روس ها به اسارت گرفته شدند.

۱ دی ۱۲۹۴
مستوفی الممالک که در پنجم مرداد ۱۲۹۴ هجری خورشیدی به رئیس الوزرایی برگزیده شده بود، از مقام خود استعفا کرد و در همان روز عبدالحسین میرزا فرمانفرما شاهزاده قاجاری به وسیله احمدشاه قاجار مامور تشکیل کابینه شد.

۱ دی ۱۲۹۰
کشتار مردم تبریز به دست قزاقان روسی صورت گرفت، پس از آن که دولت روسیه به دلیل استخدام مورگان شوستر آمریکایی به عنوان خزانه‏دار کل کشور در ایران، به دولت صمصام‏السلطنه اولتیماتوم داد، مجلس شورای ملی این اولتیماتوم را نپذیرفت و در تبریز میان ماموران نظمیه و سربازان روس، درگیری صورت پذیرفت که به کشته و زخمی شدن تعدادی از دو طرف انجامید.

۱ دی ۱۲۸۶
حسینقلی خان نظام السلطنه که در ۲۶ آذر از طرف محمدعلی شاه به رئیس الوزرایی منصوب شده بود، یک جلد کلام الله مجید حاوی امضای شاه و سوگند وفاداری وی به مشروطیت را به مجلس تقدیم و کابینه خود را معرفی کرد.