تاکسی های فرسوده در خیابان ها ماندند

طرح نوسازی تاکسی‌های فرسوده از بهمن‌ سال ۱۳۹۴ طی یک همکاری مشترک میان سازمان مدیریت و برنامه، بانک‌های عامل، وزارت کشور و گمرک آغاز شد.
در این طرح ۲۰۰ میلیون ریال تسهیلات ارزان قیمت به مالکان تاکسی‌های فرسوده و ۵۰ میلیون ریال معادل ارزش ریالی دو گواهی اسقاط توسط گمرک به حساب خودروساز پرداخت می شد.
همچنین ۵میلیون ریال نیز بابت لاشه خودرو به عنوان آورده مالک تاکسی فرسوده لحاظ می شد و به عبارتی حدود ۲۵ میلیون تومان تسهیلات به آنان داد می‌شد وبقیه وجه را مالک تاکسی فرسوده پرداخت می کرد که در نهایت به تحویل و جایگزینی خودروی جدید منجر شود.
این طرح از زمان اجرای خود چند مرتبه متوقف شد و دوباره به کارش ادامه داد. اوج توقف این طرح بهمن سال ۱۳۹۶بود که دلیل آن طلبکاری ۱۱۰میلیارد تومانی خودروسازان به گمرگ اعلام شد. طرح نوسازی‌ تاکسی‌های فرسوده پس از توقف چندماهه، خرداد امسال با حرکتی کند به جریان افتاد.
مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور علت توقف این طرح را نبود تناسب اعتبارات و انباشت فرسودگی دانست و گفت که این موضوع باعث شده تا گمرک معوقات خود را به ایران خودرو نپردازد و در نتیجه شرکت خودروساز نیز پیش فاکتور صادر نکند و در حقیقت می‌توان گفت اعتباری که هرساله در قانون بودجه برای این نوسازی تاکسی ها تخصیص داده می شود، پاسخ انباشت فرسودگی را نمی‌دهد.
این توقف تا اوایل سال ۹۷ ادامه داشت تا اینکه در خرداد امسال زمزمه‌هایی به گوش رسید که قرار است شرکت خودروساز صدور پیش فاکتور را برای تعویض تاکسی‌های فرسوده آغاز کند بنابراین این طرح در اواسط خرداد دوباره به جریان افتاد، اما روند بسیار کندی را طی کرد.
سایه مشکلاتی که در زمینه تحریم و تغییرات ارزی در چندماهه اخیر پیش آمد بر سر طرح نوسازی تاکسی های فرسوده نیز سنگینی کرد و در عمل می توان گفت، طرح نوسازی تاکسی ها دوباره متوقف شده است.
گرانی قطعات خودرو و گرانی قیمت تمام شده خودرو که هر روز شاهد بالاتررفتن آن هستم موجب شده است که خودروساز در نبود ثبات قیمت و افزایش هرروزه قیمت آن برای تحویل تاکسی های نو کوتاهی کند و در عمل شاهد زانو زدن و توقف این طرح باشیم. طرحی که در حمل و نقل عمومی شهری، نقش بسیار مهمی را ایفا می کند و با
نوسازی ناوگان تاکسیرانی به خصوص در کلانشهرها می تواند به کاهش آلودگی هوا کمک کند.

* قرار بود ۹۰هزار تاکسی نوسازی شود
مرتضی ضامنی، مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور به خبرنگار ایرنا گفت: برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی بانک‌ها، گمرک و شرکت خودروساز و همچنین اتحادیه تاکسیرانی فرآیند اجرایی را برعهده دارند.
او تاکید کرد: برای نوسازی ناوگان تاکسیرانی قرار شد که ۹۰هزار تاکسی نوسازی شود و در این زمینه بانک های ملت، تجارت و پارسیان عهده‌دار واگذاری تسهیلات ۲۰ میلیون تومانی شدند.
وی ادامه داد: به مرور که این طرح نوسازی جلوتر رفت در حوزه بانکی مشکلاتی به وجود آمد که در نهایت به توقف طرح نوسازی تاکسی ها منجر شد.
ضامنی گفت: خدمات گمرک بسیار مهم است، چرا که در فرایند نوسازی خودروهای فرسوده مراکز اسقاط دو عدد گواهی اسقاط را که به ارزش ۵ میلیون تومان محاسبه شده است، از محل گمرک از بودجه کشوری کارسازی می کند و ۵ میلیون تومان هم از خود متقاضی کسر می شود و به این ترتیب خودروساز هم می تواند از تخفیفات گمرکی در این زمینه برخوردار شود.
مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور گفت: طرح نوسازی ناوگان تاکسیرانی چندین سال متوقف شده بود تا اینکه از ابتدای سال ۹۵ دوباره این طرح شروع شد و قرار شد که با حجم ۱۸۶ هزار دستگاه تاکسی که به سن فرسودگی ۱۰ سال بر اساس قوانین موجود مصوبه هیات وزیران رسیده بودند، این نوسازی انجام شود.
ضامنی تصریح کرد: در این مسیر انباشت فرسودگی تاکسی ها و همچنین اعتباراتی که برای بخش گمرک و نوسازی در نظر گرفته شده بود با هم تناسب نداشت.

* سه بار متوقف شد
وی ادامه داد: خودروساز طلبکار بود. این انباشت بدهی وقفه ای را در روند اجرایی طرح نوسازی تاکسی ها ایجاد کرد و روند نوسازی تاکسی‌ها کند شد.
مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشوری اعلام کرد: سال گذشته شاهد بودیم که به واسطه وقفه ایجاد شده پیش بینی هایی که در این طرح انجام شده بود، تحقق پیدا نکرد و حدود سه بار در سال ۹۶ این طرح متوقف شد.
ضامنی گفت: دو عامل موجب توقف طرح نوسازی خودروها در سال ۱۳۹۶ در بهمن ماه بود. در آن زمان ۱۱۰ میلیارد تومان به خودروساز بدهکار بودیم در نهایت در سال ۹۷ بدهی گمرک به شرکت خودروساز توسط سازمان برنامه و بودجه کارسازی شد و مبلغ ۱۱۰ میلیارد تومان معوقات تا پایان سال ۹۶ پرداخت شد.

* ۱۰۴ هزار و ۵۰۰ نفر متقاضی تاکسی
وی اضافه کرد: در زمان حاضر ۱۰۴ هزار و ۵۰۰ نفر متقاضی نوسازی تاکسی تمام فرآیندهای سازی را انجام داده اند و منتظر صدور پیش فاکتور هستند، اما سرعت کار کند است.
ضامنی خاطرنشان کرد: در مسیر اجرای این طرح به مباحث جدیدی رسیدیم. تولید خودروساز پایین آمد و تبعات آن نیز متوجه تاکسی‌ها شد.
وی ادامه داد: در سال ۹۷ حدود هزار پیش فاکتور صادر شد که از این میزان فقط ۳۵۰ تا کسی تحویل داده شده است. این عدد به هیچ عنوان تناسبی با نوسازی ناوگان تاکسیرانی و همچنین انباشت خودروهای فرسوده ندارد.
وی اعلام کرد: در طرح نوسازی ناوگان تاکسیرانی طوری برنامه ریزی شده است که مراحل ثبت نام و تقاضا برای نوسازی تاکسی انجام شود اما تا زمان تحویل خودروی نو، تاکسی فرسوده از راننده تاکسی گرفته نمی‌شود و در اصل می‌توان گفت تحویل تاکسی کلید به کلید انجام می شود تا مشکلات معیشتی و کاری برای رانندگان تاکسی ایجاد نشود.

*نوسازی تاکسی ها فقط با همکاری یک خودروساز
ضامنی خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات نوسازی ناوگان تاکسیرانی این است که برای نوسازی فقط از ظرفیت شرکت ایران خودرو استفاده می شد. در این زمینه مباحث انحصاری بودن نیز مطرح می‌شد که سرعت را در این کار کند می کرد.
وی ادامه داد: به همین دلیل بود که با همکاری سایپا دو خودروی آریو و برلیانس نیز در دستور کار نوسازی ناوگان تاکسیرانی قرار گرفت و این خودروساز نیز وارد طرح شد به این دلیل که می‌خواستیم در سال ۹۷ اجرای طرح نوسازی ناوگان تاکسیرانی شتاب بیشتری بگیرد.

*نوسانات ارز و افزایش قیمت خودرو
مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی کشور گفت: اوایل سال ۹۷ کار نوسازی تاکسی ها طبق روال پیش می رفت تا اینکه مباحث جدید در زمینه تحریم و همچنین نوسانات ارز و افزایش قیمت خودرو پیش آمد.
وی افزود: حدود یک و نیم ماهه اوایل سال بود هنوز شورای رقابت قیمت های جدید را مشخص نکرده بود و در نهایت حدود دو میلیون تومان به قیمت محصولات ایران خودرو اضافه شد اما دوباره شاهد تحریم‌های دیگر بودیم که به افزایش مجدد قیمت خودرو منجر شد. اکنون ارز دولتی از خودروها حذف شده و ارز ثانویه جایگزین شده است و به این ترتیب خودروهای سمند، پژو، برلیانس و آریو را دستخوش تغییرات افزایش قیمت کرده است.
وی اعلام کرد: به این ترتیب بود در عمل واگذاری تاکسی کند شد. خودروساز از دادن خودرو امتناع کرد و طرح نوسازی تاکسی ها اکنون به صورت قطره چکانی به کار خود ادامه می داد.

* انباشت ۱۱۶هزار تاکسی فرسوده داریم
ضامنی گفت: در حال حاضر انباشت ۱۱۶ هزار تاکسی فرسوده داریم که تا پایان سال به ۱۵۰هزار عدد خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه ثبت سفارش خودرو وارداتی متوقف شده است، گفت: در طرح نوسازی تاکسی ها، اسقاط بدون جایگزین داریم اما عده ای از رانندگان قصد ماندن در ناوگان تاکسیرانی را ندارند و به این ترتیب از ناوگان خارج می شوند و مبلغ اسقاط خودروی خود را دریافت می کنند، در اینجا ارزش اسقاط این نوع خودروها وابسته و تابع واردات خودرو است که در عمل توقف ثبت سفارش خوردو وارداتی نیز یکی از موجبات توقف طرح نوسازی تاکسی ها شده است و با این روند امیدی به خروج تاکسی های فرسوده نداریم.

* ۱۰درصد تاکسی ها بدون جایگزین
مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور گفت: برآورد می شود از مجموع تاکسی های فرسوده ۱۰درصد شامل فرآیند بدون جایگزین خواهند بود که در این زمینه چون از ناوگان تاکسیرانی خارج می شوند به یک نوعی کمکی به اعتبارات دولتی خواهد شد.

* ورود خودروهای هیبریدی به ناوگان حمل و نقل عمومی
وی افزود: در ۲سال گذشته شاهد ورود خودروهای هیبریدی به ناوگان حمل و نقل عمومی بودیم که اتفاق خوبی بود. این طرح در کلانشهرها به صورت محدود انجام شد و بخش خصوصی هم از این طرح استقبال کرد.
ضامنی خاطرنشان کرد: ایران خودرو ۴هزار و ۵۰۰ خودرو را برای سال ۹۶ وعده داده بود اما برای هزار خودرو پیش فاکتور داده شد و همچنین متعهد شده بود تا پایان شش ماهه اول امسال این خودروها تحویل دهد البته قیمت تحویلی بر اساس قیمت روز است.

*حوزه حمل و نقل عمومی نیاز به حمایت دارد
مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور گفت: امسال شاهد اتفاقات غیر منتظره ای مانند تحریم ها و تغییرات ارزی بودیم و این مباحث حوزه نوسازی ناوگان تاکسیرانی را هم متاثر کرد. در صورتی که با توجه به حجم بالای فعالیت ناوگان تاکسیرانی، در مجموع در حوزه حمل و نقل عمومی در چنین اوضاعی نیاز به حمایت داریم، چرا که با این تاثیرات شاهد استرس در بخش کرایه تاکسی، اتوبوس و همچنین حمل بارشهری خواهیم بود.

*برای بخش حمل و نقل عمومی ارز دولتی تخصیص داده شود
ضامنی اعلام کرد: در مرحله نخست دولت باید بیشتر از بخش حمل و نقل عمومی حمایت کند و همچنین به این بخش ارز دولتی داده شود تا قیمت ها متعادل شود.

* پیشنهادهایی برای تقویت ناوگان حمل نقل عمومی
مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشوری با توجه به مشکلات پیش آمده در روند نوسازی ناوگان تاکسیرانی به بیان پیشنهادهایی برای تقویت ناوگان حمل نقل عمومی و تاکسیرانی پرداخت و گفت: بهتر است دولت برای کاربری خودروهای شخصی، تاکسی ها و ناوگان حمل و نقل عمومی تفکیک قائل شود. این تفکیک می بایست در مبحث خودروهای وارداتی و ثبت سفارش ها نیز مود توجه قرار گیرد.
ضامنی ادامه داد: دولت باید شرکت های خودروساز را الزام کند که سهمی از تولید خود را به تاکسی و حمل و نقل عمومی اختصاص دهند. در این خصوص نیز درخواستی در کار گروه کاهش آلودگی هوا داشتیم که قرار شد که خودروساز و وزارت صنعت به این درخواست پاسخ دهند.

* راهکاری برای خروج تاکسی های بدون جایگزین داشته باشیم
مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور تصریح کرد: در چند سال گذشته فرآیند واگذاری تاکسی به متقاضیان با ضابطه نبوده است. برخی که کارشان تاکسی داری نبود و در این خصوص ذی حق نبودند، تاکسی گرفتند، اما در عمل هیچ نوع فعالیتی ندارند و فقط از ورود به طرح ترافیک و مصارف شخصی خود از این تاکسی ها استفاده می کنند.
ضامنی تاکید کرد: بنابراین باید تمهیداتی اندیشیده شود تا با ارائه طرحی مانند خروج آنها از ناوگان تاکسیرانی بدون جایگزین اقدام شود و پلاک این خودروهای تاکسی به پلاک شخصی تبدیل شود این طرح شامل تاکسی هایی است که به سن ۱۰ سال رسیده اند و معاینه فنی دارند.
وی ادامه داد: تبدیل این نوع تاکسی ها به پلاک شخصی موجب کاهش آلودگی هوا خواهد شد، چرا که هر تاکسی به طور متوسط ۲۰۰ کیلومتر در روز پیمایش دارد در صورتی که پیمایش یک خودرو شخصی یک چهارم این میزان است به این ترتیب کمکی به کاهش آلودگی هوا خواهد شد.
مدیر عامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور اظهار داشت: به این ترتیب پیش بینی می شود که ۲۰درصد ا زتاکسی ها از مسیر فعالیت ناوگان تاکسیرانی خارج خواهند شد.
ضامنی گفت: در طرح نوسازی ۹۰ هزار تاکسی فرسوده در مجموع ۷۲ هزار تاکسی ثبت نام کرده اند که ۶۱ هزار و ۷۰۰ تاکسی جدید تحویل داده شده و ۱۰ هزار و ۸۰۰ تاکسی در فرآیند بدون جایگزین بودند.
گزارش از ناهید حاجی خانی