دلیل پیروزی ترامپ در اردوگاه کلینتون بود

میلاد انصاری در ادامه این یادداشت می نویسد: اگر چه پایه‌های نظام حزبی در اروپا بنا نهاده شد، اما شرکت احزاب سیاسی در انتخابات ملی، اولین بار در آمریکا اتفاق افتاد. زیرا تا قرن نوزدهم این تفکر در میان اروپاییان غالب بود که احزاب سیاسی، شرارت سیاسی و نزاع سیاسی را با خود به همراه دارد، تا اینکه در انتخابات آمریکا نتیجه خلاف این تفکر روی داد و تا حدودی نقش تحزب پر رنگ‌تر شد. در جریان تصویب قانون اساسی آمریکا (١٧٩١-١٧٨٧) که بحث احزاب سیاسی مطرح شد، دو تن از رهبران سیاسی کنگره آمریکا بحث دامنه‌داری را راجع به جایگاه قدرت و قانون اساسی مطرح کردند و عملا کنگره را به دو جناح «فدرالیست‌ها» به رهبری هامیلتون و جناح «جمهوری‌خواه» به رهبری جفرسون تقسیم کردند که در حقیقت این دو حزب جزء اولین احزاب آمریکایی هستند.

حزب جمهوری‌خواه، بعدها به «جمهوری‌خواه دموکرات» و سپس به «دموکرات» تغییر نام داد و از آن زمان تا به امروز با همین نام به حیات سیاسی خود ادامه می‌دهد. حزب دموکرات در سال ١٨۵۶ دچار انشعاب شد و منشعبین این جریان حزب «جمهوری‌خواه» را تشکیل دادند.
اما حزب «فدرالیست» طَی سال‌های ١٨٢٠ تا ١٨٣٠ به تدریج از صحنه سیاسی آمریکا کنار رفت و حزب دموکرات جایگزین آن شد. از آن پس دو حزب بزرگ سیاسی در آمریکا فعالیت خود را ادامه دادند و به ایفای نقش در سپهر سیاسی آمریکا پرداختند.

ثمره فعالیت حزبی و ایفای نقش حزبی در آمریکا این بود که نخستین رئیس جمهور حزب دموکرات توماس جفرسون (سومین رئیس جمهور امریکا) شد و ٨ سال هم حکومت کرد. نخستین رئیس جمهور حزب جمهوری‌خواه آبراهام لینکلن بود .

اما اختلاف دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه از سه بعد اقتصادی، نژادی و مذهبی قابل کنکاش و واکاوی است. از بعد اقتصادی، اکثر طرفداران حزب دموکرات از طبقه متوسط و به نوعی طبقه کارگر هستند، در حالی که حزب جمهوری‌خواه متعلق به طبقه سرمایه‌دار و صاحبان صنایع آمریکاست.
از بعد نژادی این دو حزب به اختلاف پایگاه اجتماعی اعضای آن دو باز می‌گردد. به طوری که اکثر اعضای حزب جمهوری‌خواه از نظر نژادی به خانواده‌های انگلوساکسون وابسته هستند و غیرانگلوساکسون‌ها (ایرلندی‌ها، یهودی‌ها، آلمانی‌ها) از حزب دموکرات پشتیبانی می‌کنند.

اختلافات مذهبی فاحش این دو حزب باعث شده است که پروتستان‌ها- که از نظر مالی مرفه‌ترند و از نظر نژادی هم به نژاد انگلوساکسون وابسته هستند- بیشتر به حزب جمهوری‌خواه تمایل داشته باشند و لیکن در مقابل این مهم کاتولیک‌ها بودند که از نظر مالی در وضع بدتری به سر می‌بردند و از نظر نژادی وابسته به غیرانگلوساکسون‌ها بودند، به حزب دموکرات متمایل بودند.

این سطور مقدمه‌ای برای ورود به بحث انتخابات اخیر آمریکا و دلایل پیروزی ترامپ است. امروزه در جهان هر اندیشه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و… باید تکلیف خودرا با اقتصاد و اقتصاد سیاسی مشخص کند. با پیش‌فرض جمله فوق، دونالد ترامپ هم از فضای بحرانی اقتصاد آمریکا نهایت استفاده را برد و آن را موضوع پروپاگاندای خویش قرار داد. او وقتی می‌گوید اقتصاد فاسد است و باید در این حوزه انقلابی صورت گیرد، عینا این کلمات و جملات بار پروپاگاندای بالا و سنگینی دارد.

ترامپ در عرصه انتخابات بر روی گزاره مهم «سنت‌شکنی» سرمایه‌گذاری کرد و تا حدودی دیسیپلین و معادلات ساختارها را به هم زِد .وضعیت نسبتا بد آمریکا نسبت به سال‌های گذشته، تداوم روند نابرابری اقتصادی، کاهش درآمد خانواده‌ها و از همه مهم‌تر بحران مالی جهانی مهم‌ترین عامل پیروزی ترامپ بود. و عوامل مهمی که مد نظر مردم آمریکا بود و به آن توجه وافری داشتند، مواردی مانند بحران مالی ۲۰۰۸ و افزایش فاصله طبقاتی، قوی‌تر شدن کشورهای رقیب آمریکا مانند چین در اقتصاد و روسیه در نفوذ نظامی و سیاسی، سرخوردگی آمریکایی‌هایی سفیدپوست از این وضعیت و آرزوی بازگشت به دوران طلایی ریگان (ریگان باعث سقوط شوروی شد) و محدودیت‌های تجارت بین‌الملل برای کارگران آمریکایی و خروج شرکت‌های بزرگ از این کشور. از آنجایی که شعارهای حزب جمهوری‌خواه به این موارد نزدیک و شاخص‌های مهمی چون مالیات کمتر، عدم تمرکز دولت در بحث اقتصاد و حضور نظامی در کشورها و سیطره بر جهان با ابزار نظامی‌گری مد نظرشان بود، فلذا این مهم باعث شد که حتی ایالت‌های شمال آمریکا که همیشه حامی دموکرات‌ها بودند، بخش سفیدپوست غیر آکادمیک آن، تمام آرای خود را به سبد ترامپ بریزند، تا تاثیر شعارهای اقتصادی و بار کششی نظام سرمایه‌داری محرزتر شود.

اما شعارها و سیاست‌های تقارنی کلینتون با اوباما، پنهان‌کاری و از همه مهم‌تر ماجرای ایمیل‌ها، عامل شکست هیلاری کلینتون شد، تا یک تاجر برج‌ساز چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا شود.
پیروزی ترامپ در آمریکا منجر به اعتراضات مردمی و اغتشاشات خیابانی شد و در کشور ما هم فعالان سیاسی و رسانه‌ای در فضاهای مجازی و تا حدودی جراید اعتراضات خود را روانه اردوگاه ترامپ کردند و اعتقاد داشتند که او برای ایران خطرناک است.

اما با نگاهی عمیق‌تر به تحولات آمریکا و جهان، می‌توان گفت که هیچ‌کدام از دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات بر منافع ملی کشور خود پا نمی‌نهند، اما برای ما که باید دربرابر آن‌‎ها موضع داشته باشیم، موضع شفاف و روشن حزب جمهوری‌خواه مفیدتر خواهد بود تا دگردیسی و بازی‌های منفعت‌طلبانه
دموکرات‌ها.
*منبع: روزنامه همدلی، ۱۳۹۵٫۹٫۱