پکن و آ.سه.آن از اختلاف در دریای جنوبی چین تا ایجاد پیمان ۱۰ ساله حفاظت

به گزارش جارپرس از ایرنا،رهبران ۱۰ کشور جنوب شرق آسیا تاکنون ماراتن های مختلفی از گفت وگوها را در اجلاس مختلف برای رفع اختلافات خود در این پهنه آبی جهان پشت سرگذاشته اند.
بزرگترین چالش کشورهای حوزه دریای جنوبی چین شامل ، مالزی ، فیلیپین ، تایوان و ویتنام ادعای مالکیت حدود ۹۰ درصدی چین در این حوضه دریایی است که این امر سبب شده پکن نه تنها بیشترین بهره برداری را از منابع غذایی و نفتی این منطقه داشته باشد بلکه طلایه دار بزرگترین خطوط کشتیرانی و نظامی این منطقه نیز محسوب شود.
هریک از این ملت ها از این دریا با نامی خاص یاد می کنند، ویتنامی ها دریای جنوبی چین را دریای ‘شرق’ و مردم فییلیپین آن دریای ‘لوزان’ می خوانند. این پهنه آبی بخشی از اقیانوس آرام به وسعت حدود سه و نیم میلیون کیلومتر مربع است که محدوده مرزهای آبی سنگاپور تا تنگهٔ تایوان را دربر می‌گیرد و پس از پنج اقیانوس این دریا با صدها جزیره بزرگترین ناحیهٔ دریایی جهان محسوب می شود.
در واقع مناقشه اصلی بر سر محدوده قلمرو و تمامیت مرزی مناطقی از اقیانوس و جزایر پاراسل و اسپراتلی به عنوان دو مجمع الجزایربا منابع نفت خیز است که چند کشور ادعای مالکیت تمام یا بخشی از آن‌ را دارند. علاوه بر این جزایر، مجموعه‌ای از صخره‌های سنگی، صخره‌های مرجانی و جزیره های ماسه ای مانند سد ساحلی اسکاربورو نیز در این منطقه قرار دارند.
منطقه بزرگ مورد ادعای چین از استان جنوبی هینان این کشور تا صدها کیلومتر در جهت جنوب و شرق ادامه دارد. پکن می‌گوید حق مالکیت چین بر این منطقه دو هزار سال قدمت دارد.
دیگرکشورهای همسایه این آبراه،نیز برای خود حق مالکیتی دراین ابراه در نظر دارند و از این نگاه دریای جنوبی چین شاهراه و رگ اصلی حیات اقتصادی آنهاست.
اختلاف ارضی در این منطقه آن گونه جدی است که فیلیپین فروردین ۹۳ با طرح شکایت از چین در دادگاه داوری بین‌المللی لاهه و ادعای مالکیت بخشی از دریای جنوبی چین، موضع پکن را در خصوص مالکیت این سرزمین ها در سطح بین المللی به چالش کشید.
دادگاه بین المللی لاهه تا ۱۵ دسامبر ۲۰۱۴ (۲۳ آذر) به چین مهلت داده بود به اتهامات مطرح شده توسط فیلپیین پاسخ دهد اما پکن با غیر قانونی دانستن این روند، اهمیتی به درخواست دادگاه نداد و به منظور حفظ موقعیت خود در این منطقه پایگاههای نظامی متعددی نیز در آن ایجاد کرد.
البته چین درعین حال ، با گسترش مناسبات تجاری و حتی ارسال هدایای نظامی درصدد است تا همواره پیوند سیاسی اقتصادی خود با کشورهای آسه آن را محکم نگه دارد و بسترهای نفوذ اقتصادی بیش از ۱۱ تریلیون دلار خود را در این حوزه حفظ کند.
بر اساس بیانیه جدید و مشترک رهبران چین و آسه آن که روز گذشته درمانیل تحت عنوان ‘اعلامیه یک دهه حفاظت از محیط زیست ساحلی و دریایی در دریای جنوبی چین’ (۲۰۱۷-۲۰۲۷)’ منتشر شد، آنها بر حفاظت اکوسیستم ، تنوع زیستی و شرایط زیست محیطی و بستر این پهنه آبی تاکید کردند.
اجلاس سران آسه آن در روزهای ۱۲ تا ۱۴ نوامبر (۲۱ تا ۲۳ ابان ماه ) درمانیل فیلیپین و همزمان با پنجاه سالگی این اجلاس برگزار شد.
در متن دو صفحه ای سند مزبور که یکی از نتایج مهم و اندک سی و یکمین اجلاس سران آسه آن محسوب می شود، اعلام شده که ‘دولت های عضو آسه آن و چین متعهد شده اند تا آرمان های این اعلامیه را برآورده سازند.’
این نکته از ان رو اهمیت دارد که برخی از کشورهای منطقه خواستار دخالت آمریکا رقیب اصلی چین ، در مناقشه بر سر دریای جنوبی چین بودند. موضوعی که پکن به شدت از آن اجتناب دارد.
طبق این اعلامیه رهبران پکن و آسه آن ‘حفظ و مدیریت پایدار محیط زیست ساحلی و دریایی برای رفاه اقتصادی و کیفیت زندگی مردم منطقه را بسیار حائز اهمیت دانستند.’
به گفته کارشناسان، دریای جنوبی چین منبع ۱۲ درصد از کل ماهیگیری جهانی است و همچنین این شاهراه ، کانال حیاتی برای عبور سالانه ۵ تریلیون دلارتجارت بین المللی است . این منطقه به طور بالقوه دارای ۱۱ میلیارد بشکه ذخایر نفت و ۱۹۰ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی است.