شکایت از نطق امیدی‌ها،‌ تقابل سیاسی یا حق قانونی

۲۰ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در واکنش به نطق‌های پروانه سلحشوری و غلامرضا حیدری از نمایندگان مردم تهران به بهانه مصالح ملی به هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان، شکایت کرده‌اند. هم‌زمان جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در گفت‌وگو با فارس گفته: «این دو نطق کپی‌برداری از متون تهیه شده توسط اتاق فکر استکبار جهانی است.» البته در بخش دیگری از مصاحبه مدعی اشراف اطلاعاتی بر این دو نماینده شده و تأکید کرده: «به لطف خدا ان‌شاءالله همه آن‌ها به‌زودی ضربه کاری نیز خواهند خورد.»

** نمایندگان به مبانی فکری هم احترام بگذارند
حال سؤال این است که آیا باوجود تأکیدات قانونی مبنی‌بر آزادی نمایندگان در اظهارنظر، هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان صلاحیت رسیدگی به چنین شکایتی را دارد؟‌ داوود محمدی، نماینده تهران در این باره به خبرنگار ایرناپلاس می‌گوید: نمایندگان بر اساس قانون مجاز به بیان نظرات‌شان هستند. آنان می‌توانند انتقاد و انتظارات خود را بیان کنند و این اختیاراتی است که قانون به آن‌ها داده است.
وی با اشاره به اینکه نمایندگانِ دیگر نیز حق اعتراض به این نظرات را دارند، می‌افزاید: قانون به فردی که نماینده می‌شود اختیار می‌دهد مشکلاتی که می‌بیند را بیان کند. بنده معتقدم نمایندگان باید به مبانی فکری یکدیگر احترام بگذارند.
این نماینده تهران بابیان اینکه نمایندگان مجاز نیستند از اختیارات‌شان علیه امنیت ملی استفاده کنند، می‌گوید: بهتر است نمایندگان اگر موضوعی را مدنظر دارند با دیگر نمایندگان در میان بگذارند و به این طریق نقدشان را بیان کنند.
محمدی در پاسخ به اینکه آیا هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان می‌تواند به این موضوع ورود کند، تصریح می‌کند: باید این موضوع را بر اساس آیین‌نامه هیأت نظارت بررسی کنیم. تصور من این است که آیین‌نامه در این باره اظهارنظر نکرده است.

** نطق انتقادی؛ اقدام علیه امنیت ملی
علیرضا سلیمی، نماینده محلات و از اعضای جبهه پایداری که عضو هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان نیز هست، درباره اینکه آیا هیأت نظارت بر نمایندگان می‌تواند به این موضوع ورود کند، به خبرنگار ایرناپلاس می‌گوید: بله؛ به هیأت نظارت شکایت شده و می‌تواند به آن ورود کند. اصلاً یکی از وظایف ذاتی این هیأت این است. اگر هیأت نظارت نتواند در امور مربوط به امنیت ملی ورود کند، کجا باید ورود کند؟
وی در پاسخ به این پرسش که نوبت بررسی این شکایت در هیأت مشخص شده است یا نه، می‌گوید: شکایت به هیأت واصل شده و در اولین جلسه بررسی خواهد شد.

** اصل ۸۶ قانون اساسی، آزادی رأی نمایندگان
بر اساس بند پ ماده ۲ آیین‌نامه هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان، رسیدگی به گزارش‌های واصله درباره اعمال خلاف امنیت ملی کشور و سایر اعمال مجرمانه از بُعد انتظامی نمایندگان در حدود صلاحیت این هیأت است.
با این حال، همین آیین‌نامه دو بار بر آزادی اظهارنظر نمایندگان تأکید دارد. بر اساس ماده ۹ این آیین‌نامه، «نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهارنظر و رأی خود کاملاً آزادند و نمی‌توان آن‌ها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده‌اند یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده‌اند تعقیب یا توقیف کرد.» و این موضوعی است که اصل ۸۶ قانون اساسی نیز بر آن تأکید کرده است.
همچنین تبصره ۲ ماده ۶ همین آیین‌نامه تأکید دارد:‌ کلیه امور مربوط به حقوق نمایندگی ملت که در قانون اساسی به آن تصریح شده است؛ اعم از اظهارنظر و اعلام مواضع در مسائل داخلی و خارجی کشور و آزادی در انجام وظایف قانونی و اعمال رأی خود و کسب اخبار و اطلاعات مورد نیاز وظایف نمایندگی و قانونگذاری و تحقیق و تفحص در تمام امور کشور و سؤال و استیضاح وزرا و رئیس‌جمهور و رأی اعتماد و رأی عدم ‌اعتماد و مأموریت‌های محوله که همه آن‌ها در راستای ایفای وظایف نمایندگی به‌عمل می‌آید، از شمول مجازات موضوع این ماده مستثنی است.

** دو نطق انتقادی؛ بهانه حمله پایداری‌ها به امیدی‌ها
سه‌شنبه هفته گذشته، دو عضو فراکسیون امید درباره مشکلات کشور و راه‌های برون‌رفت از آن‌ها، نطق کردند. پروانه سلحشوری در بخشی از نطق خود از رهبر معظم انقلاب اسلامی درخواست برگزاری همه‌پرسی برای اصلاح قانون اساسی کرد و منتقد نظارت استصوابی شورای نگهبان شد. همچنین، غلامرضا حیدری دیگر نماینده مردم تهران با انتقاد از شیوه اداره کشور و نوع تعاملات ما با کشورهای دنیا تأکید کرد: مگر ما قیم دنیا هستیم که می‌خواهیم بینی همه را به خاک بمالیم. خود را حق مطلق نپنداریم و آنچه را که بافکر ما تفاوت دارد، باطل نپنداریم. شاید این نگاه یکی از مهم‌ترین دلایل تنش‌ها و درگیری‌های روابط داخلی و خارجی کشور است.
این سخنان واکنش گروهی از نمایندگان و چهره‌های سیاسی را به‌دنبال داشت. سلحشوری به ایرناپلاس می‌گوید:«معترضان به نطق من، بیشتر، نمایندگان متعلق به جناح پایداری بودند.»

گزارش از شیما شعاعی