حسرت زندگی در طبیعت روستایی مازندران

یادش به خیر، در کوچه پس کوچه های روستا که قدم می زدیم آنقدر دور و برمان ساکت بود که حتی صدای خش خش برگ های نازک و ظریف درختان زیر پایمان را هم می شنیدیم ؛ صداهایی که نه تنها آزارمان نمی داد حتی سعی می کردیم گام های بعدی را نیز بر روی همین برگها بگذاریم تا باز هم این صداها تکرار شود .
حالا دیگر خبری از آن صداهای خوشایند و گوش نواز نیست و در هیاهوی صداهای ناهنجار امروزی دیگر این صداها در روستاهای مازندران به تاریخ پیوسته و کمتر می توان اثری از آنها دید و شنید.
حالا هر قدر به دنبال این آسایش می چرخیم کمتر نشانی از آن می یابیم و برای مردم مازندران این مثال که ‘ جستیم ما ، اکنون یافت می نشود ‘ رنگ ومعنای پررنگ تری به خود گرفته است .
*** رخت بر بستن آرامش از روستاهای مازندران
تغییر چهره سنتی و قدیمی روستاهای مازندران و روی آوردن به مدل زندگی شهری را می توان بخشی ناشی از حضور خوش نشین ها و افراد غیر بومی دانست اما بخش بیشتری از این تغییرات ماحصل مدرنیته شدن جوامع روستایی است که چهره روستاها را دگرگون کرده است .
روستاهایی که زمانی محیطش تجلی گاه آرامش و آسایش برای اهالی و افراد گریزان از زندگی شهری بود تا دمی ، لحظاتی و ساعاتی را در آنجا به دور از هیاهوی ماشینی شدن بگذرانند ، اکنون تنها نامی از روستا را با خود یدک می کشند در حالیکه مدل شهری کوچک با تمام مصائبش از نوع آلودگی های صوتی را با خود به همراه دارند .
مازندران ۳ هزار و ۲۰۰ روستا دارد که براساس آمارها ۴۷ درصد از جمعیت حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفری استان در روستاها ساکن هستند .
*** یک استان قربانی نجات یک کلان شهر
یک کارشناس اداره کل محیط زیست مازندران با اشاره به گسترش و توسعه آلودگی های صوتی در تهران کلانشهر نزدیکی مازندران ، گفت : از سال ۸۵ این شهر از حیث آلودگی صوتی در زمینه کارخانه ها ، ترافیک و مسکونی از تمامی استانداردها عبور کرده است .
سینا معماری ادامه داد : ساخت آزاد راه و جاده ها برای کوتاه کردن مسیر حضور افراد از تهران به مازندران بخشی از اقدامات برای کاستن از بار جمعیتی تهران و نجات از آلودگی ها است .
وی افزود : در مسیر ساخت جاده هاآسیب و تخریب محیط زیست ، جنگلهای باستانی و گونه های گیاهی نادر و تاریخی مازندران رانیز به همراه داشت .
این محقق آلودگی صوتی محیط زیست مازندران از حضور تعداد زیادی افراد در محیط های طبیعی مازندران با عنوان ‘هجمه عظیم آلودگی صوتی’ نام برد و گفت : این حضور پر سرو صدای خودرو و افراد نه تنها آسیب به ساکنان استان زده بلکه طبیعت و حیات وحش را در معرض خطر قرار داده است .
وی آستانه شنوایی پرندگان را کمتر از ۷۰ دسی بل اعلام کرد ، افزود : اما حتی در ایام خاص به ویژه تعطیلات این سرو صداها در مازندران به ۱۰۰ دسی بل هم می رسد .
معماری ادامه داد : این هجوم سرو صدا باعث شده تا پرندگان از جنگل های مازندران مهاجرت کنند .
این کارشناس حفاظت از محیط زیست مازندران که قدمت جنگل های استان را زیاد و بعد از عصر یخبندان اعلام کرد ، افزود : هر چند در دیگر استان های کشور ، جنگل هایی همچون زاگرس وجود دارد اما آنچه در باطن جنگل های شمال کشور پنهان است ، فراتر از دیگر مناطق است .
*** خسارت های آلودگی زیست محیطی گاها جبران ناپذیر
این مسئول بررسی آلایندگی های زیستگاه های مازندران برخی از این خسارت های آلودگی زیست محیطی را گاها جبران ناپذیر اعلام کرد و افزود : از بین رفتن زاد آوری پرندگان و دیگر موجودات بر اثر آلودگی صوتی از آن جمله خسارت ها است .
وی ادامه داد : همچنین مزاحمت های ناشی از سر وصدای حضور کارخانه ها و ویلاها موجب کوچ گونه های پرندگان از این مناطق جنگلی مازندران شده است .
معماری که از سال ۱۳۷۹ مطالعات و تحقیقات پیرامون اثرات آلودگی صوتی در از بین رفتن گونه های خاص گیاهی در مازندران را انجام داده ، گفت : طی سالها حتی بسیاری از این گیاهان که در فواصل هشت متری پای درختان روئیده می شد ، دیگر اثری از آنها وجود ندارد .
*** باز شدن پای صنایع پر سر و صدا در روستاها
وی همچنین از تغییر سبک زندگی نیز به عنوان یکی از عوامل ایجاد آلودگی صوتی در روستاهای مازندران نام برد و افزود : امروزه دیگر خبری از فعالیت واحدهای تولیدی و صنعتی همسو با محیط روستا نیست .
معماری ادامه داد : دادن مجوز برای راه اندازی کارخانه ها و صنایع پر سر و صدا در روستاها باعث شد تا این محیط نیز آلودگی های صوتی صنعتی را نیز تجربه بکند .
این محقق حوزه آلاینده های صوتی مازندران لحاظ کردن تدابیری برای حفظ فضاهای بکر روستاهای دور از دسترس با استفاده و ایجاد خانه هاو اقامتگاه های سنتی و بومی را یکی از راهکارهای لازم در این خصوص برشمرد .
وی همچنین خواست که قوانین حفظ صیانت از عرصه های محیط زیست ومنابع طبیعی به صورت جدی و همگانی اجرا شود تا دیگر دست اندازی ها را شاهد نباشیم .
همسو با نیاز به ایجاد اقامتگاه های سنتی و بومی برای حفظ باقیمانده روستاهای مصون مانده مازندران از آلودگی های صوتی با عث شده تا اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران اقداماتی از این جنس را مورد توحه قرار دهد .
*** فعالیت ۵۱ اقامتگاه بوم گردی مازندران در یکسال اخیر
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران تعداد اقامتگاه های بوم گردی دارای مجوز استان را ۵۱ واحد اعلام کرد و گفت که مجوز فعالیت این تعداد در مدت یکسال اخیر صادر شد .
مهران حسنی افزود : بیشتر درخواست پروانه اقامتگاه های بوم گردی برای مناطق ییلاقی و کوهستانی مازندران، به ویژه در مناطق جنت رودبار تنکابن، جواهرده رامسر، هزارجریب نکا، ساری، کیاسر و نوشهر بوده است.
وی که از اقامتگاه های بوم گردی با حفظ چهره و معماری سنتی روستایی را از جمله تلاش های این اداره کل برشمرد و ادامه داد : این اداره کل میراث فرهنگی برای کمک به توسعه فضاهای اقامتگاه های بوم گردی در مازندران تسهیلات با کارمزد چهار درصد پرداخت می کند .
به گفته کارشناسان حال آنکه در روستاهای مازندران اینک با تغییرات اینچینی کمتر رنگی از آسایش گذشته در آن یافت می شود اما باید روستاهای مناطق بالادست و ییلاقی را که به نوعی باقیمانده از تهاجم آلاینده ها هستند را دریابیم.

ایرنا