توسعه طرح پرورش ماهی در قفس در دریای خزر

به گزارش جارپرس به نقل از ایرنا ، آمارهای موجود نشان می دهد که مقدار تولید ماهی در قفس های دریایی در محدوده آب های ساحلی دریای خزر در مازندران به طور میانگین در سال های قبل از ۹۲ تنها ۱۷ تن بوده اما این رقم با تدابیر دولت تدبیر و امید از ۱۳۹۲ تا پایان سال ۱۳۹۴ به مقدار ۶۴۰ تن در سال افزایش یافته است.
طرح پرورش و تولید انواع گونه های ماهی مانند قزل آلا ، سفید ، آزاد ،فیل ماهی ، کفال و خاویاری در قفس، در عمق پنج کیلومتری ساحل دریای خزر اگر چه سابقه اجرای آن نزدیک به ۲دهه پیش باز می گردد اما متاسفانه در دوره های گذشته بنا به دلایلی از جمله بی برنامگی و کم توجهی مسئولان دستگاههای اجرایی وقت در بهره وری از ظرفیت های این دریا در حوزه اقتصادی استان و نیز نا آگاهی سرمایه گذاران از مزیت های چنین طرحی کمتر مورد توجه قرار گرفت.
دریای خزر طبق تحقیقات کارشناسان خارجی و شیلات کشور، ظرفیت تولید مقدار ۳۷۰ هزار تن ماهی به شیوه استقرار قفس های دریایی را دارد که سهم مازندران از این میزان مقدار ۲۰۰ هزارتن ارزیابی شده است.
در حال حاضر تولید سالانه پرورش ماهی در قفس های دریایی ساحل مازندران ۶۴۰ تن می باشد .
بر اساس آمار منابع رسمی به ازای تولید هر ۱۰ تن ماهی برای یک نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم شغل ایجاد می شود.
نکته مهم تر آنکه ، با توجه به نقش مهم پرورش ماهی در قفس های دریایی در افزایش تولید آبزیان و نیز به دنبال استقبال خوب سرمایه گذاران بخش خصوصی در سطح استان ، شیلات مازندران این طرح را در اولویت برنامه کاری و به عنوان یکی از طرح های مصوب اقتصاد مقاومتی قرار داده است.
مازندران ۳۳۸ کیلومتر از سواحل دریای خزر را در اختیار دارد که سالانه ۵۵ شرکت تعاونی صیادی پره بیش از هشت هزار تن انواع ماهی استخوانی کفال، سفید و کپور را از این دریا استحصال می کنند.
* طرح پرورش ماهی در قفس مثبت اما نیازمند توجه مسئولان
یکی از تولید کنندگان ماهی آزاد در قفس در نوشهر در این خصوص گفت : با اینکه پرورش و تولید ماهی در قفس های دریایی دارای نتایج بسیار مثبت است ولی مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که مسئولان می توانند با رفع ان میزان تولیدات را بیش از پیش افزایش دهند.
مهران نظری افزود : تاخیر در ارائه مجوزهای زیست محیطی و دامپزشکی برای مورد تائید قرار دادن گونه های آبزی و هزینه های سرسام آور بابت اجرای برخی از طرح های زیست محیطی و بهداشتی از جمله مشکلات پرورش دهندگان این بخش است.
این تولید کننده ماهی در قفس با بیان اینکه هزینه زیادی بابت نمونه برداری برای آزمایشگاه و کارشناسی به دامپزشکی و محیط زیست پرداخت می کنیم گفت که از طرف دیگر یکی از اقدامات خوبی که پس از رایزنی های مسئولان دستگاه های اجرایی صورت گرفت کاهش قیمت بچه ماهی از قرار هرکیلو ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان در سال گذشته به حدود ۲۴ هزار تومان در سال جاری بوده است.
نظری که از سال گذشته برای تولید مقدار یکصد تن ماهی آزاد در قالب چهار قفس با سرمایه گذاری حدود ۲۰ میلیارد ریال فعالیتش را دراین منطقه آغاز کرد و افزود : امسال به دلیل حمایت های خوب توانستیم حدود یکصد تن دیگر به این حجم تولید اضافه کنیم.
حبیب گلپور دیگر تولید کننده ماهی در قفس های دریایی ساحل خزر در شهرستان بابلسر نیز فراهم نبودن شرائط لازم برای صادرات ماهی به کشورهای حاشیه دریای خزر را از عمده ترین مشکلات فعالان دراین حوزه در این استان ذکر کرد.
وی افزود : هرچند سال گذشته سه محموله شش تنی به ارزش حدود ۱۳۰ میلیون تومان به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر شد ولی روسیه که یکی از کشورهای حاشیه دریای خزر است و تمایل زیادی برای خرید ماهی قزل آلا و یا آزاد پرورشی دارد مقصد مناسب برای صادرات است.
وی اظهار داشت : هم اکنون بنا به دلایلی از جمله منطبق نبودن استانداردهای بهداشتی کشور ایران با روسیه متاسفانه این مشکل سبب شده تا محصولات تولید کنندگان ماهی در قفس های دریایی به این کشور صادر نشود در حالی که اگر این اتفاق رخ دهد خیلی به نفع این قشر مولد و کارآفرین خواهد بود.
معاون آبزی پروری اداره کل شیلات مازندران در خصوص اقدامات انجام شده در این خصوص گفت : به منظور اجرای این طرح در قدم اول طرح های مطالعاتی و نیز امکان سنجی پرورش ماهی در قفس های دریایی با همکاری و همراهی کارشناسان شرکت های نروژی در منطقه انجام شد.
ولی الله محمدزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بدنبال آن فضاهای مستعد ساحلی نظر صیدگاه هایی در جوار بنادر شناسایی برای اجرای این طرح مشخص شده است .
وی با بیان اینکه تا قبل از سال ۹۲ تنها ۶ قفس دریایی پرورش ماهی به صورت پایلوت فعال بود ، افزود : برای افزایش تولید در راستای این طرح طی سه سال گذشته ۷۲ قفس برای تولید ماهیان در دریا با سرمایه گذاری حدود ۳۰ میلیارد تومان انجام شده است.
معاون آبزی پروری اداره کل شیلات مازندران خاطر نشان کرد: همچنین برای سال جاری نیز برای ۱۲ فقره پرونده با تسهیلات ۴۰ میلیارد تومانی پیش بینی شده که برای اجرای ان قرار است این تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی پرداخت شود.
محمدزاده همچنین گفت : به تازگی نیز همسو با سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی سازمان شیلات کشور ، تفاهم نامه ای به منظور پرداخت تسهیلات به متقاضیان اجرای چنین طرح هایی با هدف رفع محرومیت ، توسعه اقتصادی و در پی آن بهبود فضای کسب و کار با نهادهایی مانند بنیاد علوی ، استانداری و بانک سینا امضا شده است .
وی در خصوص صادرات ماهی قزل آلا به کشور روسیه گفت : تاکنون صادراتی از محصولات پرورش یافته در قفس های دریایی نداشته ایم اما با توجه به دریافت مجوز EC ( استاندارد اروپا ) از سوی یک واحد فرآوری بخش خصوصی در مازندران که مورد تأیید جامعه اقتصادی اروپا و همچنین کد IR دامپزشکی ایران می باشد از این منظر آمادگی صادرات ماهی قزل الا به روسیه فراهم شده است.
معاون آبزی پروری اداره کل شیلات مازندران همچنین در خصوص برنامه پرورش ماهی قزل الا در دریا نیز گفت : با توجه احتمال الودگی پرورش ماهی قزل الا در دریا قرار است قبل از اجرا ، مطالعات لازم در این زمینه انجام شود.
محمدزاده افزود : در صورت نتایج مثبت این طرح مطالعات، پرورش قزل الا در دریا انجام شود و پیش بینی می شود تا سه سال آینده بتوان ۲۰ هزار تن ماهی قزل الا به این شیوه در دریا تولید شود.
وی با اشاره به سیاست های شیلات در خصوص پرورش ماهیان خاویاری نیز گفت : قرار است مزارع پایین دست مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان خاویاری شهید باهنر کلاردشت به پرورش دهندگان ماهی در قفس برای تامین بچه ماهی مورد نیاز واگذار شود.
به گفته وی، این طرح در راستای کاهش هزینه های تولید ، اقتصادی کردن پرورش ماهی ، تشویق سرمایه گذاران و رقابت با سایر کشورهای صادر کننده صورت می گیرد.
** موانع و مشکلات صادرات آبزیان
رئیس اداره قرنطینه و امنیت زیستی اداره کل دامپزشکی مازندران هم گفت : برای رفع مشکلات و موانع صادرات ماهی به کشورهای حاشیه دریای خزر نشست های متعددی با اتاق بازرگانی ، صنعت ، معدن و تجارت و حتی رئیس سازمان جهاد کشاورزی و شیلات مازندران برگزار شد .
دکترهادی بچه نو افزود : اکنون با صدور مجوزهای بهداشتی صادرات ماهیان گرم آبی صورت تازه از طریق خودروهای کانتینردار به کشور عربی به ویژه عراق انجام می گیرد.
وی اظهارداشت : طبق بررسی های به عمل آمده یکی از مشکلات عمده صادرات ماهی به کشور روسیه این است که این کشورحاشیه دریای خزر پروتکل ، ضوابط بهداشتی و اداری خاصی دارد .
رئیس اداره قرنطینه و امنیت زیستی اداره کل دامپزشکی مازندران گفت : اگرچه این کشور در گذشته نیز کارشناسان مربوط را برای بازدید از واحدهای تولیدی و فرآوری ماهی به ایران و مازندران اعزام کرده تا ببینند استانداردهای بهداشتی ایران با کشورش مطابقت دارد یا نه تا آن وقت به تولید کنندگان اجازه دهد تا در سامانه اینترنتی که قسمتی برای صادرات تعبیه شده نام نویسی کنند.
به گفته وی ، حدود هشت ماه می گذرد که هنوز کشور روسیه اجازه نداده است تا محصولات دریای خزر به ویژه ماهی قزل آلا از مازندران به کشورش صادرشود.
رئیس اداره قرنطینه و امنیت زیستی اداره کل دامپزشکی مازندران گفت : هم اکنون این مشکلات باید در کشور مقصد یعنی روسیه حل شود.
بچه نو درعین حال میزان صادرات ماهیان گرم آبی به مدت ۱۰ ماه سال جاری از این استان به کشور عراق را مقدار ۷۷۸ تن اعلام کرد و ادامه داد : مقدار ۱۲۰ تن نیز ماهی کیلکا به صورت منجمد در این مدت به ترکمنستان صادر شده است.
وی افزود : برای صادرات ماهیان گرم آبی حدود ۱۹۶ فقره مجوز صادرات از اداره کل دامپزشکی مازندران صادر شده است.
رئیس اتاق بازرگانی ، صنایع ، معادن و کشاورزی مازندران نیز گفت : رایزنی های زیادی از گذشته تا به حال صورت گرفته تا به هرطریق ممکن بتوان مشکلات صادرات ماهی از مازندران به کشور روسیه را حل کنیم .
عبدالله مهاجر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : دراین حوزه نشست های متعددی با کارشناسان کشور روسیه ، استاندار مازندران ، مسئولان شیلات و دامپزشکی استان برگزار شده است و امیدوارم تا پایان سال جاری یا اوایل سال آینده این مشکل برطرف شود.