اجلاس شانگهای در تیانجین؛ ۲۰ رهبر جهان دهه آینده را با چندجانبه‌گرایی ترسیم می‌کنند

به گزارش جارپرس از ایرنا، شبکه تلویزیونی «الشرق» در گزارشی درباره برگزاری اجلاس سازمان همکاری شانگهای در چین و اهداف و مقاصد آن با بیان این مطلب افزود:‌ بیش از ۲۰ رهبر جهان از جمله «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه و «نارندرا مودی» نخست وزیر هند در این اجلاس شرکت ‌کرده اند تا در مورد چالش‌های جهانی بحث و گفت وگو و «بیانیه تیانجین» و راهبرد توسعه برای دهه آینده را امضا کنند.

این اجلاس سران شانگهای بیانگر گسترش این سازمان از یک سازمان متمرکز بر امنیت به یک پلتفرم جهانی است. برنامه های این اجلاس شامل دیدارهای مهم دوجانبه و رژه نظامی در پکن است.

این اجلاس که در آن روسای ۱۰ سازمان بین‌المللی حضور دارند، تلاش می کند که نقش سازمان شانگهای در مقابله با چالش‌های جهانی از جمله چندپارگی ژئوپلیتیکی، اختلافات تجاری و بی‌ثباتی اقتصادی را تحکیم بخشد.

اجلاس تیانجین، پنجمین نشست سران کشورهای عضو سازمان شانگهای به میزبانی چین است. این امر منعکس کننده تلاش‌های گسترده پکن برای گسترش نفوذ خود از طریق چندجانبه‌گرایی در صحنه بین‌المللی است.

«لیو بین» معاون وزیر امور خارجه چین در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۲۲ اوت گفت که اجلاس تیانجین «بزرگترین اجلاس در تاریخ سازمان همکاری شانگهای» و «یکی از مهمترین فعالیت‌های دیپلماتیک در سطح سران کشورها و رویداد دیپلماتیک سال چین» خواهد بود.

ترسیم راهبرد دهه آینده

لیو همچنین صدور و امضای بیانیه تیانجین توسط رهبران، تصویب راهبرد توسعه سازمان همکاری شانگهای برای دهه آینده و صدور بیانیه‌ای به مناسبت هشتادمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی علیه فاشیسم و ‌تأسیس سازمان ملل متحد را از نتایج مورد انتظار این اجلاس دانست.

«نورلان یرمِکبایف» دبیرکل سازمان همکاری شانگهای به شبکه الشرق گفت: «این اجلاس فقط نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای نیست، بلکه گفت وگوها و بحث‌های عمیق و گسترده‌ای نیز در مورد تعدادی از مسائل فوری و حیاتی پیش روی جهان امروز برگزار خواهد شد.»

انتظار می‌رود بیانیه تیانجین و راهبرد توسعه سازمان همکاری شانگهای، اولویت‌های این سازمان را برای دهه آینده تعیین کنند. تصویب این بیانیه، یکی از اجزای کلیدی دستور کار اجلاس خواهد بود.

یرمکبایف افزود: از جمله اسناد مهم دیگری که قرار است در این اجلاس تصویب شود، «راهبرد توسعه سازمان همکاری شانگهای ۲۰۳۵» است که به عنوان طرحی برای توسعه این سازمان در دهه آینده عمل می‌کند.

یرمکبایف که پیش از این وزیر دفاع قزاقستان بود، افزود: «پس از یک دهه، ما معتقدیم که تدوین یک راهبرد جدید که با شرایط فعلی سازگارتر باشد، برای مقابله با چالش‌ها و تهدیدهای مختلف و تعیین اهداف توسعه‌ای جدید ضروری است.»

«ایگور مورگولوف» سفیر روسیه در چین به شبکه الشرق گفت که قرار است بیش از ۲۰ سند و مصوبه در اجلاس شانگهای تصویب شود که اهداف همکاری کوتاه‌مدت و بلندمدت این سازمان را تعریف خواهد کرد.

یرمکبایف در مورد احتمال گسترش این سازمان در آینده، به طور مستقیم پاسخ نداد، اما به الشرق گفت که درهای این سازمان همیشه باز است و «مشتاقانه منتظر پیوستن کشورهای بیشتری به اشکال مختلف در آینده – چه به عنوان کشورهای عضو، شریک گفت وگو یا ناظر – است زیرا این امر ما را قادر می‌سازد تا دیدگاه وسیع‌تر و فرصت‌های توسعه بیشتری به دست آوریم.»

شانگهای ضد غربی نیست

منتقدان غربی اغلب سازمان همکاری شانگهای را به عنوان یک «بلوک ضد غربی» یا اتحادی شبیه ناتو توصیف کرده‌اند، ادعایی که توسط «دجومارت اوتوربایف» نخست وزیر سابق قرقیزستان به عنوان یکی از کشورهای عضو این سازمان، رد شد.

اوتوربایف به شبکه الشرق گفت که این سازمان «علیه هیچ‌کس تأسیس نشده، بلکه برای ایجاد اعتماد، امنیت و همکاری اقتصادی و فرهنگی در قاره اوراسیا است.»

سفیر روسیه در پکن نیز در اتفاق نظر با اوتوربایف توضیح داد که این سازمان «یک اتحاد نظامی نیست، هیچ شخص ثالثی را هدف قرار نمی‌دهد و دیدگاه‌های خود را تحمیل نمی‌کند.»

وی همچنین بر پایبندی این بلوک به «عدم تعهد» تأکید کرد و گفت: روح شانگهای که به عنوان «پاسدار صلح از طریق گفت وگو، ترویج توسعه از طریق همکاری و پایبندی به عدم تعهد و عدم هدف قرار دادن هیچ شخص ثالثی» تعریف می‌شود، در هسته این فلسفه قرار دارد.

سفیر روسیه در پکن گفت: این فلسفه «در تضاد با ناتو است زیرا همکاری امنیتی سازمان همکاری شانگهای در درجه اول بر مبارزه با تروریسم، امنیت سایبری و ثبات مرزی به جای توافقات نظامی متمرکز است».

جلسات محوری

این اجلاس شاهد جلسات دوجانبه محوری در حاشیه خود خواهد بود. مهمترین آنها سفر نارندرا مودی نخست وزیر هند به چین است که اولین سفرش به این کشور در هفت سال گذشته است.

اجلاس شانگهای شاهد اولین دیدار رهبران هند و پاکستان از زمان آخرین جنگ بین دو کشور در ماه مه گذشته نیز خواهد بود.

در این زمینه، دکتر «هو شی شینگ» پژوهشگر برجسته مطالعات جنوب و جنوب شرقی آسیا و معاون دبیرکل کمیته دانشگاهی موسسه روابط بین‌الملل معاصر چین به شبکه الشرق گفت که سفر مودی «گامی حیاتی در جهت تنظیم مجدد روابط چین و هند است». با این حال، وی توضیح داد که «بی‌اعتمادی راهبردی همچنان به طور عمیق باقی است و پیشرفت پایدار نیازمند ابتکارات متقابل بیشتر است.»

نورلان یرمکبایف دبیرکل سازمان همکاری شانگهای در مورد حضور «مسعود پزشکیان» رئیس جمهوری اسلامی ایران در این اجلاس و تنش‌ها در خاورمیانه به شبکه الشرق گفت که وضعیت خاورمیانه عملا مایه نگرانی کشورهای عضو این سازمان است. وی خاطرنشان کرد که این سازمان خواستار «ایجاد جهانی دموکراتیک‌تر، عادلانه‌تر و شفاف‌تر و همچنین نظامی شفاف‌تر در روابط بین‌الملل» است.