سقف مغازه ای در سرای نوذری بازارتاریخی اراک فرو ریخت

اراک – جارپرس – مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: کم توجهی مالک یک مغازه در سرای نوذری مجموعه تاریخی بازار اراک موجب ریزش سقف این بنا شد.

به گزارش جارپرس به نقل از ایرنا،‌ سیدمحمد حسینی افزود: ریزش سقف این مغازه از مجموعه ارزشمند بازار تاریخی اراک به دلیل سهل انگاری مالک در بازرسی مسیر جریان آب ناودانی و نفوذ آب به بافت سقف پس از بارش های روز گذشته رخ داده است.
وی توضیح داد: خوشبختانه ریزش سقف این مغازه خسارت جانی نداشته اما، صدمات وارد شده به بازار و این واحد تجاری هنوز برآورد نشده است و کارشناسان در حال بررسی میزان خسارت مالی هستند.
وی اظهار کرد: به منظور ایمن سازی و مرمت مجموعه تاریخی بازار اراک امسال در خواست اعتبار ۵۰ میلیاردریالی شد که ۱۰ میلیارد ریال آن ابلاغ شد اما هنوز تخصیص نیافته است.
وی توضیح داد: باوجود تخصیص نشدن اعتبار مرمتی برای بازسازی مجموعه بازار تاریخی اراک، کارگاه ایمن سازی و مرمت این مجموعه تاریخی تعطیل نیست و تعویض شماری از سقف های مغازه های بازار در سرای کتابفروشان و ورودی بازار با هشت میلیارد ریال اعتباردر سال جاری انجام شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: خطر ریزش در بخش هایی از بازار تاریخی اراک جدی است اما هیچ یک از دستگاه های متولی برای رفع خطر و آسیب احتمالی میراث فرهنگی را یاری نمی کند.
حسینی افزود: اوقاف و امورخیریه، شهرداری و راه وشهرسازی از جمله دستگاه هایی هستند که می طلبد در امور مرمتی و نگهداری مجموعه تاریخی بازار اراک به عنوان هویت تاریخی این شهر مشارکت داشته باشند اما، این همراهی در حد انتظار نیست و کم و بیش شاهد تخریب و ریزش هایی در بازار اراک هستیم.
وی، با انتقاد از همکاری نکردن کسبه و هیات امنای بازار اراک در مرمت این مجموعه گفت: میراث فرهنگی اعلام کرده مالکان ۵۰ درصد هزینه مرمت مغازه های خود را بپردازند و ۵۰ درصد نیز توسط میراث فرهنگی انجام می شود اما،هیات امنا و مالکان این مهم را جدی نگرفته و از آن استقبال نمی کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی خاطرنشان کرد: تمامی سراهای مجموعه بازار اراک نیازمند بازسازی و مرمت است و هشدارهای لازم در خصوص ناایمن بودن و احتمال ریزش بخش هایی از بازار به مالکان اعلام شده اما عزمی راسخ در خصوص این هشدارها وجود ندارد.
وی اظهار کرد: بازار تاریخی اراک سال ۱۳۵۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و برای قرار گرفتن آن در فهرست آثار جهانی، ۲۰ سال زمان سپری شده که دوره طولانی است.
وی افزود: برای انجام طرح بهسازی و مقاوم سازی مجموعه تاریخی بازار اراک ۸۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز است تا عملیات ایمن سازی و روشنایی آن به صورت کارشناسی و موثر انجام شود.
حسینی گفت: تامین اعتبار بهسازی این مجموعه از مهمترین نیازها است و به همین منظور وزارت راه و شهرسازی قول مساعد تامین ۴۰ میلیارد ریال اعتبار را داده که تاکنون محقق نشده است.
وی اظهار کرد: با این اعتبار می توان ۵۰ درصد فعالیت ترمیمی، اصلاح و عمران مجموعه تاریخی بازار را انجام داد و باید برای تامین اعتبار از سایر منابع مالی برای تکمیل این طرح مهم فرهنگی کمک گرفت.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: بازار تاریخی اراک بخش مهمی از هویت کالبدی این شهر به عنوان نمونه معماری و شهرسازی اسلامی است و حفظ و نگهداری از این اثر ارزشمند در اولویت برنامه های میراث فرهنگی استان مرکزی است.
حسینی افزود: برنامه بازسازی، مرمت، مقاوم سازی و روشنایی این مجموعه با ۲۲ میلیارد ریال اعتبار تدوین شده که باید ظرف مدت سه سال اجرایی شود.
وی اظهار کرد: با این اقدامات می توان شرایط بازار اراک را برای قرار گرفتن در فهرست آثار ثبت جهانی مهیا کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: تلاش برای ثبت جهانی بازار تاریخی اراک مهمترین برنامه این نهاد است.
حسینی افزود: بازار تاریخی اراک با بیش از ۲۰۰ سال قدمت ارزشمندترین بنای تاریخی در این استان است که در سال های گذشته بر اثر بی توجهی برخی مسئولان و به خصوص کسبه، صدمات بسیاری به این مجموعه تاریخی وارد آمده است.
وی اضافه کرد: وجود عناصر زاید، مرمت و بازسازی های خودسرانه و بدون استفاده از نظر کارشناسان میراث فرهنگی، رهاسازی کابل ها و سیم های برق و لوله های گاز، نصب تابلوهای ناهمگن با فضای تاریخی بازار، تبدیل کردن جرزها و ستون های قطور بازار به دکه ها و مغازه ها مهمترین مشکلات بازار تاریخی اراک است که تنها در صورت رفع این مشکلات می توان زمینه ثبت جهانی این مجموعه تاریخی را فراهم کرد.
بنای کنونی بازار مشتمل بر یک راسته اصلی شمالی جنوبی به طول ۸۸۰ متر و یک راسته شرقی غربی به طول ۶۰۰ متر است که محل تقاطع آن، چهارسوق زیبایی را در وسط مجموعه ایجاد کرده است.
راسته شمالی جنوبی بازار به صورت مستقیم از دروازه قبله در جنوب تا دروازه راهزان در شمال امتداد می یابد.
عرض بازار از ابتدا تا انتها پنج متر است و راسته شمالی و جنوبی به هشت قسمت ۱۰۰ متری، هر قسمت دارای ۵۰ باب مغازه، تقسیم می شود که به هر کدام آن ها گذر می گویند.
در دوره اخیر ۲ گذر قسمت شمالی این راسته تخریب شده و گذر جنوبی یا یک صد متر از جنوب راسته اصلی ، به صورت دو طبقه ساخته شده که ارتفاع آن به هشت متر می رسد.
در سال های اخیر به علت بی توجهی، قسمتی از پوشش طاق و گنبدی این گذر فرو ریخته و همچنین سردر زیبای آن به هنگام احداث ساختمان بانک ملی از میان رفت که سال ۸۹ سردر بازار با ویژگی های معماری بنای اصیل آن بازسازی شد.
علاوه بر ۲ راسته اصلی در مجموعه بازار اراک حدود ۲۰ سرا و تیمچه در آن وجود دارد که فعالیت های مختلفی در آن ها در جریان است، ۱۸ واحد از این بناها در قسمت جنوبی بازار قرار گرفته که از مهمترین آن سرای نوذری، سرای کتاب فروش ها و سرای کاشانی است.
سرای نوذری که زیباترین سرای بازار اراک به شمار می آید به فرش فروشان اختصاص دارد و بنای آن در ۲ طبقه است و سرای کتابفروش ها نیز از وسعت و معماری جالب توجهی برخوردار است از یک تیمچه و سرای ۲ طبقه تشکیل شده است.
بیش از ۲ هزار جاذبه گردشگری در استان مرکزی شناسایی شده که ۸۵۰ اثر تاکنون در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.