استاد اسحاقی، یادگار نغمه‌های ماندگار موسیقی مازندران

 به گزارش جارپرس از باشگاه خبرنگاران جوان  به نقل از خبرگزاری صدا و سیمای مازندران – استاد محمدرضا اسحاقی گرجی، آخرین خنیاگر نغمه‌هایی است که شاید بی او برای همیشه خاموش می‌شدند.

محمّدرضا اسحاقی در سال ۱۳۲۶ در روستای گرجی محله در ۵ کیلومتری غرب شهرستان بهشهر متولد شد. مادرش در زمینه شعر و موسیقی فعالیت جدی داشت و همین فضای مناسب او را به سمت این هنر سوق داد و نوازندگی را در ۱۱ سالگی زیر نظر حسن علی‌پور معروف به «حسن طبال» و با ساز تمبک آغاز کرد. او بعد‌ها لَلِه وا را امتحان کرد و سپس به دوتار روی آورد و همزمان در تعزیه خوانی‌ها نیز شرکت داشت. او از آموزش‌های علی اصغر ابراهیم‌نژاد گرجی نیز بهره‌های فراوانی در نوازندگی دوتار برد.

اسحاقی گرجی می‌گوید: «زمانی که به دوتار روی آوردم، این ساز در حال انقراض بود. همان‌طور که می‌دانید دوتار ساز نقالی است و توجه من پس از آموزش دوتار به سوی خنیاگری جلب شد که شاخه‌ای رو به انقراض در موسیقی نواحی بود و پس از فرا گرفتن اصول و پایه خنیاگری و بقول دوستان، استادی در آن دیدم که از میان خنیاگران قدرتمند گذشته همه به دیار باقی شتافته وتن‌ها من باقی مانده‌ام وبا اینکه به عقیده بسیاری نقطه عطف و قوت من اینست که آخرین خنیاگر مازندران هستم ولی خود از این موضوع اصلاً خوشحال نیستم و در حال حاضر سعی در انتقال معلومات خود به دیگران مخصوصاً فرزندانم هستم تا بعد از من خنیاگری باقی بماند.

او علاوه بر دوتار نوازی و مقام خوانی، در ساختن سازهایی، چون دوتار و کمانچه نیز مهارت دارد. محمدرضا اسحاقی دارای چهار پسر به نام‌های آرش، خسرو، اصغر و خشایار است که هر چهار پسر او در زمینه‌های هنری و نوازندگی فعالیت می‌کنند.

فعالیت‌ها

محمدرضا اسحاقی گرجی در سال ۱۳۶۴ به جشنواره فجر دعوت شد و فعالیت موسیقی‌اش را به صورت رسمی و جدی آغاز کرد. او در سال ۱۳۶۵ گروه موسیقی «مشتاق حسن» را با کمک محمد صادق اسحقی گرجی پایه‌گذاری کرد. این گروه از هفتمین دوره جشنواره موسیقی فجر به بعد، در حدود ۲۶ جشنواره شرکت داشته و موفق به کسب مقام شده‌است.

محمدرضا اسحاقی شخصاً در اولین جشنواره موسیقی فجر و جشنواره‌هایی، چون جشنواره موسیقی نواحی، ذکرالذاکرین، آیینه آواز، حماسه‌ای و … شرکت داشته‌است.

بیشتر ترانه‌های وی در مورد وقایعی که در سرزمین او مازندران اتفاق افتاده از جمله بیماری وبا که در سال‌های دور در شرق مازندران اتفاق افتاده و افراد زیادی را به کام مرگ کشاند، داستان‌های عاشقانه و عارفانه سرزمین وی همچون طالب و زهره، نجما و… سرچشمه می‌گیرند.

در سال ۱۳۹۰، گروه «مشتاق حسن» به عنوان سفیر فرهنگی مازندران، در جشن نوروز ترکمنستان شرکت کرد.

از آثار محمدرضا اسحاقی گرجی، آلبوم محلی مازندرانی آرش کمانگیر و آلبوم شبی به نغمه و نوا که در زمستان سال ۱۳۹۲ توسط شرکت فرهنگی هنری مهرآوا منتشر شده‌است.

از جدیدترین فعالیت‌های او می‌توان به حضور به عنوان نوازنده و خواننده موسیقی متن در سریال پایتخت به همراهی گروه موسیقی محلی مازندرانی «تبری» اشاره کرد.

محمدرضا اسحاقی در حال حاضر به دنبال تکمیل پروژه ساخت فرهنگسرای شرق مازندران در حیاط منزل خود برای دوستداران موسیقی و فرهنگ مازندران است.

مستند سال‌های عاشقی

در سال ۱۳۹۱، مستندی به نام «سال‌های عاشقی» به تهیه‌کنندگی مهدی رسولپور و از سیمای مرکز مازندران پخش شد. مستند سال‌های عاشقی بخشی از زندگی استاد اسحاقی را به عنوان آخرین بازمانده خنیاگران (راویان داستان‌ها و افسانه‌های منظوم) در روستای گرجی محله، محل زندگی او به تصویر می‌کشد. این مستند نگاهی دارد به صبغه هنری، فعالیت‌ها، پژوهش‌ها و آثار این هنرمند تعزیه خوانی، سحرخوانی و اجرای موسیقی مقامی همچون هرایی و حقانی.

همچنین بازخوانی منظومه‌های امام حسین (ع) و امام رضا (ع) از دیگر مواردی است که در فیلم به آن اشاره می‌شود.

استاد محمدرضا اسحاقی که موسیقی را در طبیعت و میان مردم آموخت، خواننده و نوازنده بوده و همچنین با دستان خودش ساز دوتار را می‌سازد.

دارنده نشان درجه یک هنری در بخش موسیقی مقامی و ثبت نام استاد اسحاقی در نهم اسفند ۱۳۹۶ در فهرست ملی گنجینه‌های زنده بشری تنها گوشه‌ای از موفقیت‌های اوست.

استاد محمدرضا اسحاقی گرجی سال هاست پاسدار مقام‌ها و ریزمقام‌های شرق مازندران و روایتگر نغمه‌های کهن و تنها خنیاگر موسیقی نواحی مازندران است.

منبع:خبرگزاری صدا و سیمای مازندران