بافرهنگ‌سازی و تذکرهای اخلاقی، جامعه را به سمت قانون‌مداری و مسئولیت‌پذیری سوق دهیم

در اسلام، رعایت قوانین و مقرراتی که برای نظم و امنیت جامعه وضع شده‌اند، به عنوان یک وظیفه شرعی و اخلاقی مورد تأکید قرار گرفته است. دیدگاه اسلامی درباره رعایت قانون: ۱٫ اطاعت از حاکمیت عادل (اولوالامر): در قرآن کریم آمده است: ((یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ)) (سوره نساء، آیه ۵۹) “ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا و پیامبر و صاحبان امر (حاکمان عادل) اطاعت کنید.” رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی نیز جزو همین دستورات است، زیرا برای حفظ جان و مال مردم وضع شده‌اند. ۲٫ حفظ جان و مال مردم (حرمت اضرار به نفس و دیگران): پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: «لا ضَرَرَ وَلا ضِرَارَ فِی الإِسلامِ» “در اسلام هیچ گونه ضرر و زیانی (به خود یا دیگران) جایز نیست.” تخلفات موتورسواران مانند سرعت غیرمجاز، حرکت بین خطوط و عدم رعایت حق تقدم، ممکن است منجر به تصادفات مرگبار شود که این عمل، هم گناه دارد و هم مسئولیت شرعی و قانونی به دنبال خواهد داشت. ۳٫ مسئولیت‌پذیری در قبال جامعه (امر به معروف و نهی از منکر): هر مسلمان موظف است نه تنها خودش قانون را رعایت کند، بلکه دیگران را نیز به رعایت آن تشویق نماید. تخلف از قانون و بی‌توجهی به حقوق دیگران، نوعی منکر است که باید از آن جلوگیری شود. نکته ی دیگر آنکه یکی از اصول مهم در اسلام، احترام به حقوق دیگران است. قوانین راهنمایی و رانندگی برای حفظ جان، مال و آسایش افراد وضع شده‌اند. تخلف از این قوانین می‌تواند جان دیگران را به خطر اندازد، که مصداقی از تضییع حق‌الناس است و از نظر شرعی گناه بزرگی محسوب می‌شود. همچنین اسلام دینی است که بر نظم، ترتیب و هماهنگی در امور فردی و اجتماعی تأکید دارد. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: “النظام من الإیمان” (صحیح بخاری) یعنی: نظم بخشی از ایمان است. جامعه‌ای که مردم آن به قوانین، از جمله قوانین رانندگی، پایبند هستند، جامعه‌ای منظم و دارای ثبات خواهد بود. در نتیجه موتورسواران و تمام شهروندان در یک جامعه اسلامی باید قوانین را نه فقط به عنوان دستورات دولتی، بلکه به عنوان بخشی از تعهدات دینی خود ببینند. بی‌توجهی به مقررات راهنمایی و رانندگی، علاوه بر مجازات دنیوی، مسئولیت اخروی نیز خواهد داشت. بنابراین، رعایت قانون برای حفظ نظم عمومی و احترام به حقوق دیگران، یک وظیفه اسلامی است. توصیه می‌شود رسانه ها و مراکز آگاه سازی عمومی با آگاهی‌بخشی، فرهنگ‌سازی و تذکرهای اخلاقی، جامعه را به سمت قانون‌مداری و مسئولیت‌پذیری بیشتر سوق دهند.

حجت الاسلام دکتر میلاد غفاری